RÖPORTAJ: CANER ÖZCAN / AKSARAY - İSTANBUL
Türk konsolosluklarının 6 Şubat’tan itibaren Irak’a elektronik vize uygulamasını kaldırmasıyla beraber Kırmızıgül Turizm de, Irak’a taşımacılık yapan diğer firmalar gibi zor günler yaşamaya başladı. Firma sahibi Fasih Kırmızıgül, “Günde 2 sefer yaparken, şimdi 4 günde bir sefer yapıyoruz. Türkiye, Avrupa’dan 3 milyar dolar mülteci parası alacağım derken, Irak ile yapılan ticaretten elde ettiği 30 milyar dolardan oldu. Biz 3 milyar doları Irak’tan bir ayda kazanıyoruz” dedi.
Türkiye’nin elektronik vize uygulamasını kaldırması ile Iraklı yolcunun yüzde 95’inin, Türkiye’ye gelmesinin engellendiğini dile getiren Kırmızıgül, “Irak’a elektronik vize uygulanırken, Avrupa ile yapılan anlaşma doğrultusunda bunu kaldırdılar. Gelen yüzde 5’lik kesim, iş adamları; onlar da zaten ya havayoluyla geliyorlar ya da gelmeden işlerini çözüyorlar bilgisayar aracılığıyla. Normal vize alımı Shengen vizesinden daha zor. Günde 2 sefer yapıyorduk, şimdi 4 günde bir sefer yapıyoruz. Yaz kış arabalar dolu çıkardı, bugün 6 kişi ile çıktı araba buradan. Bir yandan da sefer düzenlemek zorundayız. Gitmediğimiz zaman, Ulaştırma Bakanlığı ceza yazıyor. Her gittiğinde de 2 bin dolar masrafın var. 5 bin kilometre yol gidip geliyorsun. Konsolosluklar 40 yolcuya vize veriyor, o da iş adamına. İş adamı uçakla geliyor zaten. Iraklı yolcunun yüzde 95’inin Türkiye’ye gelmesi engellendi” diye konuştu.
Yatırım yaptık, borçlandık
Kırmızıgül, firmaların birçoğunun büyük yatırımlar yaparak araçlarını yenilediğini; iş sezonuna girildiği sırada da zor duruma düştüklerini dile getirerek, “Otobüsçülüğün yanı sıra tekstil, oteller, buradaki lokantacılar, esnaf da iş yapamaz durumda. 10 tane otobüsün sigortaları, kaskoları, zorunlu taşıma sigortası, yıllık 400 bin lirayı buluyor. Aracın yattığı yerde her ay 10 bin liraya yakın masrafı var. 4-5 aydır, sigorta masraflarını cepten ödüyoruz. Araçların çoğunu 2015 model araçlarla yeniledik. Filomuzda, hepsi özel siparişli, 2+1 Mercedes araçlar var. Bir araç, 350 bin Euroya mal oluyor. Dayanma gücümüz kalmadı. Bu süreçte 30 kaptanımızın 17’sini işten çıkarmak zorunda kaldık. Onlar da ne olacak diye bekliyorlar. Silopi, Cizre olayları derken, vize sorunu çıktı, 5 aydır iş yapamıyoruz. Hac işi yapıyorduk, Suriye’den dolayı o da kapandı” dedi.
Vize kararı 30 milyara mal oldu
Dışişleri Bakanlığı’nın bu soruna çok kısa sürede bir çözüm bulmaması halinde ticaretin daha da zorlaşacağını vurgulayan Kırmızıgül, “Türkiye’nin işi çok zor olacak. Avrupa’dan mülteciler için 3 milyar Dolar alacağız derken burada 30 milyar Dolar kaybımız oldu. Biz bu 3 milyar Doları Irak’tan bir ayda kazanıyoruz. Iraklı buraya 5 bin Dolar para ile geliyor. Otellerde kalıyor, yemek yiyor, Avrupalı ise 200 Euro ile gelir, 150 Euro ile geri döner. Iraklı öyle değil, cebindeki parasını tamamını harcar, geriye öyle döner. Hükümetimiz umarım doğru yoldadır. Biz Dışişleri Bakanlığı’na yazı yazdık. Hiçbir bilgi gelmiyor. Taşıma şirketleri gibi otelciler de şu ana kadar bir cevap alamadı. Yaza giriyoruz, herkes yatırımını yapmış ve çok zor durumda. Sayın Başbakan’dan, bunu bir an önce çözmesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Romanya ve Almanya seferleri başlayacak
Mayıs ayında Romanya seferlerine başlayarak içinde bulundukları zararı telafi etmeye çalışacaklarını dile getiren Kırmızıgül, “Başvurularımızı yaptık. Evraklarımızı Ulaştırma Bakanlığı’na gönderdik. Romanya seferlerimize Mayıs ayında başlayacağız. Irak gibi olmayacağını biliyoruz. Orada da istediğimiz düzeye gelmemiz bir seneyi bulur. Orada da zarar edeceğiz. Haftada bir gün Almanya, 6 gün ise Romanya düşünüyoruz” dedi. ■
Üreticiler borçlarımızı erteleyebilir
Kırmızıgül, araç üreticilerinin böylesi zor bir zamanda kredi borçlarını erteleyerek, kendilerine yardımcı olabileceklerini dile getirdi: “Aldığımız aracı borçlanarak ödüyoruz. Herkes öyle. Üreticiler bizim kredi borçlarımızı 3-6 ay bile erteleseler çok iyi olur. Şoförlerin, çalışanların sigorta primlerinin ödenmesi konusunda destek olunacağı söylendi, ama hiçbir şey yok.”