RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ
2015 yılında 1,5 milyon yolcu taşıdıklarını belirten Haluk Şenpolat, 2016 yılında yaşanan zorluklara bakıldığında bu yılın mevcudu koruma yılı olarak gördüklerini söyledi: “Turizmin durumu ve yaşanan zorluklarda ortada. Yolcu sayımız geçen yılın ilk 4 ayına göre daha fazla, ama karlılıklar aynı düzeyde değil. Bu, sektörün en büyük sorunu” dedi.
Esadaş Turizm filosunu Mercedes Travego araçlarla büyütmeye devam ediyor. Esadaş Turizm’in filosunun tamamı Mercedes-Benz Travego araçlardan oluşuyor. Firma, filosuna 22 Nisan Cuma günü 15 Travego daha ekledi. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Şenpolat, filodaki araçları yenileme sürecine devam edeceklerini ve yıl içerisinde filoya katılan 2016 model araçların sayısının 30’u bulacağını kaydetti. 1983 yılında kurulan Esadaş Turizm’in Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Şenpolat ile teslimat sonrasında özel bir röportaj gerçekleştirdik.
Bireysel otobüsçülerin hakkı yeniyor
2015’in ilk 4 ayı ile karşılaştırdıklarında yolcu düşüşü yaşamadıklarını gördüklerini belirten Esadaş Turizm Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Şenpolat, “Sektörde bireysel otobüsçülerin hakkı yeniyor. Süreci yine sektör mensupları bozuyor. Yıkıcı rekabet yapılıyor. Geçen yılın üzerinde yolcu taşıdığımız halde karlılığımız aynı seviyede değil, üstelik mazot maliyeti de geçen seneye göre daha düşük olmasına rağmen. Bu yılın zor geçeceğini düşünerek, 2016’yı mevcudu koruma yılı olarak görüyoruz” dedi.
2+1 otobüs yatırımı 2017’de
Sektörde 2+1 yatırım sürecinin başladığını ve ne kadar karşısında olsalar da bunun devam edeceğini gördüklerini ifade eden Haluk Şenpolat, “İster istemez başladı. Biz ne kadar karşı çıksak da devam edecek. Ama bizim yollarımız uzun olduğu için karlılığımız çok düşüyor. Firmaya bir artısı olmuyor. Ama müşteri talepleri için filomuzda bulunduruyoruz. Filomuzda 8 adet 2+1 Travego araç bulunuyor. Bu sene 2+1 koltuklu otobüs yatırımı düşünmüyoruz, ama 2017 yılı için planlıyoruz” dedi.
Büyümeye devam ediyoruz
Havayolu taşımacılığının seferlerinin artmasının kendilerini etkilemediğini belirten Şenpolat, “Yolcu sayısı değişmedi, profili değişti. Bir kesim havayoluna yönelirken bir kesim de otobüslere yöneldi. Daha düşük gelir seviyesi otobüsle seyahat eder hale geldi. Esadaş Turizm’in yolcu sayısı her yıl arttı. 1983 yılında kurulan firmamızın hep dengeli büyüyen bir çizgisi oldu. Haddimizi biliriz, sınırımızı da koruruz ve kimseye de onu ihlal ettirmeyiz. Ulusal firmaların bölgeye sefer düzenlemesi yolcu sayımızı etkilemedi. Sadece fiyatlarımızı düşürdüler. Gelmelerinde sıkıntı yok, ama fiyatları düşürmeleri sıkıntı oluyor. Pasta belli, bundan bir dilim fazla çıkmıyor. Kimininki büyük, kimininki daha küçük ama herkes hakkını alıyor. Bizim dilimimiz hiçbir zaman küçülmedi çok şükür” dedi.
