Röportaj: Erkan YILMAZ
İkinci el otobüs pazarında, alım satım işlemlerinin önemli oyuncularından Grand Bus Market şirket sahibi Erman Geyik ile Avcılar’daki ofisinde bir araya geldik.
İkinci el otobüs pazarında ekonomik durumlar ve pandemi nedeniyle durgunluk yaşandığını belirten Erman Geyik, “Eski dönemlerdeki gibi sıfır otobüs girişi yok. Eskiden pazar giriş ortalaması 1000’li adetlerde olan sıfır otobüs sayısı son 3-4 yıllardır bunun çok altında.
Yaşanan ekonomik durumlar nedeniyle otobüslerini satmak zorunda kalanlar oldu, ikinci elde yüksek modelli araçların yurtdışına ihraç edildiği dönemler de oldu. Şimdi, sahada, gerçekten filoların yaş ortalamasının arttığını görüyoruz. Eskisi gibi ikinci elde yüksek modelli araçlar bulmak kolay değil. 2018 Travego bulmak zor. 2016 yılında ikinci el stoklarda 400 civarında otobüs olduğu dönemi de yaşadım ben. Şu anda araç yenileme ihtiyacı var, ama sıfır otobüs fiyatları çok yükseldi. Öte yandan pandemi süreciyle 15 aydır sıkıntılarla boğuşan bir sektör var. İkinci el otobüs ile sıfır otobüs arasındaki makas da çok yükseldi. 2019 sonunda ve 2020’nin başında ikinci el otobüslerin değerlendiğini ve sıfır otobüsle makasın giderek daraldığını görmüştük. 2020 otobüs pazarı açısından çok iyi bir yıl olacakken pandemi süreci bunu tamamen tersine çevirdi, talep düştü. Turizm sektörü uzun süre iş yapamadı. Şimdi ikinci el ve sıfır arasında makas çok yüksek. O dönemde sıfır Travego fiyatı 2 milyon 350 bindi. 2013 model Travego 1 milyon 100 bin. 2014 model
Travego 1 milyon 200 bin idi. 1 milyon borçlanarak otobüsçü sıfır otobüs alıyordu. Şimdi öyle değil. İkinci el otobüs fiyatı yerinde sayarken kurlardaki artışla sıfır otobüs fiyatı yükseldi. Bu da yeni yatırımı zor hale getiren unsurlardan biri” dedi.
En önemli unsur güven
Otobüsçülükte belirleyici unsurun güven olduğunu söyleyen Erman Geyik, tüm işlemlerin o güvene dayalı yürüdüğünü söylüyor. Otobüsçülük sektörünün hâlâ güvene dayalı sürdürülüyor olması bir bakıma iyi, çünkü alıcılar da satıcılar da herkesin durumunu biliyor ve daha esnek davranabiliyor: “Bizim müşterilerimiz genelde aynı isimler. Bazen bir müşteri, bize arkadaşını da getiriyor. Otobüsçülükte güven ve samimiyet en önemli unsur. Bunu sağladığınızda sizden bir otobüs alan ikincisini de yine sizden alıyor. Bazen hiç ilana girmeden araba satışı yaptığım da oluyor. Ben aldığım arabaları bakımdan geçiriyor, kasasını, boyasını her noktasında ne yapılması gerekiyorsa yapıyorum ve müşteri bu güven içerisinde bizden aracı alıyor. Benden aldığında sorun yaşamayacağını biliyor.”
Bireysel otobüsçü çok
Sektörde bireysel otobüsçülerin çekildiği görüşüne Erman Geyik katılmıyor: “Sahada yine de çok sayıda bireysel otobüsçü var. Çekilenler olduğu kadar tekrar yeni gelenler de var. Ulusal firmaları baz alarak bireyselci bitti demek mümkün değil. Tabii, artık bireysel gruplar da var.”
Otobüs çalıştırıyor
Erman Geyik sadece ikinci el otobüs alım satım işi yapmıyor, aynı zamanda firmalarda otobüs çalıştırıyor: “Kurban Bayramı’nda iyi bir hareketlilik oldu. O süreç iyi geçti, ama sonrasında yolculuk talebi yine düştü ve arabalar 3-4 yolcu ile sefere çıkınca ben otobüsü çektim. Haziran ve Temmuz iyi geçti. Okulların açılmasına yakın araba almak isteyenler var. Geçen yıl durum tam tersiydi, hiç para kazanamadık ve cebimizden para koyduk. ■
|
Erman Geyik aynı zamanda eski otobüsleri de yeniden hayata döndürüyor “Bugüne kadar kendime topladığım 1992 V8, 1997 403, 1987 kırma otobüsler oldu. Bunun dışında 1996 V8, 1997 403, 1994 304, 1992 Maraton da topladıklarım arasında. Bütün bu araçlar orijinal şekilde yeniden kullanıma hazır hale getirildi. Topladığım arabalara ciddi fiyatlar teklif edildi, vermediğim de oldu” diyen Erman Geyik, en son topladığı Mercedes otobüsü de internetten görüyor ve bulunduğu şehre Denizli’ye giderek hemen 30 bin TL’ye satın alıyor. 200 bin TL harcıyor ve 5 ay her gün otobüsün başında toplanma sürecini takip ediyor. Erman Geyik, çok emek verdiği bu otobüsü satmak istemediğini de söylüyor. |
Erman Geyik’in otobüs sevdası, Dede Recai Gazez’den geliyor. Hem de Dede’nin verdiği pozun aynısını vererek...
Erman Geyik’in dedesi Recai Gazez de otobüsçü. 1992 yılına kadar yurtdışı turizm taşımacılığı yapan Recai Gazez, rahmetli olana kadar Erzincan Kemaliye’ye yolcu taşımış.
Erman Geyik ile Ayzen Tur firma sahibi Eyüp Çelebi’nin yıllara dayanan dostlukları var. Bu işi butik şekilde yapmak istediklerini ve müşteriye iyi araba satmak çabası içinde olduklarını söylüyorlar.