TOPLAM OTOBÜS PAZARININ LİDERİ OTOKAR, 2 BİN 451 OTOBÜS, 1412 TREYLER SATTI
Otokar, 14 Ocak 2015, Çarşamba günü yaptığı yıl değerlendirme toplantısında 5’inci yılda da Türkiye’nin en çok tercih edilen otobüs markası olduğunu açıkladı. Otokar, 2014’te toplam 4 bin 266 adet ticari araç üretimi gerçekleştirdi. Toplantıya Genel Müdür Yardımcısı Basri Akgül, İç Pazar Satış Müdürü Murat Tokatlı ve Pazarlama Müdürü Tarkan Burak katıldı.
İki farklı pazar seviyesi
2014’ü değerlendiren ve 2015 hedeflerini paylaşan Genel Müdür Yardımcısı Basri Akgül, yılın ilk yarısı ile ikinci yarısında farklı pazar seviyeleri yaşandığını belirtti: “Yerel seçimlere kadar toplu taşıma gayet hareketli gitmekteydi. Hatta tüm sektör için söylüyorum; araç yetiştirmekte zorlanıyorduk. Servis ve turizm tarafında yoğun bir talep vardı. Satışlarımız da bir önceki yıla göre artışlar vardı. Ancak yerel seçimlerden sonra sanki her şey değişti, yaz havası bir anda rüzgarlı, yağmurlu bir havaya döndü ve durgunluk başladı.”
Ücretsiz taşıma otobüs yatırımını etkiledi
Pazarlarının önemli bir bölümünü kapsayan belediye ve özel halk otobüs tarafında seçim öncesinde 65 yaş üstü ücretsiz taşımaya yönelik alınan kararın belediye ve özel halk otobüs tarafını memnun etmediğini, bu durumunda araç yatırımını etkilediğini belirten Akgül, “Otobüsçü daha önce ücretli taşıdığı yolcuyu bedava taşır hale gelindi. İstanbul’da ücretsiz taşınan yolcunun ortalaması aylık yüzde 12 civarında. Bu kararla geliri azalan otobüsçü araç alımını azalttı, bir süre sonra da durdurdu. 2013 yılında belediye ve halk otobüslerinin toplam otobüs satışı içindeki payı yüzde 38’ken bu oran 2014’te yüzde 13 oldu. Bu olumsuzluk hala devam ediyor” dedi. Sistemin aslında halk otobüsçüsünü aracını yenilemeye teşvik ettiğini dile getiren Akgül, “Kurum aracın yaşına göre biletten belirli bir para alıyor. Örnek 1 yaşındakinden bir, iki yaşındakinden iki kuruş alıyor. Siz, ‘belediyeye para ödeyeceğinize, aracına öde’ diyor” dedi.
Küçük kamyon pazarı büyüdü
Treyler pazarında yılın ilk yarısının iyi gittiğini belirten Basri Akgül, daha sonra Suriye ve Güneydoğu’da yaşananlar nedeniyle pazarın olumsuz etkilendiğini söyledi. Küçük kamyon pazarı ise diğer ürünlere nazaran büyüyen bir trend içine girdiğini belirten Akgül, “Rakipler nezdinde ve bizim içimizde de modellerin çoğalması, yeni segmentlerin yaratılıyor olması küçük kamyon pazarının büyümesini sağladı” dedi.
Müşteri memnuniyetine büyük önem veriyoruz
2014’te 4266 ticari araç ürettiklerini ve müşteri memnuniyetine çok fazla önem verdiklerini vurgulayan Basri Akgül, “Her yıl rekabet daha da artıyor. Bir yıl önceki yılı arıyoruz. Bu durumda bile müşterilerinize karşı hizmet kalitesini artırmak zorundasınız. ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi Belgesi’ni almaya hak kazandık, bunu birkaç bayiimiz ile birlikte yaptık. Servisleri de buna yönlendirmeye başladık” dedi.
Cironun yüzde 4’ü Ar-Ge’ye
“2014 yılında en başarılı Ar-Ge merkezi ödülünü aldık” açıklamasını yapan Basri Akgül, “Yılın ilk 9 ayında 2.9 milyon dolar yatırım yaptık. Ciromuzun yüzde 4’ünü Ar-Ge yatırımlarına ayırıyoruz. Yatırımlar 2015’te de devam edecek. Avrupa’nın en iyi Ar-Ge merkezine sahip üreticilerden biriyiz. Ar-Ge merkezi ile tasarım süremiz kısaldı ve müşteri ihtiyaçlarına daha hızlı cevap verebiliyoruz. Türkiye’nin ve Avrupa’nın sayılı büyük test merkezlerinden biri Otokar EMC/EMI Test Merkezimiz akredite oldu. Artık elektromanyetik kısımların dış etkilere karşı korunması testleri yapılabiliyor. Üstelik bu Ar-Ge imkanlarımız tüm sektörün kullanımına açık” diye konuştu.
