Mercedes-Benz Türk’te “Çevre Yönetim Sistemi”

1967 yılında Otomarsan ismiyle kurulan ve bu yıl 1 milyar Avro’yu aşan yatırımıyla Türkiye’nin en büyük yabancı sermayeli şirketlerinden biri olan Mercedes-Benz Türk, 50 yılda birçok ilke, yeniliğe, başarıya ve rekora imza attı. Şirket, sadece üretim, satış ve müşteri hizmetlerine odaklanmıyor, aynı zamanda üretimden kaynaklı çevresel etkilerini azaltmak için çalışıyor.

Mercedes-Benz Türk Otobüs Kalite Güvence Müdürü Murat Bengü “Daimler AG yönetimi tarafından tanımlanan çevre ilkeleri kapsamında bütünleşmiş bir çevre koruma ağı çerçevesinde faaliyetlerini yürütüyor. Mercedes-Benz Türk olarak sürdürülebilir çevre, sürdürülebilir üretim felsefesi ile üretimin her adımında çevre korumaya büyük önem veriyoruz. Süreç adımlarını buna göre şekillendirerek ve teknolojiyi buna göre seçerek Aksaray Kamyon Fabrikası ve Hoşdere Otobüs Fabrikası’nın çevresel yükünün azaltılması için birçok faaliyet sürdürüyoruz.” şeklinde konuştu. 

Aksaray Kamyon Fabrikası ve Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda enerji ile ilgili olarak gerekli takip ve iyileştirme faaliyetlerini koordine eden enerji yönetim grubu, ilgili yasal yönetmeliğin gerektirdiği şekilde sertifikalandırılmış uzmanlardan oluşuyor. Her türlü enerji tüketimini izleyen ve düzenli periyotlarla analiz eden bu grup, düzenli raporlamalarla iyileştirme gereken noktaları ve tasarruf potansiyellerini belirleyerek gerekli planlamalar yapıp yatırımlar gerçekleştiriyor. Çevre yönetim sistemi kapsamında her yıl enerji tasarrufuna yönelik belirlenen hedefler zaman içinde hayata geçiriliyor.

Hoşdere Otobüs Fabrikası’ndaki bina otomasyon sisteminin bir parçası olan zaman programları ile aydınlatmaların ve ısıtma soğutma sistemlerinin gereksiz yere çalışması engelleniyor, buna ek olarak ısı kontrol cihazları ile ortam sıcaklıkları izlenerek kontrol sağlanıyor. Aydınlatmalar, ısıtma-soğutma sistemleri ve pompalar zaman programları ile kontrol edilirken, ısı geri kazanım sistemi ile ısıtma yapılan zamanlarda emilen havadaki ısı geri kazanılarak tekrar ortama veriliyor. Tesisin ilk kuruluşundan bu yana kullanılagelen bina otomasyon sistemi ile ilgili sistemlerde tasarruf edilen enerji miktarı %25 civarında.  

Enerjinin daha verimli kullanılmasını hedefleyen ve enerji kesintisi nedeniyle ortaya çıkabilecek olumsuz çevresel etkileri kaynağından engellemek amacıyla Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda kurulan trijenerasyon tesisi sayesinde doğal gaz kullanılarak üç çeşit enerji; elektrik, ısıtma ve soğutma suyu elde edilebiliyor. Bu sistemle elektrik ihtiyacının tamamı, kış aylarında ısı ihtiyacının %50’si ve yaz aylarında klima amaçlı soğutma ihtiyacının bir kısmı karşılanıyor.

Mercedes-Benz Türk, korozyon direnci ve profil içi çeperlerinde sağladığı yüksek kaplanabilirlik açısından mevcut en modern malzeme ve süreç seçimini tercih ederek Hoşdere ve Aksaray’daki fabrikalarında fosfatlama ve katodik daldırma sistemini uyguluyor. Son derece çevreci olan bu sistem sayesinde 10 yılı aşkın korozyon garantisi sağlanarak ürünlerin kullanım süresi artırılırken ortaya çıkabilecek onarım amaçlı boyama ihtiyacı minimuma iniyor. Bu sayede bir yandan hammadde ve enerji tasarrufu sağlanırken diğer yandan da onarım sürecinin doğurabileceği çevre kirliliği sınırlanıyor. Üründe sağladığı pozitif çevre etkisinin yanı sıra, süreç olarak da son derece çevreci olan kataforez, su bazlı olmasına bağlı olarak tehlikeli atık ve solvent emisyonu oluşumuna neden olmuyor ve kataforez banyosu sürekli kullanıldığından atık suya yol açmıyor.

