“Yenilenen Sultan Comfort, hem personel hem okul hem de turizm taşımacılarının ihtiyaçlarına uygun hale geldi. Bunun yanı sıra ilçeler arasında da taşımacılık talebine cevap verecek bir ürün oldu. Müşterilerimizden çok olumlu geri dönüşler aldık. Artık herkes bir koltukta birkaç karpuz taşımak istiyor ki, kazancını artırabilsin, işletme maliyetlerini düşürebilsin. Yenilenen Sultan Comfort taşımacıların kazançlarına kazanç katacak.”
Otokar, Mayıs ayında yolcu taşımacılarına yönelik 29+1 koltuk kapasitesine sahip Sultan Comfort’u tanıttı. Personel, okul ve turizm taşımacılarının ihtiyaçlarına cevap veren bir araç olan ve “Üç İşi Birden Yapar” sloganıyla pazara sunulan Sultan Comfort’u ve otobüs pazarını Otokar İç Pazar Ticari Araçlar Satış Direktörü Murat Tokatlı ve Otobüs Satış Müdürü Murat Torun ile konuştuk.
Üç işi birden yapar!
Yaşadığımız devrin ekonomi devri olduğuna dikkat çekerek konuşmasına başlayan Murat Tokatlı, “Artık herkes bir koltukta birkaç karpuz taşımak istiyor ki, kazancını artırabilsin, işletme maliyetlerini düşürebilsin. Otobüs pazarında müşteriye en yakın markalardan biriyiz. Müşterilerimizden kazançlarını arttıracak yeni ürünler tasarlamamıza yönelik geri dönüşler alıyorduk. Mevcut Sultan Comfort en çok sattığımız ürün. Ama müşterilerimiz,‘biz bu 27 koltuklu aracı alıyoruz, ama bu araç 29+1 olsa’ dediler. Personel taşımacılığında artık bu yönde bir gidiş var çünkü. ‘Aynı zamanda okul taşımacılığının mevzuatına da uyum sağlasın. Hafta sonu da kısa süreli turlar için turizmde kullanabileyim yönündeki taleplere cevap verecek, cebini ve işletme ekonomisini düşünen her taşımacı için bir araç üretmeye çalıştık ve yenilenen Sultan Comfort Mayıs ayı itibariyle pazara sunuldu” dedi.
Yenilenen Sultan Comfort’un farklılıkları
Yenilenen Sultan Comfort ile ilgili yaptıkları farklılıkları da Murat Tokatlı şu şekilde aktardı: “Sultan Comfort, 29+1 koltuk kapasitesi ile personel taşımacılığının talebine uygun hale geldi.Yana açılır, yatar koltuklar ile yolcu konforu da personel taşımacılığı kategorisinde üst düzeye çıktı. Koltuk sayısını artırırken diz mesafesi genişliği korundu.Kamera ve sensör uygulaması ile fabrika çıkışlı sunulan üç noktalı emniyet kemeri ile Sultan Comfort, okul taşımacılarının da ihtiyaçlarına cevap vermeye başladı. Turizm tarafında, mevcut Sultan Comfort tek camlı idi. Daha etkin ses ve ısı izolasyonu sağlanması açısından müşterilerimizin çift cam talebinide bir opsiyon olarak sunduk. Geldiğimiz noktada yeni Sultan Comfort hem personel hem okul hem de turizm taşımacılarının ihtiyaçlarına uygun hale gelmesinin yanında ilçeler arasında da taşımacılık talebine cevap verecek bir ürün oldu.Çok olumlu geri dönüşler aldık ve almaya devam ediyoruz. Yeni aracı gören ve deneyen müşterilerimiz kendilerinin taleplerini dikkate alıp uygulamamızdan dolayı memnuniyetlerini dile getiriyorlar. Biz de inanıyoruz ki, yenilenen Sultan Comfort taşımacıların kazançlarına kazanç katacak” dedi. Tokatlı, standart 27+1+1 kişilik Sultan Comfort’un da ürün ailesinde yer almaya devam ettiğini belirtti.
