Salgın, afet ve ekonomik krize rağmen İzmir’de yatırımlar aksamadı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, ulaşımı ve trafiği rahatlatacak tarihi projeler için harekete geçti. 2021’de 3,6 milyar liralık yatırım yapan Büyükşehir Belediyesi, raylı sistemler alanında kent tarihinin en önemli atılımlarını gerçekleştirdi.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in hayata geçirdiği “kriz belediyeciliği” kapsamındaki uygulamalarla Türkiye'ye örnek olan Büyükşehir Belediyesi, tüm bu olumsuz tabloya rağmen yatırımlarına ara vermeden devam etti. Kentte refahı artırmak ve gelirin adil dağılımını sağlamak amacıyla altyapı, tarihin korunması ve kentsel dönüşümden çevre tesislerine kadar yüzlerce proje yaşama geçirildi. Raylı sistemlerin toplu ulaşımdaki payını artırmak için önemli hamleler yapıldı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yatırım yapılabilir seviyesindeki en üst basamak olan AAA ulusal derecelendirme notunu ise 2021’de bir kez daha onayladı. Uluslararası finans kuruluşlarıyla İzmir tarihinin en büyük yatırımı Buca Metrosu için toplam 250 milyon Euro’luk kredi sözleşmesi imzalandı ve Buca Metrosu’nun ihale süreci tamamlandı.
Büyükşehir Belediyesi bu yıl 2 milyar 488 milyon liralık yatırım yaptı. ESHOT, İZSU ve iştiraklerinin yatırımlarıyla birlikte Büyükşehir’in 2021 yılı yatırım tutarı (15 Aralık verileri) 3 milyar 697 milyon lira oldu. İlçe belediyelerinin kamulaştırma çalışmaları ve projelerine de 56 milyon liralık maddi destek sağlandı.
Yatırımlar sürecek
2021 yılının pandeminin, afetlerin getirdiği mali yükün yanı sıra ekonomik krizin giderek derinleştiği bir yıl olduğunu belirten Başkan Tunç Soyer, “İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin güçlü finans yapısı sayesinde yatırımlarımızı ara vermeden sürdürdük. Bu sürede kentin ve kentlilerin sorunlarını çözmek için gece gündüz çalıştık. Şartlarımızı zorlayıp bu zor günlerde ihtiyaç sahibi yurttaşlarımızın yanında yer aldık ve yer almaya da devam ediyoruz. Pandemi, deprem ve sel nedeniyle zor durumda kalan yurttaşlarımıza 80 milyon liralık nakit yardımında bulunduk. Gururla söyleyebilirim ki Türkiye'de kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings'ten alınabilecek en yüksek not olan ulusal uzun vadeli AAA notuna sahip belediyeyiz. 2022 yılı bütçemizi 12.5 milyar lira olarak belirledik, 5 milyar TL’lik kısmını (yüzde 40) yatırımlara ayırdık. Raylı sistem, ulaşım, altyapı gibi alanlardaki yatırımlarımızı aralıksız sürdüreceğiz” dedi.
İzmir’de 2021 yılında öne çıkan yatırımlardan bazıları şöyle:
Toplu ulaşımda tarihi projeler
Fahrettin Altay – Narlıdere metro hattında imalatların yüzde 84’ü tamamlandı.
Şubat ayında temeli atılan ve tramvay araçları ile birlikte 1 milyar 250 milyon liraya mal olacak Çiğli Tramvayı inşaatında yüzde 34 seviyesine gelindi.
Buca Metrosu’nun yapım ihalesi tamamlandı, yeni yılın ilk ayında hattın temeli atılacak.
Karabağlar - Gaziemir, Otogar - Kemalpaşa metroları ile Girne Tramvayı’nın proje çalışmaları sürüyor.
93 kilometreyi bulan 6 raylı sistem projesine 32 milyar lira harcanacak. Bittiğinde kentteki raylı sistem ağı 270 kilometreye çıkacak.
Deniz ulaşımı güçleniyor
Kiralanan yeni feribotla birlikte feribot sayısı 6'ya çıktı. Sefer sıklığı gün boyu 15 dakikaya çekildi. Son iki yılda yolculuk sayısı yüzde 30 artarken, taşınan araç sayısında son beş yılın rekorunu kırıldı.
Yeni yılda bir feribot daha kiralanarak Körfez’de hizmet veren feribot sayısı 7'ye çıkacak.
