U-ETDS sektör için bir devrimdir. Bu sistem bizim geleceğimizi tayin edecek önemli kararlara temel oluşturacak. Ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz. Şu an yaşadığımız sıkıntıların temelinde bu var. 2020 yılında, bu sistem sayesinde daha çok verileri konuşacağız. Bu veriler ışığında sektörümüz şekillenecek, sektörde bir devrim yılı olacak.
“Acısıyla, tatlısıyla 2018 yılını geride bıraktık” diyerek açıklamalarına başlayan Yıldırım, bazı ekonomik sıkıntılara rağmen 2019’un umut verdiğini söyledi: “2018 hem dünya hem de Türkiye için zor bir yıldı. 2019 umut verici şekilde geliyor. Çünkü sektörümüzün en büyük maliyet kalemini oluşturan petrol fiyatları dünya piyasalarında düşüş eğiliminde. Kurlar belli bir dengede gidiyor. İnşallah yerel seçimden sonra farklı bir gelişme olmaz ve böyle devam eder. 2019’a yönelik umutlarımızı arttıran en önemli gelişmelerden biri de turizm tarafındaki çok olumlu sinyaller. Turizm tarafındaki hareketlilik ekonomiye de canlılık getirecek, turizm taşımacıları da bundan nasibini alacak“ dedi.
Köprü maliyeti 200 bin TL
Yılbaşında çok önemli bir gündem maddesi haline gelen köprü cezalarının affedilmesi noktasında otobüslerin kapsam dışında tutulduğuna yönelik sinyaller aldıklarını belirten Mustafa Yıldırım, “Biz sektör mensuplarımızın Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü aynı ücreti ödemek suretiyle eş zamanlı kullanmalarına yönelik talebimizi sık sık dile getirdik. Bunu maliyetlerle de raporladık ve gönderdik. Bizim verilerimiz ile İstanbul Otogarı’ndan günlük ortalama 1250 otobüs çıkış ve 1250 otobüs giriş yapıyor. Bu otobüslerin 900’ü Anadolu istikametine, 350’si de Trakya istikametine gidiyor. Otobüsler geliş ve gidişlerde toplam 140 km daha fazla yol yapıyor. Burada da 42 litre daha fazla yakıt tüketiliyor. 42 litre ve 900 otobüs günlük hesaplandığında 13 milyon 797 bin litre daha fazla akaryakıt tüketiliyor. Ayrıca yolculara 1 saat zaman kaybı yaratması nedeniyle otobüsler tercih edilmez hale geliyor. Ortalama 22 yolcunun seyahat ettiğini düşündüğümüzde ise bir yılda iki karşılıklı seferde 14 milyon 454 bin saat iş gücü kaybı da ortaya çıkıyor. 3’üncü Köprü nedeniyle bir otobüsün akaryakıt maliyeti 85 bin TL, Köprü ve otoyol maliyeti 37 bin 960 TL, amortisman ve lastik 20 bin TL, ve toplamda ise 142 bin 960 TL’lik bir fatura ile karşı karşıya kalınıyor. Kısa mesafeli hatlarda sefer sıklığı ile zararın boyutu ise çok daha fazla. Zarar 285 bin 920. Otobüs başına yıllık ortalama 200 bin TL maliyet getirmiş durumda. Özellikle İzmit, Adapazarı, Bursa gibi kısa mesafelerde caydırıcı etki yapıp, kayıt dışı ve korsan taşımacılığa davetiye çıkarmakta, ulaşım ekonomisini, ulaşım konforunu ve ulaşım güvenliğini de tehdit ediyor” dedi.
Engelli yasası ve telif ücretleri
İstanbul Ticaret Odası’nda yılın son ayında yapılan mevzuat ve ulaştırma çalıştayında otobüsçülerin 2019 yılında yaşayacağı risklere dikkat çektiklerini de belirten Yıldırım, “Engelli yasası bunlardan birisi. Bu yasanın 7 Temmuz 2018 tarihinde uygulanması istendi, ama maalesef bakanlıklar arası koordinasyonun sağlanmaması ile taşıtlarda, otogarlarda ve dinlenme tesislerinde bulundurulacak aparat örnekleri Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na onaylatılamadığı için uygulama başlatılamadı. Engelli taşınmasında en az iki engelli taşıtı olması halinde engelli taşıma yapmak isteyenlere araç ve koltuk kapasitesine bakılmaksızın taşıma yetki belgesi verilmesi gerekiyor. Ayrıca engelli bireylerin cinsiyetine göre eğitimli ve refakatçi personel çalıştırılması başlatılmalı. Ek olarak engelli taşınmasına yönelik yol öncesi ve yol sonrasını düzenleyen bir karayolu yolcu taşıması uygulama genelgesi hazırlanmalı” dedi.
