banner92
banner139

Sezon sonunda otobüsçülük ve terminaller

banner113

2019 yaz sezonunu da tamamlıyoruz. Yazlık yerlere gidişler iyice azaldı, dönüşlerse sürüyor. 3 günlük 30 Ağustos tatilinin ardından okulların açılış hareketi de tamamlanacak. Bu hareketler biterken bir taraftan okul servis araçları için yeni iş dönemi başlayacak. Kimisi için olumlu kimisi için olumsuz şeyler hep sürecek, hayat böyle. Bu noktada biz ülkemizin ekonomik durumuna göz atalım.

banner114
GÜNDEM 02.09.2019, 12:09 02.09.2019, 12:45 Taşıma Dünyası
Sezon sonunda otobüsçülük ve terminaller
banner161
DR. ZEKİ DÖNMEZ

2019 yaz sezonunu da tamamlıyoruz. Yazlık yerlere gidişler iyice azaldı, dönüşlerse sürüyor. 3 günlük 30 Ağustos tatilinin ardından okulların açılış hareketi de tamamlanacak. Bu hareketler biterken bir taraftan okul servis araçları için yeni iş dönemi başlayacak. Kimisi için olumlu kimisi için olumsuz şeyler hep sürecek, hayat böyle. Bu noktada biz ülkemizin ekonomik durumuna göz atalım.

Genel ekonomik durum 
Enflasyon 2018 yılının sonbahar döneminde çok hızlı artmıştı. Şimdi hesaplardan bu artışlar düşüyor, yerine daha küçük yeni artışlar geliyor, bu da enflasyonu düşürüyor. 3 Eylül’de açıklanacak enflasyonda da böyle olacak. Enflasyonda düşme yaşayacağız. Bu durum Ekim ve Kasım’da da sürecek gibi… Ancak bu, enflasyonun olmadığı anlamına gelmiyor. Düşme geçen yıl çok olduğu için, genel enflasyon düşüyor görünecek, ama enflasyon yine olmaya devam edecek. Belki yıl sonundan itibaren yeni artışlar görebileceğiz. 

Dövizde hızlı yaşanan artışlar sonrası düşüşler gördük. Bir süre kararlı bir şekilde durum devam etti, şimdi yine artışları yaşıyoruz. Belki gelecekte de bu artışlar sürebilecek. Büyüme iyice zorlanır oldu, bazı dönemlerde küçük artışlar bazı dönemlerde negatif artışlar yani küçülmeler yaşıyoruz, yaşayacağız. Yıl sonunda da olumlu bir tabloyla karşılaşmayacağımızı söyleyebiliriz. İşin kötüsü bu olumsuzluklar kısa sürede geçecek gibi değil… Bunların bir kısmı 2020 yılında da süreceğe benziyor, bu da dikkatli davranılmasını gerektiriyor. 

Ekonomik durumun etkileri
Yukarıda açıklanan hususlar maliyetleri arttırmaya devam edecek, gelirlerdeki azalmalar sürecek, işsizlik artabilecek, zorunlu olmayan harcamalarda azalma olacak… Bu durum, ulaşıma da olumsuz yansıyacak, seyahatler azalabilecek. Tabii, bundan en fazla etkiyi daha konforlu ulaşım araçları yani uçaklar görebilecek. İstanbul Havalimanında, olumsuz etkisiyle havacılıkta zorlanmalar yaşanacağına benziyor. Tabii, bekleyip göreceğiz. Yeni açılan otoyollar ve köprülerdeki kullanımlar da azalıp buralardaki beklentiler de karşılanmayabilir ve hazine üzerindeki yük artabilir. 

