RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ
Almanya’da, şehirlerarası yolcu taşımacılığı alanında otobüslerin de hizmet verir hale gelmesi, Türk otobüsçüsünü en çok sevindiren haberler arasındaydı. Birçok büyük firma Almanya’da taşımacılık yapmak için girişimde bulunacaklarını ifade etti.
Almanya’da, şehirlerarası yolcu taşımacılığı alanında otobüslerin de hizmet verir hale gelmesi, Türk otobüsçüsünü en çok sevindiren haberler arasındaydı. Birçok büyük firma Almanya’da taşımacılık yapmak için girişimde bulunacaklarını ifade etti.
Almanya’da incelemelerde bulunan taşımacılar bir türlü hizmet yarışını başlatamadılar. Ancak Has Turizm çok önemli ilk adımı attı. Türk otobüsçülük tarihinde yeni bir sayfa oluşturacak bu adım, Almanya’nın iki kenti arasında değil, iki ülke; Bulgaristan ve Almanya arasında hayata geçiyor. 7 Mart itibariyle Has Turizm Sofya-Dortmund arasında sefer başlatıyor. İlk etapta seferler haftada üç kez yapılacak.
Has Turizm Rusya, Yemen, Ürdün, Arabistan’da iç taşımacılık, Türkiye - Bulgaristan, Arabistan’dan Yemen ve Ürdün’e yönelik ülkeler arası taşımacılık da yapıyor. Bu hizmeti Mısır’da da vermek için çalışmalar yürütüyor. Firma, Rusya’da hizmetlerinden dolayı iki kez ödül kazandı.
Şimdi, Has Turizm, Türk otobüsçülüğü tarihinde yeni bir sayfa açıyor. Yeni bir adım olarak değerlendirecek bu gelişmeyle ilgili bilgileri almak üzere Has Turizm Yönetim Kurulu Üyesi Nezih Kara ile bir araya geldik.
Yeni bir dönem başlıyor
“Bu seferlerle birlikte Avrupa hattında yeni bir çığır açacağız” diyen Nezih Kara, “Türk otobüsçüsünün hizmet kalitesini Avrupa’ya tattıracağız. 1999 yılında Bulgaristan’a ilk seferlere başladığımızda araçlarımıza ikram kutuları koyduk. Baktık ki yolcular bunun ücretli olduğunu düşünerek ikram kutularını almak istemiyor; bunların ikram olduğunu ispatlayana kadar 6 ay geçti. Bizden önceki firmalar suyu da, yiyeceği de parayla satıyordu. Pahalı olduğu için de yolcular yanlarında su ve yiyeceklerini getiriyordu. Bedava olabildiğine inanamıyorlardı” dedi.
Kalitemizle fark yaratacağız
Dortmund’dan bilet alan bir yolcunun Sofya’ya oradan da İstanbul’a gelebileceğini söyleyen Nezih Kara, “İsteyen yolcu yine İstanbul’dan da Hatay’a bilet alıp gidebilecek” dedi
Başlangıçta haftada üç kez gerçekleştirecekleri seferlerin yüzde 70 doluluğun altına düşmeyeceğine inandığını belirten Nezih Kara, “Çok kısa sürede hizmet kalitemiz, araç içi konforumuz ile yüzde yüz doluluk oranlarına ulaşacağımıza inanıyorum. Bizim fiyatlarımız uçak ve trenin çok daha altında olacak. Ayrıca bagaja yönelik ek bir ücret de alınmayacak. Bunun yanı sıra bu araçların tamamında 10 inç koltuk arkası ekranlar olacak. Hostes ve ikramlarımız olacak. Avrupa’ya çalışan bir sürü yabancı firma var, ancak bu hizmet şekli yok. Bu hatta çalıştıracağımız otobüslerin özellikle Türkiye’de üretilmiş olmasını istedim. Tourismo otobüslerini Sofya’ya götürdüm. Zaten filomuzda Mercedes haricinde bir araç yok” dedi.
İzinler için dört ay
Nezih Kara, Sofya-Dortmund arasında seferlere başlama süreci öncesinde birçok zorlukları da aştıklarını ifade etti: “Ben dört ay önce Bulgaristan Ulaştırma Bakanlığı’na başvurumu ilettim. Bakanlık bu hat üzerinde geçiş ülkesi konumunda bulunan Avusturya, Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya ve Almanya’dan bütün gerekli izinleri aldı. Bu süreçte en çok zorluk çıkaran Avusturya oldu. Tabii, bu tür talepleri bulunan şirketlere yönelik çok titiz şekilde incelemelerde bulunuyorlar. Artık bu taşımayı yapmaya başlayabiliriz.”
