Röportaj: Erkan YILMAZ
Zor süreçlerde yatırım yapmanın zorluğunun daha fazla olduğuna değinen Sönmez İkde, “Pandemi bizi dönemsel olarak çok etkiledi, ama artık bittiğini görüyoruz. Ekonomik olarak zor bir dönemden geçiyoruz evet, ama yaptığımız işe inandığımız için her ne kadar zor bir süreç olsa da planlarımızı yaparak yatırıma giriştik. İşin devamlılığını sağlamak, ayakta kalmak istiyorsanız kazanın-kazanmayın yatırım yapmak zorundasınız. Biz 2017 model araçları 2022 model araçlarla değiştirdik. 2017 model araçlar bir-iki yıl sonra yakıt tüketimi ve bakım maliyetlerinde daha ağır masraflar getirecek. Alnımızın akıyla bu işten güzelce çıkacağımıza inanıyoruz.
50’nci yıl
50’nci yıl olması dolayısıyla da filomuzun tamamını Travego’ya çevirme kararı aldık. Şu anda filomuzda tamamı Mercedes marka 23 otobüs var. 7 aracımızı 10 adet Travego ile yeniledik ve 21 Travego’ya ulaştık. Diğer 2 adet araç Tourismo 16, ama onlar da konsept olarak içi farklı, maxi olarak adlandırdığımız özel VIP 36 kişilik araçlar. Zaten sektörde de her zaman farklı yatırımlar yapıyoruz. Buna örnek Malatya-Ankara arasında yatar koltuklu, baldır dayamalı maxi araçları çalıştırıyoruz” dedi.
Travego tercihi
Sönmez İkde, Travego dönüşümüne yönelik tercihlerini de şu şekilde açıkladı: “Bizim güzergahımızda hizmet kalitesini artırabilmemiz için araçlarımızın Travego olması gerekiyordu. Travego daha konforlu ve kazancı daha yüksek bir araç.”
Uçak bile düşük kaldı
Otobüs bilet fiyatlarının uçak bilet fiyatlarına yaklaştığı görüşlerine katıldığını da belirten Sönmez İkde, “Bu şunu gösteriyor: Demek ki, uçak bilet fiyatları ucuz kalmış. Otobüs ile uçak bilet fiyatları arasındaki makasın açılması gerekiyor. Yaz sezonunda bu makas büyük ölçüde açılacak” dedi.
Tek ayaklı seferler bitti
Akaryakıt maliyetlerindeki hızlı yükselişin sektörde çalışma biçimini değiştirdiğini vurgulayan İkde, “Bayram dönemlerinde, genellikle yolcu Batı illerinden Doğu illerine seyahat eder. Genelde otobüsler Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Kayseri gibi merkezlerden Ankara, İstanbul, İzmir’e boş gelir, o illerden yolcuyu merkezlerine taşırdı. Ama artık bu bitti, tek ayaklı sefer yapma dönemi bitti. Bu şartlarla maliyetleri kurtarmak mümkün değil. 41 yolcu ile siz maliyetinizi alamıyorsanız, yanlış ticaret yapıyorsunuz demektir. Yüzde 50’lik doluluk sağlanıp da karşılıklı seferde maliyet karşılanmıyorsa bu ticaret yanlıştır. Otobüsçü bu ticareti geçmişte hep yanlış yaptı. Biz karşılıklı doluluk esasına göre çalışmayı belirledik” dedi.
50 yıldır sektörde olmak
Sönmez İkde, sektörde 50 yıl var olmanın en büyük nedenini de şu şekilde açıkladı: “Demek ki bu süreçte yolcumuzun istediği, beklediği hizmeti verebilmişiz ki, 50 yıldır bu işi sürdürebilmişiz. 36 yaşındayım. 15 yıldır aktif şekilde işin içindeyim. 50 yıl boyunca tercih nedeni olmuşsanız, başarılı oluyorsunuz demektir. Bizim bölgede bir temel oluşturmuşsanız, marka olmayı başarmışsanız, firma sahipleri değişse bile marka her zaman yerinde kalır. Biz markalaşma sürecini tamamladık. Bundan sonraki süreçte kurumsallaşma süreçlerine ağırlık verip firmamızı daha üst noktaya taşımamız gerekiyor. Yolcu, öncelikle ‘Beydağı Turizm’e bir bakayım, yer varsa oradan biletimi alayım’ diyecek.” ■
OİSD ile hedefler
Ankara merkezli olarak kurulan Otobüs İşletme Sahipleri Derneği (OİSD) Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev aldığını belirtern Sönmez İkde, “Bu dernek sektöre hizmet edebilmek için kuruldu. Sektörün, kurumsallıktan tutun da en alttan en üst kademeye kadar temsiliyeti ve bir düzen kazanması için bu dernek gerekliydi. Diğer meslek örgütlerinin eksik yaptıkları mutlaka vardır, OİSD’nin de eksiklikleri olacaktır. Ama yaptığınız işlerde artılarınız fazla ise zaten yeni örgütlenmelere ihtiyaç duyulmazdı” dedi.