Röportaj: Cumhur ARAL / İzmir
İzmir merkezli Dabaklar Otomotiv’in Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Dabak ile bir araya gelerek ikinci el otobüs pazarını ve Dabaklar Otomotiv’in bu alanda sürdürdüğü çalışmaları konuştuk. Mustafa Dabak ve kardeşi Bülent Dabak işin başında. Onlara genç jenerasyon Mustafa Dabak’ın oğulları Mükremin ve Yiğit ile Bülent Dabak’ın oğlu Mithat Can ve damadı Atahan Ataoğlu büyük güç katıyor.
Otobüs sektöründe, daha önce bayi tarafı da olmak üzere, uzun yıllardır faaliyet gösterdiklerini ve önemli bir tecrübeye sahip olduklarını belirten Mustafa Dabak, “Bu işe muavinlikten başladığımız için otobüs sektörünü, yaşanan sorunları çok iyi biliyoruz. Sektörün mevcut durumunu, nereye gideceğini, nasıl olacağını, turizm tarafındaki gelişmeleri tecrübemizle çok iyi biliyoruz. 2009 yılından beri otobüsçüler çok kötü günler ve birçok olumsuzluklar yaşadı. 2019 yılına kadar otobüsçü para kazanamadı” dedi.
“Sadece biz kazanalım” olmaz
2019 yılında otobüsçünün iyi para kazandığını ifade eden Mustafa Dabak, “Ondan sonra pandemi süreci yaşandı. Pandemiyle geçen iki yıllık süreçte otobüsçü yine kötü bir dönem geçirdi. Öte yandan 2016 yılından bu yana da, bizim gözlemlediğimiz kadarıyla, eski dönemlerdeki gibi iç pazara çok fazla sıfır araç girişi olmadı. Diğer taraftan ekonomik nedenler, yolcuların diğer taşıma modlarına yönelimleri yolcu talebinde düşüş getirdi ve otobüs talebi azaldı. Bu durum, fiyatların da inanılmaz derecede geriye gitmesine neden oldu. Bizde bu düşüşü görünce, her markadan otobüs alımlarına başladık ve yaklaşık 2 yıldır da kendi finansmanımızla çok fazla otobüs alımı gerçekleştirdik. Şu anda stokumuzda 240 araç var. Tabii, alım yaparken her ay ortalama 20-30 adetlik satışlar da gerçekleştirdik. Biz çok araba toplayalım, stokta biriktirelim hedefiyle hareket etmiyoruz. Bir taraftan alırken bir taraftan satıyoruz. Otobüsçüye vadeli satışlar da yapabiliyoruz. Sadece biz kazanalım mantığıyla hareket etmiyoruz. Bu işin sürdürülebilirliği açısından otobüsçünün de araç yatırımı yaparken kazanması önemli. Yeni araç fiyatlarına göre ikinci el otobüsler hala beklediğimiz fiyatlara ulaşmadı. Tabii, son 7-8 ayda fiyatlarda ciddi yükselişler oldu ama biz fiyatların daha da yükseleceğini düşünüyoruz” dedi.
Otobüs sektörü çok farklı
Otobüsçülerin araçlarını model değiştirme veya işi bırakma nedeniyle sattığını vurgulayan Dabak, “Otobüs alanı çok farklı bir sektör, biri gidiyor yeni biri geliyor. İkinci el sektörü şu anda hareketli ve hareketlilik devam edecek. Otobüs fiyatlarını daha çok internet belirliyor. Ben araçlarımı internete de koymuyorum. Eğer bunu yapsam, otobüs fiyatları daha da yükselecek” dedi.
Arap ülkelerinden ikinci el talebi
2022 yılı sezonunda hem şehirlerarası ve hem turizm taşımacılığı tarafında otobüsçülerin iyi para kazandığını gözlemlediklerini belirten Mustafa Dabak, “Beklentimiz taşımacılık tarafında 2023’ün 2022’den de daha iyi seviyede geçmesi. Otobüs talebi çok artacak hatta 2023 yılında karaborsa olacak. Gelecek yıldan çok ümitliyim. Çok yükseleceğini hatta fahiş fiyatlara geleceğini düşünüyorum. Şu anda yurtdışından da, özellikle Arap ülkelerinden ikinci el otobüs alımına yönelik bir talep var. Romanya ve Kafkas ülkelerine de ihraç edilen ikinci el otobüsler var” dedi. ■