Genel konular: Psikoteknik ve sağlık raporu zorunluluğu Yönetmelikten çıkarılıyor. Panelvanlar tümüyle belgeden muaf. Finansal kiralamalı araçlar sözleşmeli kaydedilecek.
Terminaller: 50 dakikalık ücretsiz yer gösterilse bile otomobiller, istedikleri tüm parkları 25 dakika ücretsiz kullanabilecek. Büyükşehir dışında küçük terminal olabilecek.
Y (eski D4) belgeleri: Yönetmelikteki esaslarla valiliklerce verilecek. Tahditli taşıtlar da kaydedilebilecek. İliçi taşımada terminal şartı aranmayacak.
B ve D belgeleri: Özmallarla aynı cins sözleşmeli taşıtlar kaydedilebilecek. Bir otobüste 3-6 farklı grup, tarifesiz taşınabilecek. Bireysel otobüsçü fatura kesemeyecek.
Acentelikler: Aynı belge (F) alınacak. 10 yolcu-2 eşya taşımacısı kaydedilebilecek. Birden fazla F belgesi alınabilecek. Şubeler için de ayrı belge gerekecek.
Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına yönelik talepler taşımacıların gündeminde hep olmuştur. Bunların ve kendi belirlediği değişiklik ihtiyaçlarının önemli boyutlara ulaşmasını dikkate alan UDH Bakanlığı, mevcut Yönetmelikte değişiklik yerine yeni bir yönetmelik hazırlanmasına karar vermiş görülüyor. Buna ilişkin taslak hazırlanıp ilgililerin görüşüne sunulmuş bulunuyor.
Bu taslağın getirdiği en önemli değişiklik olarak yetki belgesi türünün 37’den 13’e düşmesini görerek, bunu ve belge değişikliklerini iki hafta önce manşetten yayımladık. Bir sonraki sayımızda da ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşlerine özetle yer verip, bu görüşlerden hareketle taslaktan memnun olmadıkları değerlendirmesinde bulunduk. Bu görüşler ilgili kuruluşların yazılı metinlerinde ve bizimle görüşmelerine ilişkin ses kayıtlarında bulunuyor.
Bu hafta ise okuyucularımızı bilgilendirme sorumluluğumuzdan hareketle Yönetmelik taslağını inceleyip önemli gördüğümüz yenilikleri özetle aktarmaya çalışacağız. Yönetmeliğe ilişkin görüş belirtme sorumluluğu ilgili kişi ve kuruluşlarda olmakla birlikte pek çoğunu önemli ve kutlanması gereken iyileştirmeler olarak gördüğümüz hususlar tespit ettik.
İşte, bir özet.
Acenteler
Otobüsle yolcu taşımacılığı
Kısa mesafe (Y, D4) belgeleri
Otomobil (A) belgesiyle taşımalar
Kargo taşımaları
Not: Geçici maddelerde belge değişimi, uyarma cezaları, taşıtların özmal veya sözleşmeli kaydı gibi konularda çeşitli düzenlemeler bulunuyor. ■
Dr. Zeki DÖNMEZ: Yönetmelik Taslağında servis ve Y belgeli taşımalar
Genel konular
• Şoförlerde psikoteknik ve sağlık raporu şartı Yönetmelikten çıktı.
• Ticari taşıma yapmayan hususi kamyonetlerin belge muafiyeti sürüyor.
• Panelvan türünden kamyonetler tümüyle belgeden muaf tutuldu.
• Ticari olmayan her türlü personel ve eşya taşıması aynı belgeyle (G) yapılabilecek.
• Sadece kamyonetle G ve K belgesi alımında yüzde 75 ücret indirimi var.
• G yetki belgelerine özmalın 10 katı kadar finansal kiralamalı araç sözleşmeli kaydedilebilecek.
• Finansal kiralamalı taşıtlar tüm belgelere sözleşmeli olarak değerlendirilecek.
• G ve M hariç, diğer belgelere sadece ticari taşıtlar kaydedilebilecek.
• Belgeler veraset yoluyla varislere intikal etmeyecek.