Mali yeterlilik zorlaştırılmalı
Sektörün en büyük maliyet kalemini akaryakıt oluşturduğunu ama bu sorunun çözümünün de olmadığına dikkat çeken Şenpolat, “Sektörde tabii, en çok akaryakıt konuşuluyor. En büyük gider kalemi o. Ondan başlayınca başka bir yere gidemiyorsunuz. Onun bir çözümü var mı, yok. Bir beklentiniz var mı dediğinizde, o da yok. Sektörde zaman zaman gündeme gelen sektörde mali yeterlilik kriterlerinin daha da zorlaştırılması konusu bence çok önemli. En ufak kazada şirketin sorumluluğu ağır. Piyasada 2 otobüse sahip olan bir firma da çalışıyor, 50 otobüsü olan da. Bir kaza sonucunda 2 otobüsü olan firma, ertesi gün kapatıp gidebiliyor. Mali yeterlilik kriterleri ağır olsa daha reel bir piyasa oluşur. Bu işi de bilen yapar. Her sektöre girişte zorluklar var. Sigortacılık sektörünün bile acente olmak için çok büyük zorlukları var. Üniversite diploması isteniyor, teminat mektubu isteniyor. Sadece bizim sektörde böyle bir zorluk yok. İki otobüs bir yazıcı ile anlaştığınızda sektörde hizmet verebiliyorsunuz” dedi.
Hiç zora düşmedik
Erzurum’dan dönem dönem farklı hatlarda hizmet vermeye yönelik çalışmalar yürüttüklerini de belirten Haluk Şenpolat, “Çok aşırıya kaçmamak şartıyla bunu yapıyoruz. Bir dönem Karadeniz’e açılmıştık. Fakat rahmetli Ali Osman Amcadan dolayı yapamadık. Babamla olan hukukları nedeniyle ikimiz aynı yolda olamayız diye geri çekildik. Rahmetliyi çok sever ve sayardı. Biz de büyüğümüz olarak çok sever ve sayardık. Bizim şu anda var olduğumuz hatlarda sıklığı artırmayı hedefliyoruz. Şu anda Erzurum’dan 26-27 sefer düzenliyoruz. Bu sayı sezonda yüzde 30-40 daha artıyor. Bizim bir özelliğimiz yaz-kış hemen hemen aynı aracı kaldırırız. Yüzde 10-20 düşüş olur en fazla. Biz bu seviyeyi yolcu sayesinde koruyoruz. Yolcumuz kışın da bizi tercih ediyor. Ani düşüşler hiç yaşamadık çok şükür. Bizi zora sokacak hiçbir durum yaşamadık ve yolcu bizi tercih etti. Yıkıcı rekabeti tercih etmeyen bir firma olduk hep” dedi.
Ata Şenpolat’ın öğütleri
Babaları sektörün duayen ismi Ata Şenpolat’ın en büyük öğüdünün “her zaman yapıcı olun” olduğunu ifade eden Haluk Şenpolat, “Babam çok olumlu bir insandır. Yakıp, yıkmayı hiçbir zaman sevmez. Her zaman yapıcıdır. Rakibi de olsa destekler, kollar. Bu işin düzgününü yapmaya önem verir. Bize her zaman, ‘Senin yaptığın bir hatayı, şoförün bile çeker. Ona göre davranacaksın. Senin bir hatanla yüzde 10 hisseli adamın kaybı iki kat olur’ der. Domino taşı gibi. Ben buradan dokunursam en sonundaki düşecek. Bu çok önemli. Hâlâ başımızdadır babam. Bayrağı teslim etse de raporu ona sunarız. Yine bizi kollar, korur. Teknolojik değişimlere bizden çok daha açık bir insan. Oğlumla benim aramda teknolojik açıdan uçurum olacağını düşünüyorum ama babam bizden ileride diyebilirim. Babam en çok işe yatırıma önem verir, diğer yatırımları sonra gelir” dedi. ■
2020 ve sonrası hedefler
2020 ve sonrasına yönelik düşüncelerinin büyüme anlamında çok büyük değişiklik olmadığını da vurgulayan Haluk Şenpolat, “Öncelikli hedef hep ufak ufak, emin adımlarla büyümek şeklinde. Ülkemizin şartları gereği de zaten çok uzun vadeli planlar yapma şansınız az. Bahçemizi koruyarak yolumuza devam etmeyi hedefliyoruz. 2020 ve sonrasına yönelik çok büyük hedefler belirlemedik” diye konuştu.
İnternetten bilet satışı yüzde 30-35
İnternetten bilet satışının çok hızlı gelişerek maliyetleri düşüreceğine dikkat çeken Haluk Şenpolat, “En büyük gelir kaynağımız, en değerli yolcularımız arasında öğrenciler bulunuyor. Yüzde 30-35 seviyesinde bir oranda biletler internet üzerinden satılıyor” dedi.