Röp: Erkan YILMAZ
1985 yılında turizm taşımacılığı alanına şoför olarak adım attığını belirten Kemal Duman Turizm’in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Duman, 1999 yılından sonra sektördeki faaliyetini yönetici olarak sürdürdüğünü söylüyor. Kemal Duman, 25 Ocak 2022 tarihinde, hiç de planlamadığı bir anda 1 adet Mercedes Tourismo ve 2 adet Temsa Safir otobüsü ile kendi şirketini kurduğunu belirtti. Yaşanan tüm olumsuz ekonomik koşullara rağmen şirketi kurmaktan mutlu olduğunu söyleyen Duman, “İnsanın kendi işi gibisi yok. Çalıştığınız şirketlerde mutlu olsanız da, kendi işinizin olmasının yarattığı mutluluk çok daha farklı” dedi. 2.,5 yıllık sürede şirketin filosundaki araç sayısının özmal olarak 11 adede ulaştığını aktaran Kemal Duman, “Filomuzdaki araçların 4’ü Temsa Safir, 2’si Mercedes Tourismo, diğerleri de Otokar Sultan, Mercedes Sprinter ve Vito’dan oluşuyor” dedi.
Turizm çiftçilik gibidir
14 yıl şoför olarak, 23 yıl da yönetici olarak çalışmanın birçok açıdan önemli deneyimler kazandırdığını belirten Kemal Duman, “Turizm alanında çalışmanın en önemli avantajı Türkiye’nin her yerinden çok fazla dost edinmek oldu. Bu, şirketimizin kuruluşundan sonraki süreçte başarılı olmamızda da önemli etkenler arasında. Turizm işini, ben biraz da çiftçilik gibi de görüyorum. Çiftçi nasıl bir yıl verim alır, diğer yıl istediği verimizi alamaz, bizimkisi de aynı. Bir yıl çok iyi geçer, sonraki yıl sorunlar çıkar ve bir önceki yılı aratır. Bu iş pamuk ipliğine bağlı. Her olumsuz gelişme ilk önce turizm sektörünü etkiliyor. Turizm sektörünün yaşadıkları sadece ülkemizdeki ekonomik durumla sınırlı değil, dış ülkelerde ve çevremizde yaşanan her politik ve ekonomik gelişme, yaz mevsiminde ülkemizde ani olarak başlayan orman yangınları da turizm sektörünü olumsuz etkiliyor” dedi.
Sahipsiz bir sektörüz
Yaşadıkları önemli sıkıntılardan birisini sahipsiz bir sektör olmaları olarak değerlendiren Duman, “Yaşadığımız sorunların büyümesinin ve çözümünün zor olmasının en önemli nedenlerinden birisi mesleki örgütlerimizin yetersizliği” dedi.
Nisan ve Mayıs sonrası hayal kırıklığı
Şirket olarak hem yurtiçi hem yurtdışı taşımacılık faaliyetinde olmaları nedeniyle yaşanan olumsuzlukları bir ölçüde atlabildiklerini vurgulayan Kemal Duman, “Şu anda ağırlığımız Avrupa ve Balkanlar. İtalya turları yapıyoruz. Yurtdışına yönelik talebin yurtiçine göre daha iyi olması nedeniyle biz biraz daha iyi durumdayız. Turizm taşımacılığında hareketlilik Nisan ve Mayıs ayında başlar. Nisan ve Mayıs çok hızlı geçti. Özellikle yurtiçi turların pahalı olması ülkemizin vatandaşlarını daha ucuz olan yurtdışına yönlendirdi. Ancak daha sonraki aylar hayal kırıklığı oldu, şu anda işler çok daha yavaş gidiyor. Burada en önemli sıkıntı vizelerin alınamaması. Hem seyahat etmek isteyen vatandaşlar hem de bizler vize sorunu yaşıyoruz. Turizm sektöründe faaliyet gösteren firmaların çalışanlarına yönelik kamu görevlilerine olduğu gibi bir pasaport kolaylığı getirilmesi, kaptanların vizesiz seyahatlerinin sağlanması çok önemli bir avantaj olur. Kaptanlarımızın vize başvurularına yönelik randevu bile alamıyoruz, bu tüm firmalar için geçerli. Öte yandan yurtdışından gelen turistler için de ülkemiz daha pahalı hale geldi. Bir taraftan kurların baskılanması bir taraftan da otel, restoran fiyatlarının çok yükselmesi nedeniyle yabancı turist açısından cazibemizi yitirdik. Taşımacıların araçlarının yüzde 50’si yatıyor. Şu anda bir şekilde gidiyor ama yaşadığımız bu zorlu ortamın asıl etkisini kışın göreceğiz” diye konuştu.
Gemiden turist inmiyor
Kruvaziyer turizminin İzmir açısından önemli olduğunu da belirten Kemal Duman, “Ancak, dediğim gibi, ülkemiz pahalı hale geldi. Gemi limana yanaşıyor 2000 kişinin bulunduğu gemiden inen kişi sayısı 200-300, en fazla 500 kişi. Diğerleri gemide kalıyor. İnenlerin bir kısmı da yaya bir şekilde turluyor veya 3-4 kişi bir araya gelip taksi tutarak kısa bir şehir gezisi yapıyor. Tur etkinliği olmadığı için taşımacıya olumlu etkisi olmuyor” dedi.
Temsa Safir tercihi
2024 yılında 1 adet Otokar Sultan, 1 adet Mercedes-Benz Sprinter yatırımının ardından üçüncü araç yatırımının Temsa Safir olduğunu belirten Kemal Duman, “Temsa Safir tercihimizin temel etkeni, ilk alım maliyetinin daha uygun olması… Ayrıca Temsa Safir aracı anlaştıktan 1,5 ay sonra teslim alabildik bu önemliydi. Temsa Safir araçların işletim sürecinden de memnunuz. Bir tek isteğimiz yedek parça temininin biraz daha hızlı olması” dedi.
İmkan oldukça yatırıma devam
Kemal Duman, imkan oldukça yatırımlara devam edeceklerini de belirterek “Turizm sektöründe araç yatırımını çok önceden planlama imkanınız yok. İhtiyacın oluşması ve sizin de buna göre hareket etmeniz daha doğru olabiliyor. Temsa Safir yatırımına da hızlı karar verdik ve satın aldık” dedi. ■
EYT kaptan sorununu büyüttü
Kaptan sorununun her firma açısından giderek büyüdüğüne dikkat çeken Kemal Duman, “Muavinlik sisteminin kaldırılması bir etken ama EYT çıktıktan sonra bu sorun daha da büyüdü. Birçok kalifiye çalışan EYT ile emekli olduktan sonra işi bırakıp kendi memleketine döndü. Her sektör bu sıkıntıyı yaşıyor” dedi.
Röportajın bitiminden sonra, Kemal Duman’ın dudaklarından, biraz mahzun, biraz kaygılı, biraz da umutsuz olarak personel sorunun büyümesinde bir etken olarak da “Tembel bir nesil yetişiyor” sözleri döküldü…
Temsa Safir yatırımı yaptı
Temsa bayisi As Antalya Otomotiv, Kemal Duman Turizm’e Temsa Safir otobüs teslimatı gerçekleştirdi. Aracı, Temsa Marmara Bölge Müdürü Ali Acıbadem, Kemal Duman Turizm Operasyon Sorumlusu Betül Bilen, eşi Utku Bilen ve kaptan Halil Gülyağcı’ya teslim etti.