Özel bir garaj inşa ediyoruz
Nezih Kara, Sofya’da kendilerine özel bir garaj da inşa ettiklerini belirtti: “2 bin 500 m2’lik bir alana kurulu bir garaj olacak. Bir bölümü bakım onarım ve şoförlerin dinlenme alanı olacak. Bir bölümü de özel terminal alanı olacak. Burada da farklı bir hizmet yapısı oluşturacağız. Yolcu gelip, biletini alacak, bavulunu teslim edecek. Bundan sonra da bavulu ile teması olmayacak. Yolcu anonsla birlikte otobüse binecek. Seyahat öncesinde konforu yolcumuza yaşatacağız. Terminalimizden ilk seferleri Eylül ayında düzenlemeyi planlıyoruz. Otogardan terminale ücretsiz servisler de koyacağız.”
Bulgaristan’da denetim iyi
Bulgaristan Ulaştırma Bakanlığı’nın bir hat açma talebi olduğunda her otobüsünün bir yedek karşılığı olmasına baktığını söyleyen Nezih Kara, “Bizdeki gibi, Avrupa ülkelerinde, şirketlerin çalışmasının önünde çok çeşitli mevzuatlar yok. Siz başvuruda bulunduğunuzda titiz bir inceleme süreci var. O sürecin ardından, mevzuat yapısı dolayısıyla bürokratik işlemler çok daha kolay. Yalnız çalışmalar çok iyi denetleniyor. En düşük ceza 2 bin 500 Euro. Takoğrafta bir kusur oldu, şoför araç kullanma süresini geçti hemen ceza kesiliyor. Bulgaristan’da işin daha iyi yapılmasına yönelik bir denetim var. Kriterleri yerine getir, denetimlerden sağlam geç. Kimse sana bir engel çıkarmıyor. Keşke bizde de Bulgaristan kadar iyi bir denetim yapısı olabilse. Bulgaristan’da, aynı noktaya aynı saatte iki firma sefer yapamıyor. Buna izin verilmiyor. Bu da haksız ve yıkıcı rekabeti önlüyor” dedi.
Sınır kapılarındaki sorunlar
Sınır kapılarında x-ray uygulamasının turizme ve ülke ekonomisine büyük kayıplar getirdiğine dikkat çeken Nezih Kara, “Diğer ülkelerin sınır kapılarında hiçbir sorun yaşamazken, kendi sınır kapımızda Türk otobüsçüsü adeta sürünüyor. Bu yılbaşında turizm açısından çok ciddi kayıplarımız oldu. Günübirlik turist getiren firmaların birçoğu sınır kapımızda saatler süren beklemeler yüzünden gelmediler. X-ray cihazlarını artırmak bir çözüm olabilir. Ama bence devlet kimin kaçakçılık yaptığını zaten biliyor. Şu an kapılarda bir kargaşa var. Yolcular otobüslerden iniyor, araç x-ray bölümüne gidiyor. Yayan olarak gelen yolcular kargaşanın nedeni oluyor. Üstelik en önemli nokta Avrupa’da da x-ray cihazı var ama orada bir araç x-ray bölümüne girdi mi, yolcular 8 saat havalandırıldıktan sonra binebiliyor. Bizde ise hemen sefere çıkılıyor. Bu uygulamadan otobüsçü kaybediyor, ülke kaybediyor. Diğer taraftan yüzde 25 doluluk şartı da büyük bir sorun. Buna yönelik bir iyileştirme yapılacağı sözü verilmişti ama hala bekliyoruz” diye konuştu. ■
Bir hat, bir sefer
Almanya’da, şehirlerarasında çalışma izninin Türk otobüsçüsünü çok heveslendirmesine rağmen neden hayata geçirilemediğine yönelik sorumuza Nezih Kara’nın cevabı, “Almanya’da şehirlerarasında çalışmak çok kârlı değil. Üstelik sen bir hat alıyor ve ancak günde bir sefer yapabiliyorsun. Gün içerisinde defalarca sefer yapma hakkın yok. Bu düzenleme aslında atıl olan kapasiteyi aktif hale getirebilmek için çıkartıldı” dedi.