Bekleyerek büyünmez
Otobüs pazarında, talebin en düşük olduğu dönemde,pazara yeni bir araç sunmanın kendilerini tedirgin edip etmediğine yönelik soruya Murat Tokatlı’nın cevabı şu şekilde oldu: “Tedirgin yaşayarak büyüme şansınız olmaz. Bekleyerek de büyüyemezsiniz. Biz hep önümüze bakmak zorundayız. Her zaman müşteri ihtiyaçlarına bugünden çözümler üretme çabası içinde oluyoruz.Bir yandan iç pazara ürün satarken dış pazari çinde ürünler geliştirip satıyoruz. Bugün Otokar araçları 50 ülkeye ihraç ediliyor. Yeni geliştirilen Kent elektrikli otobüsümüzün geçtiğimiz haftalarda yurtdışında tanıtımını gerçekleştirmiştik. Aynı şekilde aracımızın iç pazara yönelik tanıtımınıda yılın son aylarında yapmayı planlıyoruz.”
Turizmdeki olumlu gelişme…
2019’da tüm üreticilerin turizm sektöründen beklentileri olduğunu belirten Tokatlı, “2018 yılı turizm açısından iyi geçti. Bu yıl içinde beklentiler olumlu ve bu doğrultuda devam ediyor. Ama turizmdeki bu olumlu gelişme sıfır araç pazarına beklediğimiz oranda yansımadı. Bunda da en önemli etken araç fiyatları ve yüksek kredi faiz oranları. Bu nedenle alımlar ikinci el araca kaydı. Bu durum ikinci el araçların fiyatlarının da yükselmesine sebebiyet veriyor” dedi.
İstanbullu taşımacı araç aldı
Murat Tokatlı, Antalya, İzmir ve Muğla gibi turizmin seviyesinin en yüksek olduğu bölgelerdesıfır araç talebinin düştüğünü, ama İstanbul’dan bu bölgelere giden araçlar nedeniyle farklı bir hareketlilik oluştuğuna dikkat çekti: “Turizmdeki gelişmenin bize yansıyan olumlu tarafı artan turist sayısına cevap verebilmek için İstanbul’dan birçok aracın bu bölgelere çalışmak için gitmesi oldu. İstanbul’da,yeni araç alımına yönelik ihtiyaç oluştu ve İstanbullu taşımacıya yönelik satışlarımız arttı. Ben özellikle İstanbul pazarının yılın son çeyreğinde otobüs sektörü için lokomotif olacağını düşünüyorum. Turizmde bir başka olumlu gelişme daha yaşandı. Daha önceki yıllarda Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki taşımacılar,yaz sezonunda araçlarını turistik bölgelere gönderebiliyorlardı. Bu sene yollayamıyorlar, çünkü bu bölgelerdeki turizm faaliyetindede bir artış var. Bu hem turizm açısından hem de biz üreticiler açısından olumlu bir gelişme. Bu sene bu bölgelere de satışımız yoğun bir şekilde devam ediyor. Şu anda sektörün önündeki en büyük problem yüksek faiz oranları. Faizlerde aşağı yönde bir ivme olması halinde yılın son çeyreğinin hareketli geçeceği rahatlıkla söylenebilir.”
Alım için fiyatlar çok uygun
Artan kurların oluşturduğu ilave maliyetlerin araç fiyatlarına hala tam olarak yansıtılamadığını ve alım için hala çok uygun fiyatlar olduğunu da belirten Murat Tokatlı, “Birçok üreticinin elinde hala eski maliyetli araç stoku var. Kimse de artan maliyetleri araç fiyatlarına aynı oranda yansıtabilmiş değil.Bu nedenle de alım için çok uygun bir dönem diyebilirim. Kampanyalarımız da devam ediyor. İkinci el araçların da fiyatları çok yükseldi. Özellikle iki ve üç yaşındaki araç almayı düşünen müşteriler, çok kolaylıkla sıfır araca geçiş yapabilirler” dedi.
Liderliğimiz devam ediyor
2019 yılının ilk beş ayındaki pazar seviyesinin geçen yıla göre yüzde 50 geride olduğunu belirten Murat Tokatlı, “Biz ürünümüzün olduğu, faaliyet gösterdiğimiz alanlardaki toplam otobüs sınıfında liderliğimizi devam ettiriyoruz. Yılın son çeyreğinde umduğumuz hareketlilik olursa toplam pazarın toparlayarak geçen yılın yüzde 30 gerisinde kapanacağını tahmin ediyoruz. KDV indiriminin uzatılmaması halinde özellikle bireysel araç alımları olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.