Otobüsçülükte durum
Otobüsçülükte de akaryakıt kullanımına bağlı olarak maliyetlerin artacağını; genel seyahatlerin azalmasından da otobüsçülüğün etkileneceğini düşünebiliriz. Otobüsçülük, yüksek hızlı tren ile rekabeti düşünmemeli, bunu göz ardı etmelidir. Ancak havacılığın problemleri otobüsçülüğe olumlu yansıyacak gibi… Özellikle de İstanbul Havalimanında bunu göreceğimizi düşünüyorum. Oradaki yüksek maliyetler yolcu sayısını azaltabileceği gibi düşük fiyat konusunda da imkan vermeyecek. Bu da otobüsçüleri, özellikle İstanbul’da daha az zorlanacağı anlamına geliyor. Otobüsçülüğe buradan olumlu pay çıkabilir. Ancak şu da bilinmelidir: zararına iş yapılmaz. Dikkatli olunmalı, seferler iyi planlanmalı, fiyatlarda artışa gidilmese bile gerilemekten kaçınılmalıdır. Yeni açılan İstanbul-İzmir Otoyolu’nda artan maliyetlerin fiyatlara yansıtıldığı haberlerini alıyoruz… Bu durum iyi, ancak bunun sürdürülmesi lazım. Önümüzdeki dönemde Kuzey Marmara Otoyolu’nun peyderpey açıldığını görebiliriz. Bu durum otobüsçülüğü etkileyebilir. Özellikle bazı yolların kullanımı kısıtlanırsa bu otobüsçülüğe zarar verebilir. Bu çok önemli. 

Terminaller
Tarifeli yolcu taşımacılığında tarifelerin kalkış ve varışlarda, hatta tüm yolcu indirme ve bindirmelerinde kullanılması tek seçenektir. Bu artık miadını dolduran bir zorunluluktur. Taşıma güvenliğiyle açıklamak gerekiyorsa da bu gerekçe tükeniyor. Buna rağmen şimdilik buna uyacağız, ancak terminallerde bir rekabet olmadığını bilelim. Her ne kadar kanun ve yönetmeliklerde herkes terminal yapabilir ve işletebilir diyorsa da bunun pratikte imkânsız olduğunu hepimi biliyoruz. Bu nedenle ya devlet, yaptırdığı terminalleri işletecek ya da bu işletme hakkını birilerine devredecek. Benim öteden beri özel terminal işletmeciliğine karşı olduğum biliniyor. Özel terminal işletmeciliğinde maliyet ve para kazanma nedeniyle iyi bir işletmecilik hizmetinin alınamayacağını düşünüyorum. Rekabet olmadığı için de otobüsçülüğe zararlı bir işletmeciliğin olacağından şüphe etmiyorum. İşletenin otobüsçülüğe zarar vermemesi için ancak devir sözleşmelerinde çok büyük bir müdahale hakkının tutulması lazım, ancak bu da pek mümkün görünmüyor. Bu nedenle devletin yani belediyelerin bunu işletmesi gerekli görünüyor. Bir de şu var: işletenler otobüsçü olsa, para kazansa; ama terminal işletmecisi olan otobüsçü para kazanacak diye diğer otobüsçülerin zararını göze almak gerekmez ve yanlış olur. Bir de otobüsçünün kim olduğuna, işletenin otobüsçü olduğuna nasıl karar vereceğiz? Bu nedenle kamu işletmeciliğinden yanayım. 

İstanbul’da durum
İstanbul Türkiye değil, ama çok önemli bir yer. Buradaki işletmecilik başka yerlere de örnek teşkil edecek. Terminal işletmeciliğinin Belediyeye geçecek olmasını, bu konudaki düşüncelerim gereği ben olumlu görüyorum. Otobüsçü kârlı çıkıyorsa “bu iyidir” demek zorundayız. Ben önümüzdeki dönemde İstanbul’da hizmetlerin iyileşeceğini fiyatların düşeceğini veya artmayacağını düşünüyorum. Çok yazdım, ama bir kez daha yazayım: Bugüne kadar fiyatlara ses çıkarmayanlar belediye aynı fiyatları uygulasa bile ne kadar otobüsçü dostu olduğunu haykıracaklardır. Harem ve Bayrampaşa otogarlarının kapatılacağı haberlerini alıyoruz… Gerekli veya doğru olabilir, ama bunun şartları sağlanmalıdır. En azından uygun yerlere yeni otogarların yapılması gerekiyor. Nereye yapılırsa yapılsın, ben işletmeciliğinin belediyede olması kaydı ile iyi bir otogar yapısının otobüsçülüğe fayda getirebileceğini düşünüyorum. Harem Otogarının kapatılması kaçınılmaz gibi… Ben Harem’in, otobüsçülerin uğrak yeri değil, sadece kalkış ve varış olarak kullanılması arzusunu duymuştum. Keşke bu mümkün olsa. Bir de şehir merkezine yakın olan Alibeyköy Terminalinin kullanımının sürmesini isterim. 