• Yetki belgeleri satılamaz, haczedilemez, devredilemez.
• Sözleşmeli taşıt sahipleri kendi nam ve hesabına taşıma yapamaz.
• Bunlar taşıma faturası veya yerine geçecek belge düzenleyemezler.
• L, M, P, R ve F’lerde ayrı kapalı yer/büro şartı şubeler için de aranır.
• Uyarma başına ödenecek para cezası 50 TL’ye düşecek.
Acenteler
• Eşya, kargo ve yolcu taşıma acenteliği için aynı belge (F) yeterli.
• Kişiler birden fazla F yetki belgesi alabilecek.
• Acente ve taşımacıların şubeleri merkezin yetki belgesine işlenecek.
• Acentenin her şubesi için ayrı yetki belgesi alınacak.
• En fazla yolcuda 10, eşya ve kargoda 2 taşımacıyla sözleşme yapabilecek.
• Birden fazla belgeye farklı taşımacılar (10 veya 2 şartıyla) kaydedilebilecek. (?)
• Bu hak, ayrı belgesi olan şubeler için de geçerli olacak. (?)
• Yolcu için ayrı, eşya ve kargo için ayrı F belgesi gerekecek. (?)
Otobüsle yolcu taşımacılığı
• Otomobiller terminallerdeki tüm parkları 25 dakika ücretsiz kullanabilecek.
• Ayrıca 50 dakikalık ücretsiz yer gösterimi, 25 dakikalık hakkı ortadan kaldırmayacak.
• Büyükşehir olmayan yerlerde küçük terminal yapılabilecek.
• Özmal otomobil, küçük otobüs (minibüs) ve büyük otobüsler karşılığında aynı cins taşıtlar sözleşmeli kaydedilebilecek.
• B ve D belgelerine özmal otobüsün yarısı kadar 10 yaşını geçmemiş özmal otomobil kaydedilebilecek.
• Bu otomobiller yurtdışında 8 yaşa kadar, yurtiçinde ise yaş sınırı olmadan kullanılabilecek.
• Otobüsle tarifesiz taşımalarda grup büyüklüğü 2 kişiden az olamaz.
• Tarifesiz taşımalarda otobüsün büyüklüğüne göre 3-6 farklı grup taşınabilir.
• Bu grupların seyahat başlangıç ve bitişleri aynı yer olmak zorundadır.
• Bir kişinin tarifesiz taşınması sadece otomobille mümkündür.
• Otomobil ile sadece bir grup yolcu taşınabilecek.
• B ve D yetki belgelerine iliçi taşıma hattı verilmez (İliçi taşıma yapılamaz).
Kısa mesafe (Y, D4) belgeleri
• İliçi taşıma ve 100 km.ye kadar iller arası taşıma yapılabilir.
• Yönetmeliğin sınırları ve yayınlanacak genelgeye göre valiliklerce düzenlenir.
• Tahditli plakalı taşıt kaydedilebilir.
• İliçi taşımalarda terminal zorunlulukları aranmaz.
• Sadece 1 taşıt olan belgelere yüzde 75 ücret indirimi uygulanır.
Otomobil (A) belgesiyle taşımalar
• Bu belgeyle yurtiçinde sadece kamuya kiralık araç/servis hizmeti verilebilir.
• Sınır kapılarında tarifesiz hizmet verilebilir.
• Tarifeli taşıma yapılamaz.
• Yurtiçi tarifesiz taşıma yapılamaz.
Kargo taşımaları
• Kargo taşımaları tarifeli yapılacak.
• Kargolar iliçinde 2, yurtiçinde 3, yurtdışında 15 günde teslim edilecek.
• Kargo taşımaları ücret tarifelerine tabi olacak.
Not: Geçici maddelerde belge değişimi, uyarma cezaları, taşıtların özmal veya sözleşmeli kaydı gibi konularda çeşitli düzenlemeler bulunuyor. ■
Dr. Zeki DÖNMEZ: Yönetmelik Taslağında servis ve Y belgeli taşımalar