Uzun bir dönem, ülkemizdeki trafik sigortalarında teminatlar, primler ve bunlardaki indirim ve artırımların devlet tarafından belirlenmişti. Sigortacılar bu dönemi yüksek teminat-düşük prim nedeniyle zarar gördükleri şeklinde değerlendiriyor. Daha sonra gelecek yıllara yönelik teminatlar önceden ilan edilerek primlerle ilgili esaslar sigortacılara bırakılmıştı. Bu dönemde primlerin arttığı görülüyor.
Bunda sigortacıların geçmiş dönem zararlarını çıkarma arzusu yanında yüksek tazminat ödemelerinin de payı olduğu ifade ediliyor.
Primler ve yükümlülükler
Gittikçe daha da artan primlere çeşitli çözümler gündeme geldi. Bunlardan biri olan prim tavan fiyatı, kaza yapmayanları korumayıp sigortacılara da zarar verirken kötü araç kullanıcılarını ödüllendirir şekilde değerlendirildi.
Bunun ardından sigortacıların tazminat yükümlülüklerini azaltarak primlerin düşürülmesini hedefleyen düzenlemelere gidildi. Bu gelişmeler yaşanırken sigortacıların birbirleriyle rekabet etmeyip birlikte fiyat artışları yaptıkları yönünde şikayetler oldu.
Rekabet Kurulu soruşturma başlattı
Bunlara ilişkin ön araştırma yapan Rekabet Kurulu, ciddi görülen iddialar üzerine 33 sigorta şirketi hakkında soruşturma başlattı. Bunun ne şekilde sonuçlanacağı merakla bekleniyor.
Değişik sonuçlar dikkate alınarak konuya çözüm bulunması çabaları sürüyor.
Sigorta primlerine tavan getirilmesi sabit prim sistemine dönülmesi ve kaza sayılarını gözeten kademeli prim sistemi uygulanması gibi öneriler yapılıyor. Bu önerilerde herkesin kendi konumuna göre tavır alması söz konusu.
Sivil toplum örgütleri savunuyor
Sigortacılar ile ticari araç kullanıcılarının menfaatlerini savunan çeşitli sivil toplum örgütleri bulunuyor. Bu nedenle, bunların da etkisiyle toplumsal örgütlenmeleri zayıf olan özel araç kullanıcılarına faturanın ödetilmesi endişesi var. Özellikle de az kazaya karışan, hatta hiç kaza yapmayan kullanıcıların başkalarının yükünü almak zorunda bırakılmaları şüphesi bulunuyor.
Yukarıda sıralanan örnek sorular işin karmaşıklığını anlatmaya yetebilir. Bu karmaşık ortamda kimseyi mağdur etmeyecek çözüm bulunması hayli zor görünüyor. ■
Cevap bekleyen sorular
• Yüksek sigorta primleri sigortacıların rekabet etmemesinden mi, yüksek tazminat ödeme zorunda kalmasından mı?
• Ödenecek tazminatların yeni düzenlemelerle azaltılması sonrası sigorta primlerinde yeterli düşme sağlanacak mı?
• Bundan sonra bazı tazminat ödemelerinin yapılmayacak olması, yapıldığında geri alınabilmesi, sigorta yaptıranları mağdur etmeyecek mi?
• Rekabet Kurumunun sigortacılara ilişkin soruşturması rekabetin bozularak yüksek prim alındığı sonucunu getirecek mi?
• Varsa bozulan rekabetin yeniden sağlanması halinde sigorta primleri istenilen düzeye gerileyecek mi?
• Haksız yüksek prim tahsili söz konusu olmuşsa, bunların kolaylıkla geri alınabilmesi mümkün olacak mı?
• Önerilen prim tavanı çok yüksek prim ödeyen kötü kullanıcıları korurken diğerlerinin mağduriyetini giderebilecek mi?
• Önerilen sabit prim yüksek olduğunda kaza yapmayanları, düşük olduğunda ise sigortacıları mağdur etmeyecek mi?
• Soruşturma sonuçlanıp rekabet sağlanıncaya kadar kaza sayısını dikkate alan kademeli sabit prime geçilebilir mi?