Toplu taşımaya öncelik
364 otobüs alımı ile tek kalemde yapılan en büyük otobüs ihalesine imza atıldı. 2021 yılında 589 milyon liraya 364 otobüs ile 22 midibüs alındı. 2019 – 2021 yılları arasında filoya 451 otobüs, 22 midibüs eklemiş oldu; yatırım miktarı ise toplam 653 milyon lira oldu.
Halk Taşıt uygulaması ile belirli saatlerde yüzde 50 indirimle toplu ulaşım hizmeti vererek 92 milyon liranın İzmir halkının cebinde kalması sağlandı.
Trafikte altın dokunuşlar
İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminali'ni kent merkezine doğrudan bağlayacak Buca tüneli ve viyadük projesinin birinci etabında yer alan 2 viyadük, 2 karayolu alt geçidi ve bir üst geçit 110 milyon liralık yatırımla yeni yılın ilk aylarında hizmete giriyor. Böylelikle Bornova ve terminal önündeki araç trafiği rahatlayacak. Buca Tüneli de tamamladığında Konak'tan terminale ulaşım 45 dakikadan 10 dakikaya inecek.
Kent içinde trafik yoğunluğunu ve sıkışıklığını azaltacak, kesintisiz ve güvenli trafik akışı sağlayacak yol ve kavşak düzenlemeleri yapıldı. (Bornova Egemak, Konak Karataş, Güzelyalı, Alsancak Garı, Cehar Dudayev, Balçova Marina, Bayraklı Çiçek Mahallesi, Üçkuyular Deniz Feneri Sokak, Buca Çevre Yolu çıkışı, Çiğli Koçtaş, Karabağlar Yaşayanlar, Mustafa Kemal Sahil Bulvarı 16 Sokak kesişimi ile Altınyol Caddesi)
Mürselpaşa Karayolu Alt Geçidi, Gaziemir Hava Eğitim Karayolu Geçişi, Yeşillik Caddesi Yaşayanlar Karayolu Geçişi projeleri ise İzmir trafiğine nefes aldıracak yeni yatırımlar olacak.
240 milyon liralık yatırımla birçok ilçede 70'e yakın dere üzerinde yağışların yıkılan taşıt ve yaya köprülerini yeniliyor, vatandaşların güvenli ve rahat ulaşımı sağlanıyor.
Yaşam kalitesi yükseliyor
Motorlu ulaşımı azaltmak, bisikletli ve yaya ulaşımını artırmak için 25 kilometrelik bisiklet yolu imalatı yapıldı. Bisiklet yollarının uzunluğu 89 kilometreye ulaştı. Bisiklet istasyonlarının sayısı 60'a, bisiklet sayısı 890'a çıkarıldı.
Mustafa Necati Kültür Merkezi’nde 153 araç kapasiteli yer altı otoparkı hizmete alındı. Kapasitesi ile (636) Türkiye'nin en büyük tam otomatik otoparkı olan Smyrna Otoparkı'nın açılışı yapılacak. Ayrıca bu bölgede 108 araçlık açık otopark alanı oluşturuldu.
Kent genelinde ise yaklaşık 2 bin araç kapasiteli açık otopark hizmete alındı.
61 milyon liralık yatırımla 27 kilometre uzunluğunda yeni yol açıldı.
950 bin ton asfalt serilerek 485 kilometre yol baştan sona yenilendi. 221 kilometre ova yolunda sathi kaplama çalışması yapıldı. 1 milyon 204 bin metrekare (240 kilometre) kilit parke taşı döşendi. Yatırım tutarı 362 milyon lira oldu.
37 milyon liralık yatırımla Mavişehir Kıyı Tahkimat Projesi tamamlanarak Mavişehir’de yaşanan su taşkını sona erdi.
Yukarı mahallelerin ihtiyaçlarına hızlı yanıt vermek için oluşturulan “Acil Çözüm Ekipleri” Konak, Buca, Karabağlar ve Bornova'da 16 mahallede 109 noktada çalıştı; 28 adreste çalışmalar sürüyor.
8 milyon liralık yatırımla Halkapınar Aktarma Merkezi ve çevresi yenileniyor.
Alsancak’taki Bornova Sokağı’nın canlandırılması ve konforlu yaya ulaşımının sağlanması için çalışmalara başlandı.
Organize sanayi bölgeleri ile yapılan protokol kapsamında İTOB İtfaiye İstasyonu Menderes'in Tekeli Mahallesi'ndeki İTOB'da faaliyete geçti.
