Her araca ayrı ehliyet

Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 17 Nisan 2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. Çok geniş kapsamlı olan değişiklikleri, özetleyerek okuyucularımızın bilgisine sunuyoruz. 

Yeni metindeki maddeleri, hangi maddede değişiklik yaptığına dair bilgilerle birlikte sırasıyla veriyoruz.

Madde 1: Yönetmeliğin 3’üncü maddesindeki tanımlarda değişiklik getiriyor. Motorlu taşıt sürücü sertifikası, net gelir, sürücü belgesi ve uluslararası sürücü belgesi tanımları eklendi. Otomobil, taksi, taksi-dolmuş, otobüs, motosiklet, motorlu bisiklet, bisiklet tanımları değişti. Otomobilde sürücüsü dahil en fazla 9, otobüsteyse sürücüsü dahil 9’dan fazla oturma yeri olacak. Minibüsün özel tanımı kalktı, ancak sürücüsü dahil 17 koltuğu aşmayan otobüslere minibüs denecek. Cankurtaran (SC) yerine ambulans (SC) tanımı geldi. 
Madde 2: Madde 10.1.c’deki Milli Eğitim Bakanlığı görevi yeni duruma göre düzenlendi. 
Madde 3: Kaza sonrası 1 ay içindeki ölümlerin kayıt ve bildirilmesi görevi Madde 12.1’deki Sağlık Bakanlığı görevlerine eklendi. 
Madde 4: Madde 37’ye Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri kanunları kapsamında kiralanan araçların tescili hususu eklendi.
Madde 5: Madde 43’teki çalınan araçlarla ilgili 1 ve 6’ncı maddeler değişti. 
Madde 6: Madde 45’teki geçici trafik belgesi verme esaslarında değişiklik ve ek yapıldı. 
Madde 7: Madde 53’teki engelli araçların tescilinin yapılmasına ilişkin işlemlerde değişiklik oldu. 
Madde 8: Madde 75’teki sürücü belgesi sınıfları ve kullanabilecekleri araçlar yeniden düzenlendi. 

M: Motorlu bisiklet
A1, A2, AB1: Motosiklet (akar yakıtlı veya elektrikli)

B: Otomobil, kamyonet (şarta bağlı olarak 4250 kg’a kadar birleşik araçlar da dahil)

BE: B’nin 3500 kg’a kadar römorklusu

C1: Azami yüklü ağırlığı 3500-7500 kg olan kamyonetler

C1E: C1’in römorklusu, B’nin ağır (3500 kg üstü) römorklusu

C: Kamyon, çekici

CE: C’nin 750 kg’ı geçen römorklu veya yarı römorklusu

D1: Minibüs

D1E: 750 kg’ı geçen römorklu minibüs

D: Minibüs, otobüs

DE: D’nin 750 kg’ı geçen römorklu hali

F: Lastik tekerlekli traktör

G: İş makinesi

K: Sürücü adayı (eğitim ve sınavda geçerli)

Madde 9: Madde 76’daki (yeni) sürücü belgesi alma şartları değişti. 

Yaş şartları: M, A1 ve B1 için 16; A2, B, BE, C1, C1E, F ve G için 18; A için 20; C, CE, D1, D1E için 21; D ve DE için 24 yaşı bitirmiş olmak.

Deneyim şartları: A için A2 sınıfı (24 yaş altı ise 2 yıllık); C1, C, D1 ve D sınıfı için en az B sınıfı; BE için B sınıfı; CE için C sınıfı; C1E için C1 sınıfı; DE için D sınıfı; D1E için D1 sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.

Öğrenim şartları: En az ilkokul mezunu olmak.

Ayrıca sağlık şartları, motorlu taşıt sürücü sertifikası, bazı suçlardan hükümlü olmama, önceden aynı sınıf belge almamış olma aranır. Belgesi değişeceklerde el konulmuş olan önceki belgenin geri alınmış olması gerekir. Devlet kuruluşlarına ilişkin ayrı şartlar var. Yüksekokullardan alınan A, C, D ve D1 için yaş şartı 20 olup deneyim aranmaz. 

