SÖYLEŞİ: ERKAN YILMAZ
Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karaali
Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karaali, Mercedes-Benz Türk’ün bütün planlamalarını 5-10 yıllık vadelerle yaptığını belirterek, “2025’te pazara sunulacak ürünler bile belli. Biz de bütün çalışmalarımızı bu planlamalar ışığında yapıyoruz. Otobüsçünün planlamasını uzun vadelere göre yapması şart. Otobüsçü şu anda yokuş yukarı çıkıyor. İyi planlama yapanlar yokuşu çıkabilecek ve iş hayatına devam edebilecek” dedi.
Yaşanan olumsuz gelişmelerle, geleceğe yönelik herhangi bir endişeniz bulunuyor mu sorusuna Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karali, “Mercedes-Benz bir dünya şirketi. Geleceğe yönelik herhangi bir endişemizin olması mümkün değil. Mercedes-Benz, bütün planlamalarını 5-10 yıllık vadelerle yapar. Bizim yatırımlarımız da bu plan doğrultusunda gerçekleşiyor” dedi.
Otobüsçü yokuş yukarı çıkıyor
Otobüsçülüğün, yaşanan değişimle şekil değiştireceğini, ancak her zaman devam edeceğini de vurgulayan Karaali, “Almanya’da otobüsçülük yoktu. Şimdi orada da başladı. Türkiye gelişimini sürdürecek ve seyahat katsayısı giderek artacak. Bundan 20 sene önce turizm taşımacılığı diye bir kavram yoktu. Bugün bu sektör, pazarın yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor. Tabii ki eski kârlar yok. Hangi sektörde eski kârlar var ki! Bence otobüsçünün, şirketimin geleceği ne olacak, ben geleceğe önce varmalıyım anlayışıyla hareket etmesi gerekiyor. Babadan kalma usullerle iş yapanlar varlıklarını sürdürmekte zorlanacaklar. Bildiğiniz gibi, benim bir bilet koleksiyonum var. O dönemlerde 200 firmanın içinde ilk 30’u oluşturan firmalar bugün yok. Otobüsçülük daima var olacak, ama şu anda otobüsçü yokuş yukarı çıkıyor. Yokuşu çıkabilenler bu yolculukta yerini almaya devam edecek. Hep dediğim gibi, kendini yenilersen, yenilmezsin. Mercedes-Benz Türk, geçmişte olduğu gibi en iyi otobüsü üretmeye, en iyi hizmeti, en iyi finans imkânını sunmaya devam edecek. Mercedes bu ülkeden kazandığını bu ülkeye yatırdı ve bütün dünyaya Türk işçisinin ürettiği otobüsleri satmaya başladı” dedi.
Sektörün kilometre taşı Has Otomotiv
Karaali, Mercedes’in kuruluşundan beri sektörün içinde olan Has Otomotiv’in hep kendini yenilediğini ama tarihini ve köklerini hiç unutmadığını belirtti. Latif Karaali, “Has Otomotiv bu sektörün kilometre taşı. Otomotiv kelimesi Has’la birlikte anılır olmuş” dedi.
Otomarsan’dan, Mercedes-Benz Türk’e uzanan yolculuk
Otomarsan’dan, Mercedes-Benz Türk’e uzanan yolculukta Has Otomotiv, şirket tarihinin en önemli kilometre taşlarından biri konumunda. Bugün 600’ü aşkın çalışana sahip Has Otomotiv, İstanbul (Avcılar ve Hadımköy), İzmir (Işıkkent), Balıkesir (Susurluk) ve Antakya servis noktaları ile hizmet veriyor.
Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karaali
Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karaali, Mercedes-Benz Türk’ün bütün planlamalarını 5-10 yıllık vadelerle yaptığını belirterek, “2025’te pazara sunulacak ürünler bile belli. Biz de bütün çalışmalarımızı bu planlamalar ışığında yapıyoruz. Otobüsçünün planlamasını uzun vadelere göre yapması şart. Otobüsçü şu anda yokuş yukarı çıkıyor. İyi planlama yapanlar yokuşu çıkabilecek ve iş hayatına devam edebilecek” dedi.