3 otobüsten 1’i Otokar
Basri Akgül, 2 bin 451 otobüs satışı ile en çok tercih edilen otobüs markası olduklarını belirterek, “Bu yıl 15 bininci Sultan otobüsümüzü banttan indirdik. Başarımızda Sultan’ın çok önemli bir yeri var. Her zaman bizim lokomotifimiz oldu. 14 yılda 15 bin Sultan ürettik. Sultan’ın boyunu uzattıkça uzatıyoruz. 25 kişiden 35 kişiye kadar geldi. Artık daha fazla uzatmayalım diyoruz. Sultan Türkiye’nin en ekonomik otobüsü. Sağlamlığı, dayanıklılığı, yakıt ekonomisi, motor performansı, işletme giderleri, bakım maliyetleri açısından baktığımızda Türkiye’nin bir numarası.
9 metrelik bir segment üretmiştik. Ancak 9 metrenin işletme maliyetlerinde daha az yolcu kapasitesi ile yüksek kalması, otobüsçüye yeni bir ürün sunma zorunluluğunu getirdi. 21 oturan ve 62 ayakta olmak üzere toplam 83 kişi taşıma kapasitesine sahip 10 metrelik Doruk LE’yi satışa sunduk. Şu anda Mart ayı üretiminin tamamını sattık, Nisan ayının satışlarını bitirmek üzereyiz. Bu araç yüzde 25 civarında düşük yakıt tüketimi ile ciddi bir ekonomiklik getirdi. Birçok belediye 12 metrelik yerine bu aracı tercih ediyor. Biz bu aracın 2015’e damga vuracağını düşünüyoruz. Personel ve servis taşımacılığı için özel olarak geliştirilen Tempo modelimizi de yeniledik. 2015’ten itibaren aracın, koltuklarını ve iç renklerini değiştiriyoruz. Ocak ayında pazara vereceğimiz araçlar artık Tempo’daki iyileştirme faaliyetlerinin son noktası. Engelsiz Sultan Maxi aracımızı ilk kez Busworld Türkiye’de müşterilerimizin beğenisine sunmuştuk. Sultan S modelinde de 29 koltuğu standart hale getirdik” dedi.
KENT otobüsler 95 milyon km yol yaptı
İETT’ye 4 garajda başarıyla hizmet verdiklerini belirten Basri Akgül, Kent otobüslerinin şu ana kadar 95 milyon km yol yaptığını belirterek, “Araçların servisten hizmete devam etme oranı yüzde 99’un üzerinde. İETT’den övgü alıyoruz. Bizim yolda kalan servis aksatan aracımızı çok nadir görürsünüz. Bu iki yıllık dönemde en fazla yol yapan aracımız da 210 bin km’lere geldi. İETT’de toplam 2 bin 200 şoföre eğitim verdik” dedi.
Sağdan direksiyonlu pazarlara giriyoruz
İhracatta müşteri ihtiyaçlarının ön planda olduğuna dikkat çeken Basri Akgül, “Geniş ürün gamımızla fark yaratıyoruz. Eurobus Expo 2014 Fuarı’nda şehiriçi ve turizm sektörlerine yönelik Kent, Sultan Mega ve Doruk modellerimizin (Avrupa’ya Vectio adıyla sattığımız) sağdan direksiyonlu versiyonlarını sergiledik. Bu üç araçla sağdan direksiyonlu pazarlara girmeye yönelik adımlar attık. İlk sağdan direksiyonlu aracımızı Kıbrıs’a sattık. Kıbrıs’ta iki yıldır 9 metrelik Doruk çalışıyor. Şimdi 12 metrelikler giriyor. İngiltere’de bayi ağımızın yapılanmasını tamamladığımızda özellikle Vectio ve Kent ile 35 kişilik Sultan Mega tipiyle İngiltere pazarında yerimizi alacağız. Avrupa’da kriz devam ediyor. Avrupa pazarı hala 2008 seviyelerine gelemedi. Bazı pazarlarda düşme devam ederken, bazı pazarlarda yatay, bazı pazarlarda kıpırdanma var. Almanya pazarı kısmen hareketli. İspanya, Fransa, İtalya’da ciddi bir hareket yok. Biz Avrupa’dan çok şey bekliyoruz” dedi.
Yeni ürün KENT U
Servis ve kısa mesafeli hatlara yönelik yeni araçları KENT U’yu pazara sunduklarını ve bu aracı büyükşehir statüsüne kavuşan illere satmaya başladıklarını belirten Basri Akgül, “Büyükşehirlerin hizmet alanlarının genişlemesi ile mesafeler arttı ve buralara yönelik yeni bir ürün ihtiyacı doğdu. 25 kişiden, 56 kişiye kadar kapasite normal araçlarda, halk otobüslerinde ise 48 kişiden 107 kişiye kadar yolcu kapasitesine ulaşan araçlar geliştirdik. 2015 yılında ürün gamımızı geliştirmeye devam edeceğiz” dedi.