Madde 10: Madde 82.1 değişti. Eğitim ve sınav amaçlı araç kullanımı için K belgesi gerekli olup geçerliliği 6 aydır. 
Madde 11: Madde 83’teki zayi ve yıpranma halleri değişti. 
Madde 12: Madde 85’teki hangi belgeyle, hangi araçların kullanılabileceği yeniden düzenlendi. (Otobüs sürücü belgesi sahipleri ayrı belge almadan kamyon kullanamaz)
Madde 13: Madde 86’daki römorklu araç kullanma şartları değişti. B, C, C1, D ve D1 ile 750 kg’a kadar römorklu araç kullanılabilir. 
Madde 14: Madde 87’deki sürücü belgelerinin geçerlilik süresi ve yenilenmesi değişti. 

M, A1, A2, A, B1, B, BE, F ve G belgeleri 10 yıl,

C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D ve DE belgeleri 5 yıl geçerlidir.

Sağlık, hükümlülük şartlarını sağlayanların sürücü belgeleri yenilenir. Sürücü belgesine el konulmuş olanların önce bu belgelerini kurtarmaları gereklidir. 
Madde 15: Dış ülkelerden alınan belgelere ilişkin 88’inci madde değişti.

Madde 16: Sürücü belgelerinin trafik görevlilerince geri alınması halleri ve şartlarına ilişkin 90’ıncı madde değişti. 

Madde 17: Madde 91’de ölenin sürücü belgesinin iptaline ilişkin fıkra değişti. 

Madde 18: Sürücü belgelerinin şekil ve içeriğine ilişkin 93’üncü madde değişti. 

Madde 19: Madde 97’deki uyuşturucu ve keyif verici maddeler ile alkollü içki etkisinde araç sürme yasağına ilişkin a ve b bentleri değişti.

Madde 20: Madde 100’deki tehlikeli madde taşıyan araçların hız limitleri değişti. 

Madde 21: 128’inci maddedeki araç ağırlık ve boyutları değişti. 

Madde 22: Geçiş üstünlüğüne ilişkin 141’inci madde değişti. Organ ve doku nakli gibi araçlar eklendi.

Madde 23: Madde 160’ta idari yaptırımlara itiraz ve bakacak mahkemeler yenilendi. 

Madde 24: 161’inci madde trafik idari para cezası karar tutanağı ve mülki amire sevk tutanağı başlığıyla yenilendi.

Madde 25: Madde 162’deki tutanak düzenleyenlerin yükümlülüğü değişti. 

Madde 26: 164’teki para cezalarının ödenmesine ilişkin 1’inci fıkra kaldırıldı, 2 ve 4’üncü fıkralar değişti.

Madde 27: Para cezalarının ödenme süresine ilişkin Madde 165’te değişiklik yapıldı. 

Madde 28: 167’deki ceza puanı uygulaması değişti. 2 ay, 4 ay belgenin geri alınması ve mahkemeye sevk var. 

Madde 29: Mahkum olanlarda sürücü belgesinin geriye alınmasına ilişkin 168’inci madde değişti. 

Madde 30: Basılı kağıt ve plaka satışı net gelirinin yüzde 60’ının EGM’ye aktarılması hususu 176’ya eklendi. 

Madde 31: Aday sürücülükle ilgili Ek Madde 3 geldi. 

Madde 32: Geçici Madde 10’a göre eski sürücü belgeleri 5 yıl içinde 13+2 TL bedelle yenileriyle değişecek. Bu süre uzatılabilir, süresinde değişmeyen belgeleri geçersiz. Eski sürücü belgelerinin hangi tür yeni tür sürücü belgeleriyle değiştirilebileceği belli. Kamyon sürücü eski belgesiyle römorklu kamyon veya çekici sürücü belgesi alınamayacak. 1987’den sonraki otobüs sürücü belgelerine yeni römorklu otobüs sürücü belgesi verilemeyecek.

Madde 33: Özürlü ibareleri engelli olarak değiştirildi.

Madde 34-35-36: Eklerle ilgili düzenlemeler var.

Madde 37: Bazı hususlar hemen, bazıları ise 2016 başında yürürlüğe girecek. ■

KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK 

YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Dr. Zeki DÖNMEZ'in "Yeni Trafik Yönetmeliği iyi de…" adlı makalesi.