SÖYLEŞİ: ERKAN YILMAZ / KAPTANLAR KONUŞUYOR
Şehirlerarası seyahatlerde otobüs içinde yapılan çok bildik bir anons vardır “Kaptanınız Konuşuyor”. Bütün yolcuların ilgiyle dinlediği kaptanlar ulaşımın merkez noktasını oluştururlar. Kaptanlar, sevenlerin sevdiklerine, ailelerine, işlerine, memleketlerine, okullarına kavuşmasının aracıdır.
Şehirlerarası seyahatlerde otobüs içinde yapılan çok bildik bir anons vardır “Kaptanınız Konuşuyor”. Bütün yolcuların ilgiyle dinlediği kaptanlar ulaşımın merkez noktasını oluştururlar. Kaptanlar, sevenlerin sevdiklerine, ailelerine, işlerine, memleketlerine, okullarına kavuşmasının aracıdır.
Aslında 20 yılı aşkın sektör içinde bulunduğum süreçte zaman zaman kaptanlarla konuştum, onların sorunlarına yayınlarımda yer verdim. Bunu sürekli hale getirme isteğim hayatın akışı içinde sekteye uğradı, ama bu isteğimi şimdi her hafta bir kaptanla söyleşi yaparak hayata geçirme kararı verdim.
Bu noktada ilk aklıma gelen Taşıma Dünyası’nı da düzenli olarak takip eden bir kaptan oldu: Halil İbrahim Gümüştekin. Aslında o ödüllü bir kaptan. Onunla tanışmamız 2017 yılında Kaptanlar Kulübü’nün organize ettiği AYIN KAPTANI ödül töreninde oldu. Mayıs ayının ödüllü kaptanı İbrahim Halil Gümüştekin ile söyleşimizi telefon üzerinden yaptık.
Kendisi 17:30 Tekirdağ-Hatay seferi için hazırlık yapıyordu. Saat 21:00’de İstanbul Otogarı, 23:00’te Harem Otogarından hareket ederek ortalama 20 saatlik bir yolculuk onu bekliyordu.
KAPTAN İBRAHİM HALİL GÜMÜŞTEKİN
İbrahim Kaptan ile çok önemli ve keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Kendisine bana zaman ayırdığı için teşekkür ediyorum. Bütün kaptanlarımızı “KAPTAN KONUŞUYOR”da buluşmaya çağırıyorum.
İbrahim Halil Gümüştekin 50 yaşında, Şanlıurfalı ve 20 yıldır kaptanlık yapıyor. 2018 yılından beri de Has Turizm’de çalışıyor.
KORONAVİRÜS SÜRECİ…
Söyleşimizin ilk konusu tabii ki aylardır tüm dünyanın en önemli konusu koronavirüs oldu. Bu sürecin onları nasıl etkilediğini sorarak başladık söyleşimize: “Mart ayından itibaren çok sıkıntılı bir süreç yaşadık. Allah bütün dünyaya ve ülkemize bir daha bu günleri yaşatmasın. Tabii, bu süreçte seyahatlerin kısıtlanınca çalışma imkanı olmadı. 1 Haziran itibariyle de tekrar seyahatlere izin verildi de işimizin başına döndük. Bu süreçte tabii maddi açıdan da zorluklar yaşandı. Biz kısa çalışma ödeneğini alabildik. Ancak birkaç gün sigortası eksik olduğu için bu ödeneği alamayan kaptan ve muavinler oldu.”
VİRÜSÜ ÖNEMSEMEYENLER VAR
Seyahat sırasında virüse yönelik tedbirleri aldıklarını, ancak yolcuların daha tedbirsiz davrandığını gözlemlediğini belirten İbrahim Kaptan, “Yolcuların bir kısmı çok hassas, bir kısmı da hiç önemsemiyor, uyarı yaptığımızda da inanmadıklarını söylüyorlar. Ben sosyal mesafe kuralına çok dikkat ediyorum. Maskeyi seyahat süresince de kullanıyorum” dedi.
50 yaşında olan İbrahim Kaptan’a 65 yaşa kadar çalışma imkanı olduğunu hatırlattım, onun değerlendirmesi, “Valla süreç ne gösterir bilmek mümkün değil. Büyük lokma ye, ama büyük konuşma derdi büyüklerimiz” şeklinde oldu…
KAPTAN OLMAK NASIL BİR DUYGU
Kaptan olmak nasıl bir duygudur diye sordum: “Şoför yetiştirmek çok zordur, şoförü anlamak çok zordur, şoförü dinlemek çok zordur, kaptanla evli olmak çok zordur, bir şoför evladı olmak çok zordur. Yol bekleyen ailesi için çok zordur” cevabını aldık.