Yeni otogarların durumu 
Şu anda iki yakada iki tane ana otogarın yapılacağı öngörülüyor. Bence doğru olur, ama bunların yeri, büyüklüğü ve yapılışı çok önemlidir. Burada otobüsçülerin görüşlerinin de alınmasını, otobüsçülerle birlikte bir noktaya kadar çalışılmasını savunurum. Ancak bu, otobüsçülerin ekonomik olarak işe girmelerini desteklediğim anlamına gelmez. Otobüsçüleri asla bu işlerin içine sokamamak gerektiğini belirliyorum. İki yakadaki iki otogarın TEM ve E-5 civarında olacağı görülüyor, iyi de olur. ancak bunların mutlaka demiryolu ve diğer ulaşım sistemlerine entegre edilebilecek yerlerde olması gerekir. Ben büyük 2 otogar yerine küçük çok sayıda otogarı savunurum. Bunu tabii, küçük bir şehir için doğru değil, İstanbul gibi büyük nüfuslu çok yolcusu olan, insanları bir noktaya toplamanın hem maliyetli hem de zor olduğunu düşündüğümden çok sayıda yere otogar yapılmasını, insanların en yakın yeri kullanması anlayışını savunuyorum. 

Titizlikle peşine düşülmeli
Bir de diğer ulaşım araçlarının istasyonların, havaalanlarının da otobüslerin sefer başlangıç yeri olmasını hep savunmuşumdur. Bu arada Kuzey Marmara Otoyolunun açılışı sonrasında, otobüsçülüğün durumu, otogarlara nerelerden gelineceği, hangi köprünün kullanılacağı gibi sorular çok büyük ve önemli sorular olacak. Bunlar hakkında şimdiden bir bilgiye sahip değiliz, ama bu konuda titizlik gösterilmesini şimdiden gözden çıkarmamak gerekir. Son olarak ekleyeyim: Otobüsçülerin FSM Köprüsü haklarının mutlaka istenmesi ve buna uygun bir otogar yapısına girilmesini de mutlaka savunmalıyız. ■

Yorumlar (0)
banner92
banner116
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 17 47
2. Fenerbahçe 17 39
3. Samsunspor 17 33
4. Eyüpspor 18 30
5. Göztepe 17 28
6. Beşiktaş 17 27
7. Başakşehir 17 26
8. Gaziantep FK 17 22
9. Kasımpasa 17 21
10. Alanyaspor 17 21
11. Rizespor 17 21
12. Antalyaspor 17 21
13. Konyaspor 17 20
14. Trabzonspor 17 19
15. Sivasspor 17 19
16. Kayserispor 17 16
17. Bodrumspor 17 15
18. Hatayspor 17 9
19. A.Demirspor 17 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 18 38
2. Bandırmaspor 18 33
3. Karagümrük 18 31
4. Erzurumspor 18 30
5. İstanbulspor 18 27
6. Ankaragücü 18 27
7. Keçiörengücü 18 27
8. Pendikspor 18 26
9. Amed Sportif 18 26
10. Ahlatçı Çorum FK 18 26
11. Manisa FK 18 26
12. Boluspor 18 25
13. Igdir FK 18 25
14. Gençlerbirliği 18 24
15. Ümraniye 18 23
16. Esenler Erokspor 18 22
17. Şanlıurfaspor 18 22
18. Sakaryaspor 18 22
19. Adanaspor 18 15
20. Yeni Malatyaspor 18 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 19 46
2. Arsenal 20 40
3. Nottingham Forest 20 40
4. Chelsea 20 36
5. Newcastle 20 35
6. M.City 20 34
7. Bournemouth 20 33
8. Aston Villa 20 32
9. Fulham 20 30
10. Brighton 20 28
11. Brentford 20 27
12. Tottenham 20 24
13. M. United 20 23
14. West Ham United 20 23
15. Crystal Palace 20 21
16. Everton 19 17
17. Wolves 20 16
18. Ipswich Town 20 16
19. Leicester City 20 14
20. Southampton 20 6
Takımlar O P
1. Real Madrid 19 43
2. Atletico Madrid 18 41
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 18 12
20. Real Valladolid 18 12