“Mehmet Öksüz, “ Yolcu taşımacılığı sektörünün yaşadığı kalifiyeli kaptan bulamama sorunu bugünün sorunu değil. Yıllardır bu sorun yaşanıyor ancak çözüm için hiçbir adım atılmıyor. Bu soruna yönelik 2017 yılından beri dikkat çekmeye çalışıyorum. Taşıma Dünyası Gazetesi’ne verdiğim röportaj 28 Ağustos 2017 tarihli gazetenin manşetinde yer almış ve o zaman “Kaptan Sorunu Büyüyor” demiştik. Röportajda: “Kaptanlarımızın çalışma koşulları çok ağır. Kaptanlarımızın hepsi çok yorgun. Dinlenme imkanları yok. Aldıkları ücretler çok düşük. Geçinme sıkıntısı içindeler. Yeni kaptan yetişmiyor, çünkü artık bu meslek cazip gelmiyor. Kaptan sorunu ile ilgilenmezsek, çözüm üretemezsek kazaların sayısı da kayıplarımız daha da artacak” demiştik. Bugün bu kazaları yaşıyoruz ve büyük üzüntü duyuyoruz” dedi.
Herkese düşen sorumluluklar var
Röportajda, “Herkese düşen sorumluluklar var” açıklamasını da yaptığını belirten Öksüz, Ulaştırma Bakanlığı’na seslenmiş ve otobüs kaptanlığının ağır iş kolu sınıfına sokulmasını ve ücret, çalışma ve dinlenme koşulları meslek standartlarına yönelik yeni bir düzenleme yapılmasını istemiştik. Yine röportajda kaptanların artık bagajda dinlenerek yola çıkmaması gerektiğini ifade etmiştik. Yine röportajda, “O günlerde 1 milyon TL yatırımla otobüs alıyoruz. Çocuğumuzu, yakınlarımızı 2 bin 500 TL ücret alan, geçim sıkıntısı had safhaya ulaşmış, psikolojisi bozulmuş bu insanlara teslim ediyoruz” demişiz. Aradan geçen süre zarfında otobüsler 3 milyona ama kaptanların maaşları ise 3 bin 500 TL civarına geldi. Bu işin hakkı bu mudur? Bütün firma sahiplerine de soruyorum. Gerçekten 3 milyona alınan bir otobüsü 3 bin 500 TL maaş verdiğiniz birine teslim etmek ne kadar doğrudur? Bunu sorgularsak, sonuçta yanlış yapıldığını da göreceğiz? Çünkü artık otobüs kaptanlığı cazip bir meslek değil. Sektöre yeni girişler yok. Bu ücretler ile de olması mümkün değil. Gelin ilk önce kaptanların ücretlerine yönelik bir adım atalım, ikinci aşama da onların çalışma koşullarını iyileştirelim” dedi.
Çözümler üretmeliyiz
Mehmet Öksüz, “O gün yine şunu söylemişiz, “Tamam, eski kârlarımız yok, maliyetlerimiz ağır. Herkes ilk olarak bunu dile getirebilir, kabul ediyorum. Ama kaybettiğimiz insanlar için bunlar açıklama olmamalı. Çözümler üretmeliyiz. Bir yandan maliyet hesaplamaları ile iş sürecimizi oluştururken, hem kârlılığı artırmanın, zararına sefer yapmamanın yöntemini hem de trafik güvenliğinden taviz vermeden bu işi yapabilmeyi öğrenmeliyiz. Bir kaptan en az 4 bin TL maaş almalı. Herkes belediyede kaptan olmak için yarışırken sektörümüze yeni kaptan bulmakta zorlanıyoruz.
2017’de kaptanlar için 4 bin TL ücret verilmesi gerektiğini söyleyen Mehmet Öksüz, “Bugün ise kaptanların maaşı 7 bin TL’den aşağı olmamalı diyorum” dedi.
