2020 Ağustos ayında okurlarıyla buluşan Bursa Taşımacılık Tarihi kitabının yazarı Yusuf Kenan Yetişen sorularımızı da cevapladı ve bu kitabı neden yazma gereği duyduğunu şu sözlerle aktardı: Esas incelenmesi gereken konuların başında, bu sektörde faaliyet gösteren firma ve kişilerin mesleklerini 2-3 nesil neden devam ettirememeleri konusu gelmelidir. Bu sektördeki tüm aktörler mi hatalı? Yoksa sistemde mi bir hata var? Kitabı okuduğunuzda ülkemizdeki pek çok firmanın ya da tek araç sahiplerinin çabalarının boşa gitme nedenlerini göreceksiniz.
-Aklınıza böyle bir kitap yazma fikri nereden geldi?
Kentimizde ve ülkemizde, çocukluğumda gıpta ile baktığım firma ve iş yeri sahiplerinin emeklilik çağıma geldiğimde her birinin yok olduğunu görünce, ister istemez kendinize “NEDEN” yok oldular diye soruyorsunuz. Bunların hepsinin bir hata yapmış olması sorunun cevabı olamıyordu. Acaba sistemin bir hatası yok muydu? Benzer durum baba mesleğimiz olan taşımacılık sektörü için de geçerliydi. Sektörün içinde olan bir kişi olarak incelediğimde, edindiğim tecrübe ve görüşlerimi topluma aktarmayı görev edindim.
Zira;“Dün bilinmez ya da anlaşılmaz ise, ne bugünler ne de yarınlar için program yapılabilir.”
Kenan Bey kendinizi tanıtır mısınız?
1952 yılında Bursa’da dünyaya geldim. Bursa’da Demirtaş İlkokulu, Çelebi Mehmet Orta Okulu ve Bursa Erkek Lisesi’ni bitirmemin ardından, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden 1976 yılında Kimya Mühendisi olarak mezun oldum.
Mezuniyet sonrası babamın içinde bulunduğu personel taşımacılık sektöründe bir kriz yaşanıyordu. Çocukluğumdan beri bir şekilde içinde bulunduğum bu sektörü tanıyan bir kişi olarak, babamın içinde bulunduğu gruba kooperatif kurmalarını önerdim ve bu fikir kısa zaman sonra da gerçekleşti. Bir süre kooperatifin yöneticiliğini yaptım. Ardından Sümerbank Merinos Fabrikası’nda İşletme Mühendisliği, özel sektör tekstil fabrikalarında yöneticilik görevlerinde bulunmuş, daha sonra kendi tekstil firmamı kurmuştum.
Sahne sanatçıları için “Sahne tozunu yuttun mu ayrılamazsın” diye bir söz vardır. Benim de bu sektöre olan ile ilgim hemen hiç bir dönem eksilmiyordu. Bu sektör ile ilgilenenlerin yaşadıkları gibi sektör ile ilgim hemen hiç bir dönem ilişiğini kesilmiyor. Çalışma yaptığım konular hakkında edindiğim bilgi ve tecrübeleri, mesleki ve sosyal dergilerde yayınlamaktayım. Araştırmalarım sırasında yerel yayınların eksikliğini hissettiğim üç konuda beş kitap yayınladım. Emekliliğini yaşayan bir kişi olarak pek çok sivil toplum kuruluşunda aktif rol almaktayım.
Taşımacılık ile ilişkiniz nasıl başladı?
Babamın bu sektörün bir ferdi olarak şehir dışında olduğu bir gün dünyaya geldim. Realist bir kişiliğe sahip olan rahmetli babam: ”Bu yolda benim arkamdan sen devam edeceksin” diye ilk tavsiyesini veriyor. Sonraki günlerde ise fikrini değiştirip. “Hayatın daha güzel yaşam şekilleri var. Bu hayatı adam gibi yaşamaya bakın.” telkinlerinde bulunuyor. Çocukluğumda, yoldan gelen otobüslerin içinde yanık bir sigara ya da başka bir şeylerin olup olmadığını kontrol ederdim. Sonraki günlerde muavin olmadığında muavinlik yapardım. Üniversite bitene kadar yol ve garaj olgusunu epey tanımış oldum.