Mercedes’in planları 5-10 yıllıktır
Yaşanan olumsuz gelişmelerle, geleceğe yönelik herhangi bir endişeniz bulunuyor mu sorusuna Has Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Latif Karali, “Mercedes-Benz bir dünya şirketi. Geleceğe yönelik herhangi bir endişemizin olması mümkün değil. Mercedes-Benz, bütün planlamalarını 5-10 yıllık vadelerle yapar. Bizim yatırımlarımız da bu plan doğrultusunda gerçekleşiyor” dedi.
Otobüsçü yokuş yukarı çıkıyor
Otobüsçülüğün, yaşanan değişimle şekil değiştireceğini, ancak her zaman devam edeceğini de vurgulayan Karaali, “Almanya’da otobüsçülük yoktu. Şimdi orada da başladı. Türkiye gelişimini sürdürecek ve seyahat katsayısı giderek artacak. Bundan 20 sene önce turizm taşımacılığı diye bir kavram yoktu. Bugün bu sektör, pazarın yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor. Tabii ki eski kârlar yok. Hangi sektörde eski kârlar var ki! Bence otobüsçünün, şirketimin geleceği ne olacak, ben geleceğe önce varmalıyım anlayışıyla hareket etmesi gerekiyor. Babadan kalma usullerle iş yapanlar varlıklarını sürdürmekte zorlanacaklar. Bildiğiniz gibi, benim bir bilet koleksiyonum var. O dönemlerde 200 firmanın içinde ilk 30’u oluşturan firmalar bugün yok. Otobüsçülük daima var olacak, ama şu anda otobüsçü yokuş yukarı çıkıyor. Yokuşu çıkabilenler bu yolculukta yerini almaya devam edecek. Hep dediğim gibi, kendini yenilersen, yenilmezsin. Mercedes-Benz Türk, geçmişte olduğu gibi en iyi otobüsü üretmeye, en iyi hizmeti, en iyi finans imkânını sunmaya devam edecek. Mercedes bu ülkeden kazandığını bu ülkeye yatırdı ve bütün dünyaya Türk işçisinin ürettiği otobüsleri satmaya başladı” dedi.
Sektörün kilometre taşı Has Otomotiv
Karaali, Mercedes’in kuruluşundan beri sektörün içinde olan Has Otomotiv’in hep kendini yenilediğini ama tarihini ve köklerini hiç unutmadığını belirtti. Latif Karaali, “Has Otomotiv bu sektörün kilometre taşı. Otomotiv kelimesi Has’la birlikte anılır olmuş” dedi.
Otomarsan’dan, Mercedes-Benz Türk’e uzanan yolculuk
Otomarsan’dan, Mercedes-Benz Türk’e uzanan yolculukta Has Otomotiv, şirket tarihinin en önemli kilometre taşlarından biri konumunda. Bugün 600’ü aşkın çalışana sahip Has Otomotiv, İstanbul (Avcılar ve Hadımköy), İzmir (Işıkkent), Balıkesir (Susurluk) ve Antakya servis noktaları ile hizmet veriyor.
Has Otomotiv İcra Kurulu Üyesi Mustafa Sarıgül
Has Otomotiv İcra Kurulu Üyesi Mustafa Sarıgül, Euro 6 normuyla birlikte 2016’da yaşanacak model değişimine hazır olmanın en doğru yolunun güncel model araçlara sahip olmak olduğunu söylüyor. Sarıgül, “Yeni model araçlara sahip otobüsçü, 2016’da model değişiminde aradaki makas çok büyük olmayacağı için daha kolay yatırım yapabilecek. Bu dönem yatırım ve 2016’ya hazır olabilmek için en doğru zaman” dedi.
7 ayda 434 otobüs satışı
Has Otomotiv İcra Kurulu Üyesi Mustafa Sarıgül, şehirlerarası ve turizm pazarında, yılın ilk 7 ayında 732 adet otobüs satışı yapıldığını belirterek, “Mercedes-Benz Türk toplam satışın 434’ünü gerçekleştirdi. Bu satışların 148 adedini Travego 15, 7 adedini Travego 17, 209 adedini Tourismo 15, 38 adedini Tourismo 16 ve 32 adedini de Setra oluşturdu. Bizim satış adedimiz 63, toplam satışlar içerisindeki payımız yüzde 15. Son beş yılının ortalamasına bakıldığında, pazarın, bu yıl yüzde 3 altında seyrettiği görülüyor. Geçen yıla göre, daralma yüzde 23 seviyesinde” dedi.