Çocuklara ve kadınlara fırsat eşitliği yaratmak amacıyla 4 masal evi açıldı. 6 masal evi yeni yılda hizmete girecek. Yeni yapılacaklarla birlikte kentteki masal evi sayısı 23’e çıkacak.
Kadın, çocuk, genç ve engelli bireyler için fırsat eşitliği sağlayacak birimleri tek bir çatı altında toplayan Örnekköy Sosyal Projeler Yerleşkesi açıldı.
Türkiye’de bir ilk olan Ebeveyn Bilgi ve Eğitim Merkezi hizmete girdi.
“Sporda fırsat eşitliği” ilkesi kapsamında “arka mahallelerde” üç portatif yüzme havuzu hizmete alındı.
Eşrefpaşa Hastanesi’nde 40 yataklı palyatif servisi açıldı.
15 milyon 593 bin liralık yatırımla yüzme sporunu teşvik etmek için yarı olimpik Havuz İzmir hizmete alındı.
18 milyon 432 bin liralık yatırımla Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın düşünce ve yol arkadaşının adı verilen Mustafa Necati Kültür Merkezi açıldı.
429 milyon liralık yatırımla İzmir Opera Binası’nın yapımı devam ediyor.
Türkiye'ye örnek kentsel dönüşüm modeli
Yerinde ve yüzde yüz uzlaşı modeliyle yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Uzundere, Gaziemir Emrez-Aktepe mahalleleri ve Örnekköy kentsel dönüşüm alanlarında bu yıl 1 milyar 255 milyon lira yatırımla 2 bin 722 bağımsız birimin yapımına başlandı.
Doğayla uyumlu bir kent için
Kente 575 bin metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı. 420 bini ağaç olmak üzere 7 milyondan fazla bitki toprakla buluştu.
25 milyon 323 bin liralık yatırımla Dr. Behçet Uz Rekreasyon Alanı yenilenerek açıldı. Buca Tınaztepe Mahallesi'nde 26.6 milyon liralık yatırımla Portakal Vadisi ekolojik kent parkı çalışmaları sürüyor.
İnciraltı İyileştirme Bahçesi’nin yapım çalışmaları sürüyor. Mavişehir'de Flamingo Doğa Parkı'nın yapımına başlanıyor. Kente 35 Yaşayan Park kazandırma çalışmaları devam ediyor. Güzelbahçe Yelki'de Olivelo Ekolojik Yaşam Parkı'nın yapım çalışmaları sürüyor. Doğançay, Bornova, Çiğli, İnciraltı, Gaziemir, Pınarbaşı bölgelerinde yaşayan parklar yapılacak.
Buca Yedigöller Parkı onarıldı.
Kadifekale'de 100 bin metrekarelik ağaçlandırma alanının bakım ve onarımı yapıldı. 200 bin metrekarelik alanda çalışmalar sürüyor.
Acil Çözüm ekipleri yukarı mahallelerdeki 21 parkı yeniledi. Bayraklı’da depremde zarar gören 20’ye yakın parkın bakım ve onarımına başlandı.
Gaziemir Esra Parkı, Konak Lale Mahallesi, Bayraklı Hasan Ali Yücel, Alsancak Asteğmen Besim Bey Parkı, Bayraklı Zeki Müren parkları yenilendi. Bayraklı Körfez Mahallesi Parkı’nın yapımına başlandı.
30 Ekim İzmir depreminin yıl dönümünde hayatını kaybeden 117 kişinin anısına yenilenen Hasan Ali Yücel Parkı’nda 30 Ekim Deprem Anıtı açıldı.
10 Ekim Ankara Gar katliamı ve bu katliamda hayatlarını kaybedenlerin anısına Alsancak Garı’nın karşısında “10 Ekim Anıtı ve Anma Yeri”nin açılışı yapıldı.
Orman köylerinde ve kırsal alanlarda yangınlara hızlı müdahale etmek için Ödemiş'in Gölcük, Menderes'in Ahmetbeyli, Buca'nın Kırıklar, Balçova'nın Teleferik, Mordoğan’ın Küçükkuyu bölgelerinde nöbet noktaları oluşturdu.
Sokak hayvanları için 20,6 milyon liralık yatırımla Bornova Gökdere'de Avrupa standartlarında, yeşil odaklı 1500 köpek kapasiteli rehabilitasyon ve sahiplendirme merkezi yeni yılın ilk aylarında hizmete girecek.