Bu sektörü diğer sektörlerden ayıran özellikler sizce nelerdir?
Hemen her sektör talebe karşı oluşurken, bu sektörde önce arz, ardından talep olduğu göze çarpmaktadır. Bir hatta otobüs ya da uçak seferleri açtığınızda yolcunun oluşması en sade bir örnektir. İşte bu noktada sektör riskle yüz yüze gelmeye başlıyor ve bu hep böyle devam ediyor.
Okuyucuya bu kitabı okumasını neden tavsiye edersiniz?
Gerek belde yönetim gerekse taşımacılık sektörünün her bir basamağında görev alan kişilerin bu sektörün bir noktasına dışarıdan monte edildiği gözlemleniyor. Hemen her konunun bir eğitiminin olmasına rağmen, bu sektörde yeni yeni bilinçli bir eğitim başlamaktadır.Bu eğitim kurumlarında yönetim şekillerinin eğitimi verilse de, taşımacılık sektörünün alt bireylerinin yaşadıkları ile ilgili yayınlanmış pek bir yayın henüz pek fazla bulunmamaktadır.Hissettiğim noksanlığın giderilmesi ve benzer hataların tekrarlanmaması için görüşlerimi bu kitapta toplamaya çalıştım.
Sizce sektör hak ettiği ilgiyi görüyor mu?
Yukarıda da belirttiğim gibi, yönetimdeki kişiler, sektöre dışarıdan monte edildikleri için, sektörün sorunlarını hissedip, çözmeleri biraz gecikmeli oluyor ya da çözümsüzlük devam ediyor.
Bu kitabınız, Taşımacılık Sektörü’ne toplumsal ilgiyi harekete geçirebilme amacını da taşıyor değil mi?
Evet, taşıyor. Ülkemizde taşımacılık ile ilgili yazılan kitapları araştırdığımızda bunların bir elin parmak sayısını geçmediğini görürüz. Bu kitapları incelediğimizde ise sorunlardan ziyade, üretici ve araç çalıştıran firmaların 3-5 sayfalık kısa hayat hikayeleri ile karşılaşırız. Esas incelenmesi gereken konuların başında, bu sektörde faaliyet gösteren firma ve kişilerin mesleklerini 2-3 nesil neden devam ettirememeleri konusu gelmelidir. Bu sektördeki tüm aktörler mi hatalı? Yoksa sistemde mi bir hata var? Kitabı okuduğunuzda ülkemizdeki pek çok firmanın ya da tek araç sahiplerinin çabalarının boşa gitme nedenlerini göreceksiniz.
Okuyucular kitabı nereden ve nasıl temin edebilecekler?
Kitabın mevcut baskısı kendi imkanlarım ile az sayıda basılmış olup, gelirini de kurumların yararına aktarmayı planladım. İlgili kurumlar ya da kişiler irtibata geçerler ise kendilerine istenen sayıda kitap gönderilecektir.
Okuyucuya bu kitabı okumasını neden tavsiye edersiniz?
Ancak aktif bir ömür bitiminde edinecekleri görüşleri yaşamadan edinip, ders alarak daha ileri noktaya gitmeleri için mutlaka okumaları gerekir görüşündeyim.
Baba mesleği olan taşımacılık sektöründeki yaşananlar gelecek nesillere bir kayıt oluşturması amacıyla paylaşılmaktadır.
Son olarak ne söylemek istersiniz?
Umarı, bu cennet vatanımızın güzide insanları yaşanmışlıklardan ders alarak çağdaş ülkeler seviyesine hızla erişir. Her kentimizde benzer çalışmalar yapılırsa, ülke olarak hedeflerimizi daha güzel belirleriz.