RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ
2020 nasıl geçti? 2021 beklentileriniz neler?
Turizm Taşımacıları Derneği Genel Sekreteri Ve Mini Tur Yön. Kur. Başkanı Mehmet Öksüz:
2020 yılı çok zor bir yıl oldu. Ancak 2021’in 2020’den daha kötü geçme ihtimali yüksek. Pandemi, seyahatlerin şeklini de hızla değiştiriyor. Dijitalleşme de inanılmaz hız kazandı, bütün iş süreçleri ve yaşamın kendisi tamamen dijital bir alan oldu. Şirket toplantıları da artık yüz yüze değil, online gerçekleştiriliyor.
Turizm hareketliliği anlık gelişecek
Bu süreç seyahatlerin de değişimini getirecek. Eskisi gibi büyük gruplarla turizm hareketliliği yerine daha küçük grupların hareket ettiğini göreceğiz. Bu arada seyahate çıkma tamamen bireysel bir şekle dönüşecek. İnsanlar aplikasyon üzerinden uçak biletini alıyor, havalimanına iniyor bir araç kiralıyor, otelini de yine aplikasyon üzerinden ayarlıyor. Acente ve taşımacı süreçleri bu noktada eski yerini almaktan çok uzak. Turizm hareketliliğinin anlık gelişmeler çerçevesinde olduğunu göreceğiz. Dijitalleşme süreci ile insanlar aldıkları hizmetin bedelinin ne olduğunu biliyor. Teknoloji geliştikçe bilinçlenme de arttı.
Pandeminin ekonomide yarattığı sarsıntı birçok insana da işini kaybettirdi. Herkes bu süreçte borçlanarak yaşamını sürdürüyor. 2021 yılında insanların ilk hedefi tatile çıkmak değil, borçlarını ödemek olacak. Turizm tarafında toparlanmanın 2021’de olması mümkün değil. 2023-2024’e kadar sürecek. Bunda da en büyük etken aşının olumlu sonuç vermesi.
Okul ve personel tarafı
Herkes çocuğunu bölgesindeki en yakın okula kaydettirme çabası içine girdi. Çocuğunu okul servis aracı yerine kendi aracıyla okula bırakma oranı da artacak. Yani yüz yüze eğitim başlasa da kapasite eskisi gibi olmayacak. Personel tarafında ise; şirketler evden çalışmanın maliyet avantajını gördü, verimliliği de ölçebiliyorlar. Evden çalışma süreci pandemi bitse bile devam edecek.
Taşımacı 2019 borçlarını ödeyemedi
Ben bu işe 1986 yılında başladım araba yetiştiremiyorduk. 2000’li yıllarda bir gemi gelirdi, İstanbul’da otobüs bulamaz başka ilden getirtirdik. Şimdi ise 10 bin araçlık kapasite yeterliyken, 60 bin araçlık kapasite var. Bu araçlar nerede iş bulabilecek, belli değil. Taşımacının 2021’de yeni araç yatırımı yapabilmesi zor. 2019 borçlarını ödeyemedi. 2021, bu borçları ödeme çabası ile geçecek. Çok fazla taşımacı aracını satmak istiyor, ama alıcı yok. Ben takasla yeni araç alayım dedim, bir araç almak için 2016 model 3 hafif ticari aracımı vermem gerekince vazgeçtim. Yüzde 30 peşinatla sıfır araç alınırsa 4 araç bile onun taksitlerini ödeyemez.
Vergiler yüzde 50 indirimli olsun
Ocak ayı motorlu taşıtlar vergisinin ilk taksitini ödeme zamanı geldi. Ancak bizim taşıtlarda yüzde 50 kapasite şartı var. Biz niye vergileri yüzde 100 üzerinden ödüyoruz? Aynı durum sigortalar için de geçerli. Vergilere de sigortalara da yüzde 50 indirim sağlanmalı. ■