Hasan Kurnaz / Türkiye Otobüsçüler Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı
Sektörümüz çok zorlu bir süreçten geçiyor. Öyleki artık maliyetlerimiz aylık değil, her gün değişiyor. Ama bu zorlu süreçte,1915 Çanakkale Köprüsü’nün hizmete girmesi güzel bir gelişmeoldu. Ülkemizin ulaşımına büyük katkılar sağlayacağına inandığım 1915 Çanakkale Köprüsü’nünve Malkara-Gelibolu Otoyolu’nun açılışına katıldık.
Çok önemli bir eser
Köprü, Avrupa yakasından Çanakkale ve Balıkesir hattına yönelik taşımalar için çok ciddi bir zaman tasarrufu ve konfor sağlayacak. Bu hat üzerinde sefer sayılarınınartacağını düşünüyorum. Köprü ile birlikte hizmete giren Malkara-Gelibolu Otoyolu 40-45 km kadar yolu kısaltıyor. Bu da mazot fiyatlarının her geçen gün daha da yükseldiği bir süreçte otobüsçüye katkılar sağlayacak.
Ücret tarifesini uygun buldum
Köprü ve otoyola yönelik açıklanan ücret tarifelerini uygun buldum. Otobüsler için 250 TL’lik köprü geçiş ücreti belirlenmiş. Feribot ücretinin de altında bu ücret. Otoyol ile bu ücret 366 TL oluyor. Umarız köprüye yönelik bu tarife uzun bir süre daha böyle gider.Zor süreç yaşayan sektörümüz için Çanakkale Köprüsü ve Otoyolunun maliyet avantajının devam etmesini isterim. Otobüsçülerin, feribot yerine köprü kullanımı ile hatlarını yeniden düzenleyeceğine inanıyorum.
Yüzde 80 doluluk maliyeti karşılıyor
Uçakların, özellikle iç hatlarda bu fiyatlarda kalabileceğini düşünmüyorum. Onlarda mazot fiyatı düşükken ÖTV’siz yakıt imkanından elde ettikleri avantajı kaybetmiş durumdalar. Çünkü vergi yerinde kalırken akaryakıt fiyatı çok yükseldi. Şu anda uçak bilet fiyatları otobüs bilet fiyatlarının üzerinde. Şanlıurfa için Nisan ayındaki uçak bilet fiyatı 692 TL iken otobüs bilet fiyatları 300 TL civarında. Otobüs hala en ekonomik çözüm. Ancak şu bir gerçek artık eskiden yüzde 40-50 doluluk oranı maliyetleri karşılarken şu anda yüzde 80 doluluk ile karşılanabilecek. Firmalar doluluk oranlarını arttırabilmek için sefer sayılarını mecburen düşürmeye başladılar. İstanbul Otogarı’ndan, geçmiş yıllarda bu dönemde 1500 dolayında otobüs çıkarken şu anda bu seviye 950’ye kadar gerilemiş durumda.
Otobüs bilet fiyatları
Bu koşullarda da sektörün sıkıntılarını çözebilmesi, işini sürdürebilmesi çok zor. Otobüs bilet fiyatını arttırmak da çözüm değil. Bir hatta bilet fiyatını 400 TL yaptığınızda 4 kişilik ailenin gidişi 1600 TL’yi buluyor. Alım gücü düşen insanların da bunu karşılaması gerçekten zor.İnsanımız çok zorunlu olduğunda seyahat ediyor. Öğrenciler iki haftada bir ailelerine giderken bunu ayda bire düşürdüler.
Böyle zorlu bir dönem yaşamadım
Yılın başında mazot 11 lira iken şu anda 23 TL’yi geçti. Sadece akaryakıta gelen artış yüzde 100’ün üzerinde ama otobüs bilet fiyatlarına gelen artışlar yüzde 20-40 oranında. Bunun içinde köprü ve otoban maliyeti, personel gideri, yedek parça ve bakım maliyetleri, kira ve enerji maliyetleri yok bile. Ben 40 senedir bu işin içindeyim. Bu kadar zor bir dönem görmedim. Siz Bakanlık’tan 4 aylık tarifenizi alıyorsunuz, ama bunu uygulama fırsatı kalmadan maliyetler artıyor. Tarifenizi aldığınız günün ertesinde zarar etmeye başlıyorsunuz.Bakanlığa her firmanın aynı dönemde tarifesini alması yönünde talebimizi ilettik ama bir sonuç çıkmadı. Bence sektöre akaryakıt fiyat farkının verilmesi gerekiyor.
Profesyonel Sürücü Çalıştayı
23 Şubat 2022 tarihinde TOBB’un evsahipliğinde Karayolu Taşıma Yönetmeliği Çalıştayı yapıldı. Ardından 15 Mart 2022 tarihinde yine TOBB’un evsahipliğinde Ankara’da Profesyonel Sürücü Çalıştayı yapıldı. Ben iki çalıştaya da katıldım. İki Çalıştayda da sürücülerle ilgili yapılmasını istediğimiz mevzuat düzenlemelerini aktardık. Sektör yeterli kaliteye sahip şoför bulmakta zorlanıyor. Yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle kaliteli şoförler daha yüksek gelir edebildiği nakliye tarafına yöneliyor. 26 yaş sorunumuz var. Bu yaş sınırının 23’e çekilmesi ve 1 yıllık stajyer sürücü olarak araç kullanımında belirli ceza puanını aşmadığı takdirde normal şoförlüğe geçiş yapılması gibi bir düzenleme talep ettik. 4,5 saat araç kullanma süresinin de stajer sürüce döneminde 3 saat olmasını istedik. Şoförlerin anlık sigorta girişlerinin yapılmasını, şoförlere yönelik dinlenme tesislerinde otellerin yapılmasını ve yedek şoförün İstanbul’a gelip tekrar geri dönmemesinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi açısından iyi olacağını ifade ettik. Bakanlık SRC isterken, belediyelerin sürücü kartı istemesinin kaldırılmasını istedik. Şoförlerin ağır işçi statüsünde sayılması ve erken emekliliğin teşvik edilmesinin bu alana yönelimi arttıracağını aktardık. Bakanlık yetkilileri bizlerin taleplerini dinledi. Uzun süredir talebimiz olan Yolcu Taşımacılığı Koordinasyon Kurulunun da oluşturulmasıtalebimizi tekrarladık.
Sezon erken başlayacak
Ramazan ayı yıllardır sezonu bölüyor ve hareketliliği düşürüyordu. Nisan ile birlikte Ramazan’a giriyoruz. Yolcu talebi zaten düşüktü, daha da düşecek. Ama Ramazan Bayramı ilesektördede hareketlilik Mayıs ayında başlamış olacak. Ancak bu alım gücüyle seyahat hareketliliği ne kadar artacak, bunu yaşayıp göreceğiz. Burada artan yakıt fiyatları, otoban ve köprü ücretleri ile birlikte özel otomobille seyahat etmenin de zor hale gelmesi belki otobüsçü için bir talep artışı getirebilir.
Yeni sayıda buluşmak üzere… Sağlıklı günler diliyorum. ■