Bayilerimiz güçlü…
Sıfır araç satış seviyesinin çok kötü olduğu bu süreçte bayilerinizin ayakta kalmasına yönelik özel bir çalışma yürütüyor musunuz sorusuna da Murat Tokatlı,şu cevabı verdi: “Biz hiçbir zaman bayilerimize çok ağır stok maliyetleri yüklemedik. Bayilerimiz ikinci elde Türkiye’nin en iyileri ve bu yönde çok tecrübeli ve güçlüler. Türkiye genelinde 15 otobüs ve 10 adet kamyon olmak üzere toplam 25 bayimiz var. Bayilerimiz ticari araç satış ve servis hizmetinin yanı sıra birçok farklı iş kolunda faaliyet gösteriyorlar. Ayrıca Otokar olarak çok fazla ürün çeşitliliğine sahip bir markayız. Çok farklı müşteri gruplarına yönelik araçlarımızın olması da bayilerimizin elini güçlendiren diğer bir özellik. Bu nedenle bayilerimiz pazardaki zorlukların üstesinden gelerek güçlü yapılarını koruyabiliyorlar. ■
Murat Tokatlı, Murat Torun
Murat Tokatlı; Plaka tahdidi taşımacıyı rahatlattı
İstanbul’da uygulanmaya başlayan plaka tahdidinin taşımacıyı rahatlattığına da dikkat çeken Otokar Otobüs Satış Müdürü Murat Torun, “İstanbul’da şu anda plaka belgelerine yönelik fiyatların 100-120 bin TL civarında olduğu belirtiliyor. Önümüzdeki süreçte daha da artacağı beklentisi var. Ankara’da plaka fiyatları 400-450 bin TL civarında. Buradaki tecrübemiz bize şunu gösteriyor: Plaka tahdidi olan illerde müşterilerimizin kredibiliteleri yüksek oluyor. Bankalar bu araç sahiplerine kredi kolaylığı sağlayabiliyorlar. Bu İstanbul’a da yansıyabilir. Okulların açılış zamanı olan Eylül ayıyla birlikte faizlerde düşüş trendine girerse alımlar artabilir. Zaten yenilenen Sultan Comfort ile hareketlilik geldi, telefonlarımız daha fazla çalmaya başladı. Ankara, İstanbul ve İzmir pazarında bir hareketlilik olacak. Antalya’nın bu yıl toparlanma yılı olduğunu düşünüyorum” dedi.
Murat Tokatlı
Murat Tokatlı 1968 doğumlu. 1990 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nden makine mühendisi olarak mezun oluyor. Koç Grubu ile yaptığı görüşmeler olumlu sonuçlanıyor ve 1993 yılında grubun şirketi olan ve treyler alanında faaliyet gösteren İstanbul Fruehauf AŞ’de satış mühendisi olarak işe başlıyor. Bu sene grupta 26. çalışma yılına giren Murat Tokatlı, Otokar ve İstanbul Fruehauf şirketleri 2002 yılında birleşince Treyler Satış Müdürü olarak görevine devam ediyor. 2006 yılında otobüs ve treyler satış teşkilatı birleşince Murat Tokatlı iki ürün grubuna da bakmaya başlıyor. 2016 yılından bu yana da Otokar’da otobüs, kamyon ve treylerden sorumlu İç Pazar Ticari Araçlar Satış Direktörü olarak görevine devam ediyor.
Murat Tokatlı, ticari araç tarafına olan ilgisini çocukken yaşadığı bir örnekle anlatıyor:“İlkokul ikinci sınıfta öğretmenimiz gelecekte ne olmak istediğinizi yazın dediğinde, ben tır şoförü olmak istiyorum diye yazmışım. Tır şoförü olamadık ama tır satışçısı olduk.”
Murat Tokatlı Treyler Sanayicileri Derneği (TREDER)’nin kurucu üyesi ve eski başkanı. Şu anda Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD)’nin Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapıyor. 26 yıllık iş hayatında 2019 yılının zor bir süreç olduğunu söylese de en zor yılın 1994 olduğunu belirtiyor:“6 ay boyunca sıfır satış oldu. 6’ıncı ayın sonunda Enco Nakliyat’a 10 adet treyler sattık ve bu bir dönüm noktası oldu. Bu satıştan sonra krizden çıktık.”
Erkan Yılmaz ve Muammer Başkan, Murat Tokatlı ile röpartajı Otokar Pazarlama Merkezi’nde gerçekleştirdi.