Gazetemizin bu sayısı bayram sayısı. Bazı okuyucularımızın eline bayram sürecinde, bazılarının ise eline bayramdan sonra geçebilir. Tüm okuyucularımıza iyi bir bayram diliyorum. Tabii ki öncelikle bayramın kazasız olmasını, bu yönüyle taşıma güvenliğinin önde olduğu bir bayram geçirmeyi diliyorum.
Hızlı Tren
Bu bayramda artan yolcu yoğunluğunu karşılamada artık otobüsçülerin yeni bir yardımcısı var. Bu da Ankara-İstanbul hattında devreye giren yüksek hızlı tren (YHT)… Tabii ki bunu sadece Ankara İstanbul taşımalarıyla sınırlı görmemek gerekir. Bu hat üzerindeki noktalara yönelik taşımalar da YHT ile yapılabilecek. Umarım ki yine bedava falan yapıp da lüzumsuz seyahatlere sebep olmazlar.
Ayrıca, Ankara-İstanbul denmesine rağmen bu hat tamamlandığında Konya-İstanbul hattı da bitmiş oluyor. Dolayısıyla İstanbul-Konya taşımalarının da artık bu hat üzerinden yapılması imkanı doğacak. Buna da bağlı olarak, o hatların başından sonuna ve ara noktalardaki taşımalar çokça trenle yapılabilecek. Bir de tabii ki bu noktalar arasında otobüslerde yer bulamayanlar trenle gidip oradan başka yerlere geçme imkanı bulacaklar. Yani Ankara’ya gidip oradan daha Doğuya, Karadeniz’e gitmek gibi…
Ya sonrası…
Bayramdan sonra yolcu sayısı mutlaka biraz düşecek, ama Ağustos’ta yine yoğunluk bekleyebiliriz. Acaba Ağustos ayındaki bu artan yolcu hem trene hem otobüslere yetebilecek mi? Tabii, bunun Ağustos sonrası da var. Eylül’den sonra bu artış düşecek. Hepsine yetmemeye başlayacak. Özellikle kış aylarında azalan yolcu sayısında otobüslerin payı önemli ölçüde düşebilir. Buna şimdiden dikkat çekmek istiyorum. Bu arada trenin uygulayacağı fiyatın da önemli olduğunu belirteyim. 70-80 lira gibi bir fiyat uygulanacağı belirtiliyor; umarım bu fiyat, otobüsçüler tarafından yeterli görülür.
Gelişim normaldir
Otobüs, uçak veya gemiler zarar görecek diye hızlı tren hatlarına karşı çıkmak mümkün değildir. Bunlar, gelişen şartların gereği olarak, yapılması zorunlu yatırımlar, gelişmeler olarak görülmeli ve sonuçlarına katlanılmalıdır. Ankara-İstanbul hattı ülkemizin en çok yolcu olan hattıdır. Tren için de bu hattın uygun olduğunu öncelikle kabul etmemiz gerekir. Bu çerçeveden bakarak geleceğe yönelik projeler geliştirmeliyiz.
Aktarmalı taşımalar
YHT, tabii ki trenin gitmediği ama yakınından geçtiği noktalara da, hizmet verecek. Örneğin, Kütahya, Kırıkkale, Karaman gibi yerlerde aktarmalı olarak veya daha sonra başlayacak kombine taşımalar ile yolcusunu arttıracak. Tabii, yolcular da hızlı trenin imkanlarından faydalanacaklardır. YHT’nin seferlere başlaması sonrasında aktarmalı ya da kombine taşımaları dikkatle izlemek zorundayız. Otobüsçüler bunları kabullenip buna göre hareket etmelidir. Umarım ki Mudanya’da yaptıkları kombine taşıma karşıtlığını buralarda yapmazlar ve kombine taşımanın şartlarına razı olurlar.
İstanbul belirsizliği
YHT şimdilik Pendik’e kadar gelecek. Daha sonrası zaten mümkün değil, zira yol yok. İleride bunun son noktası Pendik mi olacak, yoksa daha ileri noktalara gideecek mi? Örneğin YHT, Pendik’ten sonra Haydarpaşa, Halkalı gibi noktalara da uzanacak mı? Keza Avrupa yönünde de hızlı trenler veya Avrupa trenleri nereden kalkacak? Şimdilik sadece Halkalı’dan mümkün, ama ileride bunların Sirkeci’ye gelip gelmeyeceğini henüz bilmiyoruz. Hızlı trenin Avrupa’ya ulaşması halinde Anadolu’dan yapılacak seyahatlerde, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli gibi noktalara hızlı tren ile gelindikten sonra buralara aktarma ile gitmek şeklinde olabileceğini beklemek çok da hayal ürünü değildir. Bu nedenle, ileride olabilecek bu değişimleri şimdiden dikkate almak zorundayız, şimdilik Pendik ile sınırlı bir durum söz konusu olsa da.
Havayoluna etki
Tabii ki bu hızlı tren sadece otobüsleri değil, havayolunu da etkileyecek. Bağlı olarak İstanbul- Ankara, İstanbul-Eskişehir İstanbul- Dumlupınar gibi havayolu taşımaları da etkilenecek. İstanbul-Eskişehir taşımasının artık hayal olduğunu zannediyorum ama İstanbul- Ankara, İstanbul- Dumlupınar taşımalarının da bundan çok etkileneceğini düşünüyorum. Şimdilik bu etkileme İstanbul’un Anadolu yakası ile sınırlı kalsa da, hızlı trenin gelişmesine bağlı olarak Avrupa yakasında olanların da hızlı treni tercih etmeleri ve havayolu ile otobüslere bu yakada zarar vermesi gündeme gelebilecek.
Sonrası da var
İstanbul - Ankara hızlı treninin -aynı zamanda İstanbul-Konya demek de oluyor bu- ileri de başka noktalara ulaşması söz konusu olabilecek. Bunun ötesinde İstanbul- İzmir arasında yapılmakta olan otoyol çalışmaları sonuçlandığında havayolunun bu hatlarda da zarar görmesi söz konusu olabilecek. Tabii ki havayolunun zarar gördüğü noktada, karayolunu tercih eden yolcuların tamamı otobüslere de kalmayacak. Pek çok kişi, kısalan bu karayolunda seyahatlerini özel araçlarla da yapmaya başlayacak. Böylece yeni bir taşıma ortamının doğacağını söyleyebiliriz. Dolayısıyla yeni yatırım yapacakların gelecekteki bu değişimleri dikkate alarak doğru kararlar vermesi gerekiyor.
Ben, bu düşüncelerle hem Bayramınızı kutluyor hem de yüksek hızlı trenin ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. ■