Yine röportajda sivil toplum örgütlerine çağrı da bulunmuşuz aynı çağrıyı tekrarlıyorum yalnız bu sefer bu çağrının bir karşılık bulmasını bekliyorum;
Artık yeni bir yapılanma için adım atma zamanı. Kaptanların dinlenme koşullarını oluşturacak altyapının oluşturulması için sivil toplum örgütlerinin kamu ve özel sektöre baskı yapmaları gerekiyor. TOBB artık, sektörü sahiplenmeli, kenarda durmamalı ve çözüm için ‘ben varım’ demeli. İstanbul’dan Ankara’ya giden otobüsün kaptanı burada aracı teslim edecek; evinde ya da otelde dinlenecek. Araçta uyumuş bir kaptana o aracı teslim etmeyecek. Bugün kaptanlarımız bagajda dinlenerek yeni sefere hazırlanıyor. Hatta hiç dinlenmeden yaz döneminde tekrar sefere çıkan kaptan var. Bu böyle gitmez. Dünyanın hiçbir yerinde bagajda yatıp da, sefere çıkan bir kaptan yok. Bir gün çalışan kaptan, ikinci gün mutlaka dinlenmeli. Ailesi ile vakit geçirmeli. Ücretlerini onları mutlu edecek seviyeye getirirsek, çalışma koşullarını iyileştirirsek kazaların azaldığını, canlarımızın yitmediğini, yatırımlarımızın heba olmadığını göreceğiz. Yoksa 6 ay önce sapasağlam bir şekilde kaptanlık mesleğine adım atan birisi hastalıklarla boğuşmaya başlıyor kısa sürede. Çünkü dinlendiği yer de, yediği yemek de belli değil. Sağlık kontrolleri noktasında bir düzenleme yapılmalı. Belirli noktalarda kaptanlar ücretsiz sağlık denetiminden geçirilmeli. Bütün bu sorunlara hep birlikte kafa yorarak, emek vererek çok acil bir çözüm bulmamız gerekiyor.” ■
Mehmet Öksüz kazalara yönelik önerilerini maddeler halinde tekrar açıkladı:
1-Kaptanların ücretlerine 7 bin TL’nin aşağısında olmayacak şekilde iyileştirme yapılmalı
2-Dinlenme koşulları iyileştirilmeli, yorgun kaptan sefere çıkmamalı.
3-Takoğraf konusunda ciddi denetimler yapılmalı ve bu denetimlerde usulsüzlük halinde sadece kaptana değil, firmaya üç kat, dört kat ceza kesilmeli.
4-Kaptanlık ağır iş kolu sınıfına sokulmalı ve bu mesleğin standartları yeniden belirlenmeli.
5-Kaptanlar düzenli olarak sağlık kontrolünden geçirilmeli.
6-Kaptanlar yediklerine dikkat etmeli, dinlenme sürecinde cep telefonu veya başka bir işle meşgul olmamalı.
7-Yeni şoför yetiştirilmesi için ciddi bir eğitim sürecine geçilmeli. Otobüs kaptanlığı bölümünden mezun olan gençler 26 yaş şartı nedeniyle sektörde istihdam edilemiyor. Bu noktada farklı bir uygulama hayata geçirilmeli. Bu gençlerin veya bu mesleğe ilgi duyanların eğitim ve çalışma süreçleri yeniden belirlenmeli.
Bu noktada akademisyenler,meslek örgütleri, firmalar, kaptanlar bir araya gelerek bu önerilerin dışında yeni tespitler varsa bunu dile getirmeliler.
Kaptan sorunu büyüyor
28 Ağustos 2017 tarihli gazete linki
Haber linki
https://www.tasimadunyasi.com/gundem/kaptan-sorunu-buyuyor-h3919.html
Tek sorun yetişmiş kaptan
29 Ocak 2018 tarihli haberin linki
https://www.tasimadunyasi.com/isletme-ik/tek-sorun-yetismis-kaptan-h4352.html
Kaptanların çalışma koşulları ağır maaşları düşük
11 Ağustos 2020 haberin linki
https://www.tasimadunyasi.com/gundem/kaptanlarin-calisma-kosullari-agir-maaslari-dusuk-h7351.html