■ Erkan YILMAZ
Ekonomik kriz bu kadar ağırlaşınca enflasyon muhasebesine yönelik uygulamanın şirketlere yeni vergi yükü getirdiğini belirten İTO Meclis Üyesi ve TTDER Genel Sekreteri Mehmet Öksüz, “Yatırım yaptığımız aracın KDV’sini, ÖTV’sini ödüyoruz. İşletme sürecinde kullandığımız yakıta da vergi veriyoruz. Çalışanlarımızın sigortasını ödüyoruz. Şimdi enflasyon muhasebesi ile ilgili şirketlere yeni vergi yükü getiriliyor. Oysa kayıt altında olmayan korsan taşımacı olarak faaliyet gösteren işletmelere yönelik denetimler ve yaptırımlar yetersiz kalıyor. Hükümet kayıt altında olan işletmelere yeni vergi yükleri getirmek yerine büyük vergi kaçağına neden olarak korsan taşımacıların üstüne gitmeli. Bir aracı olan D2 belgesine bir miktar para verip kayıt oluyor ama daha sonra hiçbir vergi kaydı olmadan, fatura kesmeden faaliyet gösteriyor. D2 belgesine kayıt olan taşımacı yaptığı her faaliyetin faturasını denetimlerde ibraz edebilmeli. Oysa süreç böyle ilerlemiyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bu konuda sıkı bir denetim yapmalı ve korsan şekilde çalıştığı tespiti halinde ağır yaptırımlar uygulamalı. Korsan taşımacılardan çok büyük bir vergi kaybına neden oluyor. Kayıt altında olan taşımacıların yeni bir vergi yükünü karşılayacak gücü kalmadı” dedi.
Gemiden inen tur satın almıyor
İstanbul’da kurvaziyer turizminin eski yıllara göre çok daha hareketli olduğunu ancak bu hareketliliğin turizm taşımacasına aynı oranda yansımadığına dikkat çeken Mehmet Öksüz, “Gemiden inen turistler şehri gezmeye yönelik tur satın almıyor. Bu maliyetin de hesabını yapıyor ve artık turistler de İstanbul trafiğinin de ne kadar zorlu olduğunun farkında ve aplikasyonlar aracılığı ile gemiden indiklerinde toplu ulaşımla nereye gitmek istediklerine bakıyor ve ona göre hareket ediyor. Çünkü Sultanahmet’e trafiğin yoğun olduğu saatlerde gitmek 1,5 saati bulabiliyor. Turistler de, raylı sistemlerle, hem daha hızlı hem de hem daha az maliyetle istediği yere gidebiliyor ve şehri daha hızlı gezme imkanı buluyor. Eskisi gibi araç kiralayarak tur yapmaya yönelik talep yok. Çünkü artık gezdiği her müzede yabancı dilde tanıtımlar da var. Dil bilmesi zorunlu olmaktan çıkarılan rehberler de bu anlamda turist için çok gerekli olmaktan çıktı. Öte yandan turistler için yemek yeme yerleri de daha pahalı. Eskiden 100 dolara bir öğle yemeği yiyebilirken şu anda 200 dolara yemek yiyemiyor bile; turistler de en ekonomik şekilde yemek yiyebilecekleri mekanları arıyor. Bu durum sadece Türkiye için de geçerli değil, birçok ülkede turistler bu yönde bir anlayışa sahip olmaya başladı. Turistler daha bireysel hareket ediyor ve kendi başına geziyor. Oteli bile artık turist, internetten kendisi satın alıyor” dedi.
Maliyet hesabı yapılmalı
Pandemiyle başlayan evden çalışma uygulaması maliyetlerin haddinden çok artması nedeniyle devam ettiğine dikkat çeken Mehmet Öksüz, “Personel taşımacılığı tarafında da sıkıntı giderek büyüyor. Şirketler artan maliyetler nedeniyle evden çalışmayı yoğunlaştırdı. Personelin taşıma maliyetleri, ofis maliyetleri ve günlük giderler çok yükselince şirketler tasarrufu böyle sağlıyor” dedi.
Taşımacılar da maliyet hesabı yapmalı
Taşımacıların maliyet hesaplamalarını iyi yapmaya özen göstermesi gerektiğini, buna da mecbur olduğunu belirten Mehmet Öksüz, “Nasıl şirketler fazla harcamadan kaçınıyorsa, taşımacı da her süreçte maliyet hesabını iyi yapmalı. Yatırımlarını ve işletme sürecini buna göre planlamalı. Taşımacılığın zorlukları her alanında artıyor. Öğrenci taşımacılığında da durum iyiye gitmiyor. Okulların fiyatlarının geldiği seviyeye baktığınızda insanların bunu ödeyebilme, çocuğuna bir servis tutabilme imkanı kalmıyor. Çok zorlu bir dönem hepimizi bekliyor. Herkesin daha dikkatli olması gerekiyor. Okul taşımacılığında, özellikle anaokulu ve ilkokul ilk sınıflar hariç, artık farklı bir model geliştirilmeli ve evin önünden öğrencinin alınması değil, belirli noktalardan alınarak öğrencinin taşınması modeline gidilmeli. Daha az servis ile daha dolu bir servis taşımacılığı yapılmalı. Önümüzdeki süreçte insanlar çocuklarını özel okullardan daha çok devlet okullarına göndermek isteyecek ve buna yönelecekler. Bu olacak, çünkü insanların başka çaresi kalmayacak” dedi.
Araçla birlikte, personel kalitesi de önemli
Çalıştırılan personelin kalitesinin daha da önem kazandığını vurgulayan Mehmet Öksüz, “Önceden ilk talep filonuzdaki araç yeni olsun istenirdi, şimdi çalıştırdığınız personelin kalitesi sorgulanıyor. Eskiden kaptanların büyük çoğunluğu işine sahip çıkan insanlardı. Aracın sahibi olmalarının da bunda çok büyük etkisi vardı. Şimdi iyi kaptan bulmak çok zor. Direksiyon başına oturttuğunuz kişinin tecrübesi, yolcu ile iletişimi, yabancı dil bilmesi çok önemli. Firmaların da çalıştırdıkları kaptanların dinlenme saatlerine çok dikkat etmesi gerekiyor. Yaşanan kazaların büyük bölümüne tecrübesizliğin yanı sıra yorgunluk sebep oluyor. Şoförlerin uzun yol sonrasında iyi dinlenmeden yola çıkmaması zorunluluk olmalı. Yeni araçların sahip olduğu teknoloji ile kaza yaşanması zor. Başkasının takografının kullanılması önlenmeli ve tespiti halinde ağır yaptırımlar uygulanmalı. Yaptırım sadece şoföre değil, firmaya da, araç sahibine de uygulanmalı. Araç da belirli bir süre trafikten men edilmeli. Kazaların iyi araştırılıp gerçek suçluların bulunması gerekiyor. Şehirlerarası yolcu taşımacılığı alanındaki firmaların bu ağır maliyetler altında yıkıcı rekabet ederek yaşama şansları yok. Aynı saatte aynı hatta dolu olmayan seferleri yapmak artık sürdürülebilir bir iş modeli değil. Daha dolu ve kazancı yüksek seferler için bir araya gelerek planlama yapmaları gerekiyor” dedi. ■
GAZETEMİZİ LİNKE TIKLAYARAK İNDİREBİLİRSİNİZ
https://www.tasimadunyasi.com/e-gazete/tasima-dunyasi-gazetesi-30-agustos-2024-tarihli-h15063.html