Otobüsçüyü etkileyen olumsuzluklar
Pazarın giderek zorlaştığını, bunda en büyük etkenin ise sektörü olumsuz etkileyen gelişmeler olduğunu belirten Sarıgül, “Otobüs sektöründe beklenilen kazançlar artık yok. Otobüsçülük mevsimsel hale geldi. Alternatif ulaşım modlarında yaşanan gelişme bu durumun en önemli sonucu. Hızlı trenin Avrupa yakasına ulaşması ile otobüsçüler, İstanbul-Ankara seferlerini gözden geçirmek zorunda kalacaklar. Dolayısıyla gelir elde etmekte zorlanan otobüsçü, yeni bir çalışma şekli bulmak zorunda kalacak. Gelişmeler otobüsçünün araç yenileme süreçlerini de etkiliyor. Eskiden 15 koltuktan sonrası dolduğunda otobüsçü kâr ederdi. Bugün bu rakam 30-35 koltuk seviyesine geldi” dedi.
Bireysel otobüsçü azalıyor
Bireysel otobüsçülerin sektörde ağırlığının giderek azaldığını ve bireysele yönelik yapılan otobüs satışlarının yüzde 20 noktasına kadar gerilediğini vurgulayan Sarıgül, buna paralel olarak filo satışlarının çok daha öne çıktığını söyledi.
2016’ya hazırlık
2016’da araçlarda yaşanacak model değişimine, otobüsçünün, 2013 ve 2014 yatırımıyla bir ölçüde hazırlandığını ifade eden Sarıgül, “Şehirlerarası otobüs pazarında üç yaş ve üzeri araçlar artık pek iş yapmıyor. Güncel araçlara sahip otobüsçüler 2016’da zorlanmadan yeni araca geçecekler. Yeni araçla aradaki makas büyümeden yatırım yapma imkanı olacak. Bu dönem, yeni Travego’ya geçiş için en uygun zaman. Çünkü 2013 model yılı altı araçlara sahip otobüsçüler 2016’da yatırım yapmakta diğerlerine göre daha çok zorlanacaklar” dedi.
Tourismo’nun satışı artıyor
Sarıgül, turizm taşımacılığındaki büyümenin etkisi sebebiyle turizm segmentindeki araçlara eğilimin arttığını söyledi: “Tourismo’nun giderek yükselen satışı bunun bir göstergesi. Bu yıl ve 2015’te Tourismo’nun satışının daha da arttığını göreceğiz.”
Yatırımın değerini bilelim
Sarıgül, otobüsçülerin işlerinin ve yaptıkları yatırımın değerini bilerek, araçların bakım ve onarımlarını yetkili servislerde yaptırmasının önemine dikkat çekti: “Otobüslere 270-280 bin Euro yatırım yapılıyor. Ehil ellerde bakım ve onarımları yapılmayan araçlar ekonomik ömürlerini çok daha kısa sürede tamamlıyorlar. 48 ay vade ile borçlandığınız aracınız, 24 ay sonra hizmet vermediğinde yaşanan sıkıntının hacmi de daha büyük oluyor. Araca yetkisiz servislerde müdahale garanti kapsamının bozulmasına da neden olabiliyor.”
Servis maliyetleri azalıyor
Yeni ürünlerle birlikte servis maliyetlerinin azaldığını da belirten Sarıgül, “Bakım aralıklarının uzaması otobüsçünün lehine. Euro normları yükseldikçe, kullanılan yağ kalitesi değişiyor; malzemenin ömrü de uzuyor. Ayrıca yetkili servis olarak bizlerin hem işçilik hem yedek parça garantimiz var. Müşterilerimizin tercih etmesi halinde ürünlerimiz Mercedes-Benz kaskosu ile birlikte satılıyor. Kasko, Mercedes-Benz sigortanın otobüsçüye sunduğu en önemli avantajlardan biri” , Mercedes-Benz markalı kasko kapsamında tüm hasar onarımları yetkili servislerimizde, orijinal parça ile aracın ilk günkü kalitesinde yapılabiliyor. Ayrıca orijinal ön cam değişimi dahil hiçbir parça için muafiyet uygulanmıyor. Ön cam değişimini servislerimizde 4 saat içinde üretim kalitesinde yapabiliyoruz” dedi.