KAPTAN NE İSTER?
Peki, kaptanlar ne ister diye bir soru daha yönelttim… “Kaptanların eski konumları ile şimdiki konumu arasında çok fark var. Genç nesil bu işin zorluğunu bilmediği için kaptanlara saygı duymuyor…
Kaptanlar ne ister; önce itibarını ister, saygı görmek ister, anlayış ister, hak ettiği hak edişini ister. En önemli istekler bunlar. Tesislerde de kaptanlar eski saygınlıklarını yaşamak istiyor. Tesisler şirketler ile anlaşma yaptığı için kaptanlara önem verilmiyor. Oysa bir kaptan birçok sorunu çözer. Müşteri memnuniyetinde en önemli unsurdur, birçok eksiği kapatır ama yine de günah keçisi olur. Bir bilet almışsınızdır, sizin istediğiniz ile aracın güzergahı uymaz. Yolcu, kaptana, nereye gidiyorsun diye bağırır. Oysa aldığınız bileti kontrol etmez, hangi peronda kaçta kalkacağını bilmezseniz, sorun yaşarsınız. Havayollarında bir anda anons geçer, uçak rötar yapmıştır ama kimse ona tepki göstermez. Ama yolda sıkıştığında trafikten yarım saat perona geç girdiğinizde “nerde kaldı bu araba” tepkileri görürsünüz. Yolda yaşanan sıkıntılar hiç düşünülmez. Firmayı ve kaptanı suçlamak anlamsızdır. Biz yolcularımızdan ve yakınlarından anlayış bekliyoruz.
ÖZLEMİ BULUŞTURUYORUZ
İnsanların bu sektördeki çalışanlara çok saygı göstermesi gerektiğini düşünüyorum. Bizler insanları sevdiklerine kavuşturuyoruz. Hasreti, özlemi buluşturuyoruz. Ama insanlar bu anlayıştan uzak. Eski yıllara baktığımızda yolculara gerçekten çok iyi hizmet imkanı sunuluyor. Araçlar ve seyahat konforu en üst düzeye gelmiş durumda.
YOLCULARIMIZ ÇOK SABIRSIZ
“Yolcularımız çok sabırsız” değerlendirmesinde de bulunan İbrahim Kaptan, “Otobüs yolculuğunu yapan insanların o seyahatin zevkine varması önemli. Kaçta gideriz, kaçta varırız telaşı içindeler. İnsanların istekleri ile hareket etmek durumunda değiliz. Biz araçların, hava ve yol koşullarının, otogarların giriş ve çıkış konumu ile hareket ediyoruz. Biz tahmini süre veriyoruz ama sonuçta bazen koşullar o süreci engelliyor. Herkes Ankara-İstanbul seyahati yapmıştır genelde, ama yine de daha bagajını vermeden ‘kaç saatte varırız kaptan’ sorusunu yöneltiyorlar” dedi.
KAPTANLARIN DİNLENME TESİSİ YOK
Biz haftanın 6 günü çalışıyoruz. Bir gün dinleniyoruz. Sosyal aktivite denilen bir durumumuz yok. Biz kendi ailemizle doğru dürüst bir vakit geçiremiyoruz. Spor yapma imkanımız hiç yok. Sefere gideriz, tesise gireriz, yemek yeriz, dinlenmeye çekiliriz. Ama yemek hazmedilmediği için sağlık sorunları yaşarız. Hiçbir terminalde kaptanların dinlenmesine yönelik bir mekan yok. Bu bir türlü çözülmedi. Meslek örgütleri de bugüne kadar kaptanların sorunlarına hiç eğilmedi. Bir kaptan vefat ettiğinde hangi meslek örgütü o kaptanın ailesine ulaştı ve durumunu sordu?
MUAVİNLİK KALKINCA…
Şirketlerin host sistemini devreye sokması ve muavinlik sistemini kaldırmasının yeni kaptan yetişmesini engellediğini belirten İbrahim Kaptan, “Bu iş çekirdekten, işin içinde olarak öğreniliyor. Herkes şoför olabilir ama kaptan olmak ayrı bir şeydir. Muavinlik sistemi ile iyi kaptan yetişir ve çekirdekten yetişen kaptan ile kaza riski de azalır” dedi. ■
İbrahim Halil Gümüştekin, 2017 Yılın Kaptanı Ödülü sahibi.