Adam... Atam.

Adam olmak,sözde kolay gibi gözükebilir fakat zordur, sonu yoktur, zorlu bir süreçtir. Farklı bir duruştur. Erdem sahibi olmaktır. İlkeli, prensipli, öz disiplinli, omurgalı bir yaşam sürmek demektir.

Kimseye göbeğinden bağlı olmadan, özgürce yaşamaktır. “Bir kalıba uyayım beni sevsinler” diye kendinden çıkmak, aynada aksine bakamamak değildir. Onurlu ve kültürlü olmaktır. Görgülü ve sevecen olmaktır. Günü kurtarmak, ucuz hesaplar adamı olmak değildir. “Gelene ağam gidene paşam” demek de değildir. Bilgelik, dürüstlük, çalışkanlık onun için başta gelir. Görev bilinci ile yaşamaktır. Adam olmak adil de olabilmektir.

Toplumun öngörü ve istekleri doğrultusunda yaşayan bir insan olmak veya başka bir deyişle ruhunu satmak değildir. Tam tersidir. Adam gibi adam zaten sıradan ve sürüden farklıdır. O, düşünür, sorgular, tartışır, okur, çalışır. Sözü, düşüncesi ve eylemi tutarlıdır. 

Toplum tarafından zorla bireye itelenen sözde bir ahlaka, tavra ve duruşa sahip olmak ya da makbul olarak tanıtılan belli kalıplara uymak ise bu yol doğru yol kesinlikle değildir. Kuralı koyan toplumun genelinin gölgesinde ya da ailenin ezberinde, onların istediği gibi yaşamak, kaz gibi önündekinin adımlarını takip etmek adam olmaksa, olmamakta fayda vardır. Adam gibi adam, gerektiğinde toplumun büyük çoğunluğunca benimsenen yapıları sorgular, kitlelere ters düşer. Bu sorgulayan ve yığından ayrılan insan için normaldir.

Adam olmak,erdem sahibi olmayı içerir. Yola gelmeyi değil, kendi yolunu bulmayı belirtir. Kitlenin yüzeysel düşünce tarzına göre hizaya gelmek, sıradan olmak, kalıpların adamı olmak anlamında kullanılırken aslında tam tersi değerler erdem sayılmaktadır.

Adam gibi adamın neyin yanında neyin karşısında olduğu bellidir. Karar verirken ne şiş ne de kebap yanmasın aman o kırılır aman o gücenir diye politikleşmez. Adam, arkadaşlarını, dostlarını ince eleyerek seçer. Adam olmak, ketum olmayı da gerektirir. Atasözünde ifade edildiği gibi: “Söyleme sırrını dostuna, onun da dostu vardır, o da söyler dostuna.

Adam olmanın başta gelen özelliği ise adil olmasıdır. “Öyle davran ki, herkes kendi kendinin yargıcı olsun!”  Adam olmak toplumun genel kurallarına uyup, toplum beğenisiyle benzer, toplum beklentileri ile özdeş yaşamak değildir. Adam olmanın birinci şartı, insan olmaktır. İnsan olmanın olumlu değerlerini özünde toplamaktır.

Bunun için gerekirse yolda yalnız yürüyebilmektir. Olduğu gibi görünmek, göründüğü gibi olmaktır. Akıllı ve cesur olmaktır. Adam gibi adam olmak demek omurgalı bir varlık olmanın şuuru ile hareket etmektir. Ne haz, ne şan şöhret, ne iktidar, özgürlük, yalnızca özgürlük… deyişini benliğinde hissetmektir. Etiket, paye, mevki ve paradan güç almadan, kaba değil içeriğe bakmaktır.

O, düşünerek hareket eden ve konuşan insandır. Yaptıktan sonra düşünen, boşboğazlık sonrası sürekli hayıflanan avamdan değildir. Küfredene gülünme seviyesizliğinin genel geçer olduğu bir toplulukta, o görgü sahibi, saygılı insan gibi insandır. “Işık karanlıkta parıldar” denir, o karanlıkların ortasında parıldayan bir yıldızdır. Sürünün ulaşılmaz bir ideal diye burun kıvırdığı insanlık idealidir.

Adam olmak dürüst olmayı gerektirir. O, sürüde yaşayan koyun değildir. Adam olmak kendi gibi olmak, kendi gibi davranmaktır. Adam olmak, sevmeyi bilmektir. Konuşmasını bilmek, adam olmanın en önemli göstergelerindendir. Hayatı kavrayabilmektir. Kendin olmaktır. Toplum çok haz etmez bu insanlardan zira kendileri gibi değillerdir. “O ne der, bu ne der” diye yaşamamaktır. 

Gelişmek, iyi yetişmek, bilgi sahibi olmak, iyi bir duruma gelmektir. Ölçülü ve dengeli olmak yaşamın anahtarıdır. Ölçüyü bulabilmek için çevresine ve kendisine objektif bakabilmek, aynayla korkmadan gerçek anlamda yüzleşebilmek gerekmektedir. Bu meşakkatli bir zanaattır ancak ömür bu amaç uğruna bilgece yaşanır. 

“İşin güç kısmı, adam olmak değil, adam kalmaktır” Andre Mazerelles.

Öldükten 78 yıl sonra bile yeri hala doldurulamayan büyük adam… Atam.

10 Kasım ölüm yıldönümü… Yeri doldurulamadı, hiç doldurulamayacak. ■