Telif konusunun ise çok sulandırıldığına dikkat çeken Yıldırım, “Bu konuda otobüsçülerin kapsam dışında tutulması ve ek bir maliyet getirilmemesi konusunda birlikte hareket etmeliyiz” dedi.
Sorunlara çözüm adresi
Sektörün yaşadığı sorunların çözüm adresi olarak Toplu Ulaşım Yasası’nı gösterdiklerini belirten Yıldırım, “Bu olmadığı takdirde mevzuatlar arasındaki çelişkileri ortadan kaldırmak mümkün değil. Bu yasanın bakanlıklar arası koordinasyonu sağlayarak çıkması ve ulaşım otoritesi başkanlığı kurulması çok önemli” dedi. Bu yasanın yerel mevzuatların sınırlarının belirlenmesi açısından önemli olduğunu belirten Yıldırım, “Bakanlık yetki belgesine sahip taşımacılardan belediyelerin ayrıca belge istemeleri yeni sıkıntılar yaratıyor” diye konuştu. TOBB Sektör Meclisi olarak önemli çalışmalara imza atacaklarının bilgisini, “Yasama ile ilgili taleplerimizi 2019’da TBMM’ye taşıyacağız” sözleriyle verdi.
Otogar sorunu…
2019’un İstanbul’daki otogar sorunlarına çözüm bulunduğu bir yıl olacağına inandıklarını da belirten Yıldırım, “İstanbul Otogarı’nın ıslahı ve Avrupa yakasında otogarın yapımına yönelik önemli adımların atılacağına inanıyorum. Başkan kim seçilirse seçilsin, ilk işimiz kapısını çalmak ve özellikle Anadolu yakasındaki dağınıklığı ortadan kaldıracak çözümü istemek olacak. Bu maliyetlere artık sektörün dayanma gücü kalmadı” dedi.
Geleneksel yapıdan kurtuluş
2019’a girerken sektörün, geleneksel anlayışlardan uzaklaşarak yeni bir vizyonla kendi geleceğini tayin edecek kararlar almasının önemine dikkat çeken Yıldırım, “Birlik ve beraberlik içinde hareket edersek, sektörün geleceği için önemli projelerin arkasında durursak çalışmaları finale taşıyabileceğiz. Artık hiçbirimizin koltuk kavgası yapmadan 2019’dan itibaren bu sektörün geleceğini şekillendirmede sorumluluklarımızın gereği olan adımlarımızı atmamız gerektiğine inanıyorum” dedi.
U-ETDS ile buluşma yılı
2019 yılının sektörün U-ETDS ile buluşma ve uygulama yılı olacağını da belirten Mustafa Yıldırım, “Bu sistem sektör için bir devrimdir. Bu sistem bizim geleceğimizi tayin edecek önemli kararlara temel oluşturacak. Hepimizin bu sisteme sahip çıkması gerekiyor. Ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz. Şu an bizim yaşadığımız sıkıntıların da temelinde bu var. Arz talep dengesini sağlamak ancak U-ETDS gibi veri tabanı ile mümkün olabilir. Seferlerin verimliliği ve kapasite kullanımına çok önemli katkılar sağlayacak bu sistemi sektörün mutlaka sahiplenmesi gerekiyor. 2020 yılında bu sistem sayesinde daha çok verileri konuşacağız. Bu veriler ışığında sektörümüz şekillenecek, sektörde bir devrim yılı olacak. Tüm bakanlıklara eş zamanlı veri gönderecek bir sistem ulaştırma otoritesi başkanlığı kurulmasına da katkı sağlayacak” dedi.
TOBB Sektör Meclisi Başkanı Mustafa Yıldırım herkesin yeni yılını kutladı: “2019’un yılının tüm insanlığa ve ülkemize ve sektöre hayırlar getirmesini diliyorum.” ■