Hem madde hem de enerji olarak içerdiği değer nedeniyle büyük önem taşıyan Atık Yönetimi ile Aksaray Kamyon Fabrikası ve Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda “tehlikeli” ve “tehlikesiz” atıklar oluştukları noktalarda biriktirilerek bertaraf işlemine gönderiliyor. Bu yöntemle atıkların fabrika içinde taşınması kolaylaştırılırken, fabrika sahasında bulunan merkezi atık mahallinde de daha fazla yer kazanmak mümkün oluyor. Mercedes-Benz Türk, Aksaray Kamyon Fabrikası’na 700.000 Avro’yu aşkın ve Hoşdere Otobüs Fabrikası’na 1.000.000 Avro’yu aşkın Atık Yönetimi yatırımı ile büyük çevresel ve ekonomik kazanımlar sağladı. 

Mercedes-Benz Türk, Aksaray Kamyon Fabrikası ve Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda bulunan Biyolojik ve Endüstriyel Atıksu Arıtma Tesisleri ile hem evsel hem endüstriyel atıksuları arıtıyor. Arıtılan atıksu, fabrika çevre laboratuvarlarında ve ayrıca ilgili yasal yönetmelikler gereği akredite laboratuvarlarda da analiz ediliyor.

Mercedes-Benz Türk, Hava Kirliliği Kontrolü’ne de son derece önem veriyor. Fabrikalarda yanma, yapıştırma ve boya süreçlerinden kaynaklanan uçucu organik bileşen emisyonları kontrol altında tutuluyor. Boya fırınlarından kaynaklanan uçucu organik bileşenler Termik Sonradan Yakma ve Rejeneratif Sonradan Yakma Fırınları’nda yüksek ısıda nihai ürünlere ayrıştırılıyor. İzleme ve ölçme, yasal olarak belirlenmiş periyotlarla akredite laboratuvarlarda gerçekleştiriliyor.

Kimyasal malzemeler, Mercedes-Benz Türk’te ilk kullanımdan önce Malzeme Güvenlik Bilgi Formu doldurularak güvenli malzeme kategorisine girdikleri tespit edilerek belgeleniyor. Malzemenin çevresel şartları yerine getirmesi durumunda kimyasal malzeme sınıflarına göre numaralandırılıyor. Öngörülen önlemler alındıktan sonra bu malzemelerin kullanımına başlanıyor. Malzemenin çevresel şartlar açısından yetersiz olması durumunda ise alternatifler değerlendirilerek çevreye en duyarlı malzemenin kullanım olanakları araştırılıyor. Kimyasal malzemeler dört ayrı bölmeden oluşan sızdırmazlığı sağlanmış, her türlü güvenlik önlemi alınmış klimatize bir ambarda saklanıyor. 

Tüm bu çalışmalar sonucunda Aksaray Kamyon Fabrikası’nda son 3 yılda enerji tüketiminde %5, doğal gaz tasarrufunda %10 ve su tasarrufunda %20’lik bir değere ulaşıldı. Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda ise 2007’den bu yana sürdürülen enerji verimliliği çalışmaları kapsamında araç başı  %30’un üzerinde enerji tasarrufu gerçekleştirildi ve karbondioksit salınımı yıllık yaklaşık 10.000 tona düşürüldü. 

Mercedes-Benz Türk, her türlü sistemin çalışanların yaşamlarının bir parçası olması ve içselleştirilmesi ilkesini uyguluyor. Taşeron faaliyetlerini yürütenlerden stajyerlere, çıraklardan üst yönetime kadar tüm çalışanların, çevre ile ilgili sorumluluklarının bilincinde olmaları için rutin olarak bilgilendirme ve farkındalık eğitimleri veriliyor. Çalışanlar, Çevre Yönetim Sistemi’nin bir parçası olarak görevlerini yerine getirirlerken gerçekleştirdikleri her türlü işlemin çevresel boyutunu göz önünde bulundurarak iş yapma ilkesiyle hareket ediyor. 

Mercedes-Benz Türk’ün Aksaray ve İstanbul’daki tesislerinde Çevre Yönetim Sistemleri Temsilcileri, Çevre Mühendisleri ve Çevre Koordinatörlerinden oluşan iki grup, çevre faaliyetlerini takip ediyor, çalışanlar arasında bu konudaki bilgi akışını sağlıyor ve çevre sorumluluğu bilincini güçlendiriyor.

Mercedes-Benz Türk, çevre eğitimlerini, sadece çalışanlara değil geçici görev yapan stajyerlere, eğitim merkezi öğrencilerine, çalışanların çocuklarına ve taşeron firma çalışanlarına da veriyor. Eğitimlerin yanı sıra acil durum tatbikatları, “Neyi daha iyi yapabiliriz” konulu çalıştaylar, Çevre Günü kutlamaları ve ağaç dikme etkinlikleri Mercedes-Benz Türk’ün diğer düzenli çevre faaliyetleri arasında bulunuyor.