Kısırlaştırılan sokak hayvanlarının sayısını artırmak için İzmir Veteriner Hekimleri Odası ile hazırlanan işbirliği protokolü ocak ayında meclisin onayına sunulacak.
Kısırlaştırılan sokak hayvanlarının sayısı son üç yılda 3 kat arttı. 2021 yılında 15 bin 525 sokak hayvanı kısırlaştırıldı. 37 bin sokak hayvanının tedavisi yapıldı.
İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi açıldı.
Dirençli ve güvenli kent İzmir
Deprem çalışmaları için 200 milyon liralık kaynak ayrıldı. Kentteki mevcut yapı stokunun envanteri İnşaat Mühendisleri Odası işbirliği ile çıkarılıyor. Bayraklı'da 33 bin 100 konutun tamamında saha ve arşiv çalışmaları tamamlandı. Sırada Bornova, Konak ve Karşıyaka ilçeleri var.
Üniversiteler ile Türkiye'nin en kapsamlı deprem araştırması çalışmaları başladı. Kenti etkileme riski taşıyan deniz ve karadaki fay hatları inceleniyor, Bayraklı, Bornova ve Konak sınırları içerisindeki yaklaşık 10 bin 802 hektarlık alanın zemin yapısı ile zemin davranış özelliklerinin modellenmesi sağlanıyor.
30 Ekim depremi sonrasında ağır ve orta hasarlı olarak tespit edilen yapılar ile 1998 sonrasında ruhsat alan veya 6306 sayılı yasayla riskli kabul edilen yapıların dönüşümünde kolaylık sağlayacak düzenleme yapıldı.
Kent içindeki ağır ve orta hasarlı binaların dönüşümünü hızlandırmak için parsel bazında yüzde 20 emsal artışı kararı alındı.
İzmir'e dünyanın ilk Cittaslow Metropol pilot kenti unvanı kazandırıldı.
Daha sağlıklı ve temiz bir İzmir için
Türkiye'de ilk kez belediye bünyesinde Mavi Bayrak Koordinasyon Birimi kuruldu. Mavi Bayraklı halk plajı sayısı yüzde 78 artarken, İzmir 66 mavi bayraklı plaj sayısı ile Türkiye'deki en yüksek ödül artışına sahip il oldu.
54 milyon liralık yatırımla 53 araç ve 11 bin 500 konteyner alımı yapılarak ilçe belediyelerinin temizlik çalışmalarına destek verildi.
31 elektrikli hizmet aracı belediyede kullanıma sunuldu. 14 elektrikli araç MOOV Araç Paylaşım Uygulaması aracılığıyla İzmirlilerin hizmetine girdi. Ocak ayında elektrikli araç sayısı 50’ye çıkacak.
Güneş enerjisi santrali kurulan tesis sayısı 12'ye çıktı. Binaların elektrik ihtiyacı yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmaya başlandı.
İzmir'in çöpü elektrik enerjisi ve gübreye dönüşüyor
Ödemiş ve Bergama'da 446 milyon liralık yatırımla Bakırçay ve Küçük Menderes havzalarındaki yerleşimlere hizmet edecek iki çevreci katı atık tesisi kuruldu. Bu tesisler sayesinde hem elektrik hem gübre üretiliyor.
Bitki atıkları ekonomiye kazandırılıyor. Çiğli Harmandalı'daki organik gübre tesisinin ardından Bornova Işıklar Mahallesi'nde Türkiye'nin en büyük kapasiteli organik gübre tesisinin yapımına başlandı. Benzer bir tesis Çeşme'de de olacak.
Tarih ayağa kalkıyor
Konak ile Kadifekale arasındaki tarihi aksı canlandırmak ve bölgenin cazibesini artırmak için Kemeraltı’ndaki Havra Sokağı ve 848 Sokak yenilendi. Azizler Sokağı tarihi dokuya uygun biçimde park olarak düzenlendi.
Alipaşa Meydanı’ndaki Hacı Salih Paşa Şadırvanı ve Kestanepazarı şadırvanları restore edildi. Hatuniye Meydanı düzenlemesi, Carfi Konağı ve Paterson Köşkü restorasyonu devam ediyor.
“UNESCO Dünya Kültür Mirası” olmaya hazırlanan İzmir Tarihi Kent Merkezi’nin kalbi Kemeraltı çarşısında TARKEM işbirliği ile çalışmalar sürüyor.