JLL Türkiye tarafından yayınlanan Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu'na göre, e-ticaretin gelişmesiyle lojistik sektöründe depo talebindeki artışın ivme kazanarak süreceği öngörülüyor.
Lojistik Pazarı Görünümü
İstanbul ve Kocaeli illerini kapsayan Marmara Bölgesi Türkiye’nin en önemli lojistik pazarı olarak öne çıkıyor. İstanbul Avrupa yakasında Hadımköy ve Esenyurt, Asya yakasında Tuzla, Kocaeli’de ise Gebze, Çayırova ile Dilovası Marmara Bölgesi’nin başlıca lojistik alt pazarı konumunda.
COVID-19 salgınının etkisiyle perakendecilerin dijital satış kanallarına yaptığı yatırımların kayda değer bir ivme kazandırdığı e-ticaret, yılın ikinci yarısında lojistik pazarına yön vermeye devam ediyor.
Perakende lojistiğindeki gelişmenin diğer bir etkisi ise depoların fiziksel özellikleri üzerinde oluyor. E-ticaret operasyonlarına uyumlu ve otonom sistemlerin kurulumuna elverişli depolara yönelik talepte artış gözleniyor.
İnşaat ve arsa maliyetlerinin yüksek seyrinin yanı sıra, TL'nin hızla değer kaybetmesi sonrası Türk Lirası üzerinden kira sözleşmelerinin yapılmasına ilişkin yapılan düzenlemeler ile kira gelirlerinde yaşanan kayda değer düşüş nedeniyle depo geliştiricilerin yeni depo iştahı olumsuz etkilendiği görülüyor.
Geçtiğimiz yıllarda görülen kira müzakere süreçleri salgın sırasında da devam etti ve birçok kiracı geçici veya kalıcı kira indirimi taleplerini dile getirdi.
Kira Görünümü
2020 yıl sonu itibarıyla lojistik piyasasındaki birincil kira USD bazında metrekare başına aylık 4,50; TL bazında ise 35 m2/ay seviyesinde seyretti.
Kiralama İşlemleri
Lojistik kiralama işlemleri 2020 yılında 318 bin m2 ile 2019’daki işlem hacminin neredeyse üç katına çıktı.
2020’de kiralama işlemleri bakımından en öne çıkan sektörler %41 ile lojistik hizmet sağlayan üçüncü parti lojistik, %29 ile perakende ve %20 ile e-ticaret firmaları oldu.
2021 Görünümü
E-ticaretin depo talebini yönlendiren birincil sektör olarak önemini koruması bekleniyor. Özellikle perakendeden kaynaklanan depo talebindeki artış ivmesinin 2021’de benzer bir düzeyde devam edeceği öngörülürken, inşaat halindeki arzın sınırlı olması nedeniyle kira fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı söz konusu olabileceği değerlendiriliyor.
Salgın nedeniyle konulan kısıtlama kararları sonrasında ortaya çıkan kayda değer talebi karşılamak için perakende lojistik süreçlerini iyileştiren marketlerin etkisiyle kent lojistiği kavramı ön plana geçti. E-ticaretin hitap ettiği müşteri tabanının genişlemesi ile kent lojistiğine yönelik dönüşümler daha da hızlanabilir.
Genel anlamda yerli aktörlerin hakim olduğu lojistik piyasasında, 2020 yılının ikinci yarısında farklı ülkelerden yabancı kiracıların ve yatırımcıların ilgisinde kayda değer bir artış gözlendiği belirtiliyor. Söz konusu ilginin artan bir hızla devam edeceği ve piyasa aktörlerinin menşei bakımından çeşitleneceği öngörülüyor.