Atlas tüm Türkiye’de tanıtıldı
2013 yılı ortasında kendileri için çok önemli olan yepyeni bir segmente adım attıklarını hatırlatan Akgül, 2014 yılında kamyon satışlarının arttığını ifade etti: “Dayanıklılığı, taşıma kapasitesi ve özellikle zor görevlerdeki başarısıyla pazarda beğenilen Otokar Atlas için 2014 yılında bayi ağımızı güçlendirdik. Atlas’ı müşterilerimize daha yakından tanıtmak amacıyla 11 ilde tanıtım etkinlikleri gerçekleştirdik.”
Treylerde de iddialı
Treyler konusunda da müşterilerinin ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda geniş bir ürün gamına sahip olduklarını belirten Akgül, 2014 yılında önemli filo teslimatları gerçekleştirdiklerini söyledi: “2014 yılını 1,412 adetlik satışla tamamladık. Geçtiğimiz yıl TırExpo fuarında tanıttığımız yeni araçlarımız pazarda büyük beğeni topladı. Özellikle tren yolu taşımacılığına uygun olarak geliştirdiğimiz semi-treylerlerimiz için önde gelen uluslararası lojistik firmalarından sipariş aldık. ADR’li treyler talebi her geçen gün artıyor. Bunda, Bakanlığın işi sıkı tutmasının da etkisi var. ADR’li olmayan tankerler artık rafineriden içeri sokulmuyor. Şu anda bizim de kapasitemizin büyük bölümü dolmuş durumda” dedi.
2015 hedefleri
Akgül, 2015 yılına ilişkin hedefleri de açıkladı: “Otobüs alanında elde ettiğimiz başarıyı 2015’te de sürdürmek istiyoruz. Kamyondaki pazar payımızı daha da artırmak için çalışıyoruz. Ayrıca treylerde özellikle tehlikeli madde ve frigorifik araçlarda öncü ve uzman konumumuzu devam ettirmek öncelikli hedeflerimiz arasında. Otobüste yeni bayi ağına ihtiyacımız yok. Zaten en çok otobüs bayisine sahip markayız. Ancak kamyonda yeni bayiliklerimiz olacak.”
18 metrelik körüklü aracımızı tanıtacağız
Bu yıl bulunmadıkları segmentlere yönelik araç üretimi yapacaklarını belirten Basri Akgül, “Körüklü araç projemiz var. Tip onay süreci devam ediyor. Her şeyi tamamlanmış durumda. 2015’in ilk yarısında bu aracı ihalelere girecek hale getireceğiz” dedi.
Yüzde 10 büyüme üzerine
Bütün programlarını yüzde 10 büyümeye göre yaptıklarını belirten Basri Akgül, “Aslında kötü bir yıl geçirmedik. Kıran kırana rekabet nedeniyle zor bir yılı geride bıraktık. 2015’te satışlar durmayacak. Türkiye’nin büyüme planı yüzde 4 civarında. Biz iki katı kadar büyümeyi hedef olarak kendimize belirledik. Otokar olarak büyüyeceğiz, geri gitmeyeceğiz. Herkes için zor bir yıl olacak. Ancak biz büyümeyi ve pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz. 2015 bizce her halükarda 2014’ün seviyesi olan 6 bin 348’lerin üzerinde olacak. Belediyeler alım konusunda yavaş yavaş çalışmalara başladılar. Oranın hareketleneceğini, özellikle 65 yaş üstü ücretsiz taşıma konusunda bir destek verilirse de kentiçi otobüs pazarında bir patlama olacağı düşüncesindeyiz” dedi.
2016’da Euro 5 stokları
2016’da Euro 6 normuna geçişle birlikte araç fiyatlarının da artacağına dikkat çeken Basri Akgül, “Euro 5 normunda araçlara yönelik 2016’da bir talep oluşacağı yönünde bir düşünce var. OSD aracılığıyla üretimin belirli bir kısmı kadar stok yapma imkanının sağlanması için görüşmeler sürüyor” dedi. ■
Türkiye’nin ilk elektrikli otobüsünü biz yaptık. Herkes elektrikli otomobil deyip ortalığı birbirine katıyor, ama Türkiye’de iki yıldır elektrikli otobüs var. Geçtiğimiz yıl, İETT’de, aracımız 6 ay boyunca Tarihi Yarımadada çalıştı. Bu araç, Otokar’ın dünya teknolojisindeki yerini gösteriyor. İsteyen her belediyeye götürüyoruz, ama artık bu aracımızın ticari hale dönme zamanı geldi. İETT; toplu taşımada öncü bir kamu kuruluşumuz, bu konuda adım atmasını bekliyoruz. Avrupa’nın sayılı ilkleri arasına giren Türkiye’nin ilk elektrikli otobüsünü İETT’nin, 2015 yılında filosuna katmasını bekliyoruz.