İzmir ve Antakya müşteri sadakati yarattı
“Servis konusunda sadakat yaratmak çok kolay değil” diyen Sarıgül, “Dolaşan bir üründe bunu yapmanız çok güç. Otobüsçü, arabanın bakımı nerede dolduysa en yakındaki servisi tercih edebiliyor. Bu noktada İzmir ve Antakya lokasyonlarımız ön plana çıkıyor. 2008 yılında hizmete sunduğumuz İzmir lokasyonu, Ege bölgesine çalışan tüm firmaların öncelikli tercihi oldu. Bakım yaklaştıysa otobüsçü, İzmir seferi için sıra yazdırıp, aracının bakım ve onarımını servisimizde yaptırıyor. Bu anlamda İzmir lokasyonumuzun bağımlılık yarattığını söylemek mümkün. İzmir’deki serviste çalışan arkadaşlarımızın bilgi ve donanımı çok üst düzeyde. Genel Müdürümüz Turan Dik, satış sonrası hizmetler kökenli. Antakya servisimizin de özellikle Doğu ve Güneydoğu firmalarımız için özel olduğunu söyleyebiliriz. 2013’te servislerimize 2.856, 2014’ün ilk 7 ayında ise 1.474 adetlik araç girişi oldu” dedi.
İzmir ve Antakya’nın dışında Susurluk, Hadımköy ve Avcılar’da servis hizmeti verdiklerini belirten Sarıgül, “ Hadımköy servisini artan ihtiyaçlar doğrultusunda otobüsçüye en iyi ve hızlı hizmeti sunabilmek için açtık. Susurluk lokasyonumuz daha çok transit olduğu için yol yardımı konusunda çok iyi bir durumda. Susurluk 9 bin m2’lik, İzmir, 11 bin 380 m2’lik kapalı alana sahip” dedi.
Servis avantajları
Satış sonrası hizmet süreçlerinde otobüsçüye önemli avantajlar sağlayan paket hizmetlerinin bulunduğunu da açıklayan Mustafa Sarıgül, “Bir kere serviste takılan her yedek parçanın garantisi var. Örneğin, 10 gün sonra yedek parça arıza verdi, gidip onu rahatlıkla değiştirebilirsiniz. Bunun yanı sıra, uzatılmış garanti bakım paketleri ve kaza paketleri var. Bu paketler sayesinde otobüsçüler özel indirimlerle parça alabiliyor” dedi.
Hızlı hizmet
Satış sonrası hizmet sürecinde otobüsçüye hızlı hizmet sunmanın önemine dikkat çeken Sarıgül, “Mercedes-Benz Türk, Türkiye’nin her yerine merkez servisinden günde iki kez yedek parça sevkiyatı yapıyor. Bizde, ‘Otobüsün parçası yok’ diye bir şey söz konusu olamaz. Mercedes geçmiş yıllardaki deneyimi ile hangi parçanın hangi hızda gittiğini çok iyi bilir ve size bir yıl içerisinde tutmanız gereken parçaları bir program dahilinde verir. Doğru stok politikası yönettiğinizde bir sorunla karşılaşmazsınız. Buradaki en önemli mesaj, orijinal parça kullanımına özen göstermek ve bunu alışkanlık haline getirmek” dedi.
BUSSTORE verimliliğimizi artırdı
İkinci elde BUSSTORE ile çalışmalarının pazarın büyümesine çok önemli katkı sağladığını da vurgulayan Sarıgül, “BUSSTORE öncesinde, Has Otomotiv olarak yılda 20 ikinci el araç satarken, şimdi 60 araç satar hale geldik. BUSSTORE, satışımızın yanı sıra verimliliğimizi de artırdı” dedi.
“Mercedes-Benz Finansal Hizmetler” desteği
Sarıgül, Mercedes-Benz Finansman Türk AŞ’nin desteğini her zaman hissettiklerini de belirtti: “Türkiye’nin en hızlı kredi veren kuruluşu. Finansal hizmetler ile yapmış olduğumuz işbirliği sonucunda satışlarımızın yüzde 84’ü Mercedes-Benz Finansman desteğinden faydalanılarak gerçekleşti. Kasko çözümleri de müşterilerimiz tarafından artan oranda tercih ediliyor.” ■