2015 yılında toplam araç satışlarının 835 olduğunu belirten Mustafa Demirbaş, “2016 yılında satış adedi olarak iyi bir başarı sağladık ve 854 adet satış yaptık. Ankara, Kocaeli ve İstanbul merkezli satışlarımız ile 2016’yı başarılı bir şekilde geride bıraktık. Yıl içerisindeki toplam satışlarımız sayesinde 188 milyonluk satış gerçekleştirmiş olduk. Satışların sınıflara göre dağılımı 276 adet otobüs, 271 adet kamyon ve 307 adet ise ikinci el araç” dedi.
Kentiçi ulaşımına yönelik, sıfır otobüs satışında, 2016 yılında düşüşler yaşandığına dikkat çeken Demirbaş, “2015 yılına göre sıfır otobüs satışlarımızda kayıplarımız oldu. 2015 yılında toplamda 361 adet sıfır otobüs satışımız olmuştu. Bu yıl ise 276 adette kaldı. Bundaki en büyük sebep önceki yıl birçok büyükşehir belediyesinin dönüşümüydü, toplu satışlar sayesinde yüksek rakamlar yakalamıştık. Bu sene ise böyle bir satışımız olmadı, tamamı bireysel müşterilere tek tek satıldı. İstanbul’da halk otobüsü olarak toplamda 305 adet otobüs satışı gerçekleşti. FMS Demirbaş Otomotiv olarak bu değişimlerden 171 adedini biz sağladık. Geriye kalan 134 araç ise diğer firmalar tarafından satılmış. İstanbul pazarında 2016 yılı içerisinde toplamda yüzde 64’lük bir pazar payı yakalamışız” dedi.
Kazanca göre değişim…
Şehiriçi otobüslerde değişimlerin kazanca göre belirlendiğini vurgulayan Mustafa Demirbaş, “Biz şehiriçi otobüs satıyoruz. Kimse, canı istedi diye bu araçlardan alamaz. Sektördeki araç sayısı belirlidir. Bu araç sahipleri de belli kriterlere göre değişim yapıyor. Değişimleri belirleyen en önemli faktör tabii ki kazanç durumları… Belediyelerin esnafa verdiği sözler veya yaptırımlar değişimi hızlandıran ve azaltan etkenlerdir. Bu sektörde yüzde 10 oranında esnaf 3-4 yılda bir araç değiştirir ancak, 20 yıllık tecrübemizde bunu gördük. Bu satışların dışında bir de bazı illerdeki dönüşümler söz konusu. Önceki sene Balıkesir, Muğla ve Aydın’da önemli değişimler olmuştu. Bu değişimler sayesinde biz de önemli oranda otobüs satışı gerçekleştirmiştik. 2017 yılında böyle dönüşümler olmasını bekliyoruz. İlk etapta Bursa’da böyle bir değişim çalışması var. Biz de bu konuda çalışıyoruz. Kısa zaman önce Antalya’da da bir dönüşüm çalışması başlamıştı. Özellikle ikinci el satışlarımızda Antalya, önemli bir pazar. Yılın son döneminde otobüs pazarının hareketlenmesini Antalya sağladı” dedi.
Toplamda 438 otobüs
Otobüs satışlarının artık takassız yapılamadığına da dikkat çeken Demirbaş, ikinci el pazarının doyma noktasında olduğunu söylüyor: “2016 yılında 162 adet ikinci el otobüs satışı gerçekleştirdik. Toplam otobüs satışımız bu sayede 438 adedi yakaladı. Bizi burada sıkıntıya sona ise ikinci el araçların az satılması. Özellikle satışlar değişim üzerinden döndüğü için takassız otobüs satış imkanı yok. Esnaf 50-100 bin TL değerindeki aracını takasta değerlendirmek istiyor. Yoksa eldeki imkanlar ile araç değiştirmesi imkansız. Sıfır araç satışlarımız ikinci el satışlarımızın daima gerisinde kalıyor. Bu durum tüm bayileri sıkıntıya sokuyor. Şu anda ikinci el pazarı doymuş durumda, otobüs değerleri bu fazlalıktan dolayı daima düşmekte.”
Engelli yasası
“2017 Ocak ayı ile beraber birçok belediye engelli yasasını uygulamaya başladı” açıklamasını yapan Mustafa Demirbaş, “Bu zamana kadar yasa hayata geçmemişti. Hemen her belediye, Ocak ayından itibaren otobüs esnafını uyarmaya başladı. Bu uygulama ne kadar hayata geçer, bilemeyiz. Eğer yasa uygulanır ise değişmesi gereken çok otobüs var” dedi.
2017 belediyelere bağlı
2017 yılında şehiriçi otobüs pazarının hareketliliğini belediyelerin uygulamalarının belirleyeceğini iddia eden Mustafa Demirbaş, “Şehiriçi otobüs satışları yerel yönetimlerin tutumlarına bağlı. Yürürlükte olan yasanın uygulanmaya başlaması halinde 2017 yılında otobüs satışları yüksek olacaktır. Yasa uygulanmazsa, pazar 2016 ile aynı düzeyde gerçekleşir. Kamyon pazarı bu yılki beklentilerini yüzde 30 düşürdü. Zaten 2015’e göre de önemli bir düşüş yaşanmıştı 2016 yılında. Örneğin 2015’te yakalanan hedef 100 ise 2016’da gerçekleşen 65’ti. Bu yıl için ise 65’ten yüzde 30 daha düşme bekleniyor” dedi.
Toplu taşımayı özendirmek gerekiyor
Bu, tek taraflı ucuz fiyatla değil de ancak araç kalitesi ve işletmecilikle sağlanır. İşletmecinin eğitilmesiyle, sıfır araçlar ile toplu taşıma artırılabilir. Bunlar yapılırken çalışanın hakkı da verilmelidir. Esnaf bu hizmeti verirken, maddi anlamda da mutlu olmalıdır.