Bu kriz farklı

Bu gazetedeki yazı konumuz olan taşımacılık için, bunun ötesinde tüm ülkemiz için ve hatta tüm insanlık için iyi şeyler dilemek şüphesiz ki esastır. Ancak dilemek yetmiyor. Bazı şeyleri olumsuz olarak karşımızda görüyoruz. Bunları da gerçekçi biçimde ifade etmek gerekiyor. Ancak gerçekçi bakışlarla sorunlara çözüm bulunabilir. Öyle iyi diyelim, iyi olsun türü güzel sözlerin pek bir faydası olmuyor. 

Önemli bir kriz var

Benim yaşlarımda olanlar 1970’li yıllarda, 1980’de, 1990’ların ortalarında ve sonunda, 2008 yılında önemli krizler olduğunu hatırlarlar. Bunları farklı şekilde değerlendirenler vardır. Bazıları döviz yönüyle, bazıları gecelik faizler yönüyle aklımızda önemli izler bırakmışlardır. Şimdi bunlardan farklı ve bana göre daha da büyük bir kriz içindeyiz. Epey bir süre öncedir içinde bulunduğumuz bu kriz şimdi daha da şiddetli bir döneme erişmiş bulunuyor. Bunu kabul etmek şart. Zira kabul etmemekle kriz yok olmuyor. 

Ekonomik kriz öncelikli

Ülkemizde hukuk, demokrasi, hak ve özgürlükler başta olmak üzere değişik alanlarda sıkıntılar var. Bunların yaygınlaştığını daha görüyoruz. Ancak en önemli sıkıntı şüphesiz ki ekonomik kriz. Bu dönemde ihracattan fazla artan ithalatın getirdiği ödemeler dengesi, artan enerji maliyetleri gibi alanlarda sıkıntımız büyük. Bunun en görünen şekli enflasyon. Pek de güvenilmeyen TÜİK verilerine göre bile çok yüksek enflasyonumuz var ve bu artmakta. Bundan daha yüksek olan üretici enflasyonu bu artışların süreceğini  düşündürüyor. Artık neyin sebep, neyin sonuç olduğu bilinemiyor. Adeta ipin ucu kaçtı. Herkes başka bir gerekçe ile fiyatlarını yükseltiyor ve bu sürmekte. 

Dünyadan farklıyız

Tüm dünyada ham madde ve ara malı kıtlığı ve maliyetlerinin artışı enerji fiyatlarındaki artış, Ukrayna-Rusya gerginliği gibi olumsuzluklar yaşanıyor. Bunun sonucunda pek çok ülkede ekonomik sıkıntı ve enflasyon var. Ancak onları bizden kötü göstermeye çalışmak pek gerçekçi değil. Bizdeki enflasyon önemli ülkelere göre çok yüksek. Neredeyse 8-10 katı. Savaş içindeki Ukrayna ve Rusya bile bizden çok daha iyiler. Dünya da bizden kötü sadece birkaç ülke var. Bu nedenle durumumuzun kötü olduğunu görmeliyiz. Kabullenmeliyiz. Aksi yöndeki iddiaları biraz duymazdan gelmeli ve itibar etmemeliyiz. Aksi halde yanlış hesaplar yapar, yanlış yönlere gideriz. Bu sözlerim tabi ki taşımacılar içinde aynısıyla geçerli. 

Adlanılmamalı   

Dünyadaki bazı gelişmelere göre enerji fiyatları düşüyor. Bu da enerji girdilerinin maliyetini azaltıyor. Bu durum sevindirici olmakla birlikte pek de güvenilir olmayabilir. Yeni bir gerginlik bunları artışa geçirip fiyatları yükseltebilir. Keza olası dövizdeki yükselmelerde yine olumsuz etki yapabilirler. Dikkatli olunmalı. 

Kriz uzun sürebilir

Ülkemiz seçim dönemine yaklaşıyor. Bu dönem belirsizlikle dolu. Keza, seçimin sonucu ne olursa olsun, her şeyin kısa sürede iyileşmesi mümkün değil. Yani bu kriz uzun sürebilir. İyileşme için en az orta vade gerekebilir. Bu nedenle herkesi temkinli olmaya, uzun vadeli düşünmeye davet ediyorum. ■