17.10.2016, 11:26

İnsansız terminaller

Ulaştırma politikalarındaki değişime ve dönüşüme bakıldığında, şartlar sektörün aleyhinde gelişiyor.  Bir taraftan havayollarındaki gelişmeler çapraz hatlar, artan uçaklar, artan uçak yolcusu, diğer taraftan demiryollarının Ankara merkezli taşımaları çemberimizi giderek daraltıyor.  Hep dediğimiz gibi, otobüs işletmeciliği bölgesel hale geliyor. Otobüs sektörü içindeki aktörlere bakmak lazım. Otobüs, taşımayı yapan ana unsur. Bilet satan acenteler var. Kaptanlar, şoförler ve satış memurları… Sektörün durumu ortada, Türkiye genelinde bilet satış acenteleri ciddi yük olmaya başladı. 

Servis yükü de taşınamaz halde 
Özellikle yüzde 10 komisyon acentelere yetmemeye başladı. Açılan her acente beraberinde servis talebini de getiriyor. Büyük şehirlerde servis yükü de taşınamaz hale geldi. Sektörün bir çıkış yolu bulması gerekiyor. Firmalarımızın ortak akıl kullanma zamanı geldi geçiyor. Bu konuda yapılması gereken insansız terminal ve ücretli servis. Yapılması gereken budur. Şirketler biletlerini elektronik ortamda satabiliyorlar. İnsansız terminal dediğimiz; içinde kiosk bulunan sistemin gelmesi gerekiyor. Havayolunda check-inleri artık kiokslarda yapıyorsunuz. Havayolu sektörü bu alanı geliştirdi ve insanlara öğretmeye başladı. Yapamayanlara oradaki elemanları ile yardımcı oluyorlar. Yolcu toplama merkezlerini yapıp, insansız terminal haline getirip orada bir elemanla yapamayanlara yardımcı olacaklar. Sektör böylece yüzde 10 yükünden kurtulacak. Rezervasyonu yapıp, kart sokulup bilet alınacak.  Bunu İDO da yapıyor. 

Yolcu toplama merkezleri 
Farklı olarak, şehiriçi hizmet verebilmek için de 25-30 yolcu toplama merkezleri yapıp il içinde bu yolcu toplama merkezlerini insansız terminal haline getirip, sektörü komisyon ve kiradan kurtarmak lazım. Bunlar aynı zamanda kafeteryası, tuvaleti, mescidi olan yolcu salonları olacak. Müşterek kurulacak şirketle buraları işletme imkanı var. Yüzde 10 acente komisyonu, Metro Turizm için, 100 milyon TL bir maliyet demektir. Oysa bu paranın yarısını bile kazanamıyoruz. Bu, bütün firmalar için de aynı. Servis parası 50 milyon TL maliyet. İşte, bu noktada, havayolu ile maliyetleri düşürerek rekabet edebiliriz. Uzun yolda yolcularımız artık havayoluna gidiyor. Otobüsçülük bölgesel hale geldi.  Köprü, otogar, feribot ücreti derken servis ve acente ağır maliyetleri ile hangisinden kurtulabiliriz ona bakmak lazım. Servis ve acente komisyonlarından kurtulmak mümkün.  

3 ayda kazanılan 9 aya yetmiyor 
Yılda 3 ay para kazanan sektör, geride kalan 9 ayda bu parayı koruyamıyor. Sektör de giderek firmaları borçlandırıyor ve faaliyetlerini sürdüremez hale getiriyor. Ortak akılla bakarsak, insansız terminal ve ücretli servis zorunlu hale geldi. 

Bir sonraki adım da, kısa mesafede ikramların kaldırılması. Koltuk numarası bile verilmiyor Avrupa’da. Almanya’da otobüslere otomat makinesi konuyor. Bizim de ikramı gelir kapısı olarak görmemiz gerekiyor. İkram vermek rekabet unsuru olmamalı. O yapmasın, ben yapayım. Herkes yapıyor, herkes zarar ediyor. Hepimiz zarar edelimi, hepimiz kar edelime dönüştürebilir miyiz? 

Ortak akıl, ortak hareket 
Burada ortak akıl, ortak hareket ve daha büyük kârlılık öne çıkıyor. Sektöre arz edilebilecek, 10 bin hisseli bir şirket kurulabilir. Herkes otobüs sayısına göre hisse alabilir. İl adımı da toplama merkezleri ile atılabilir. Sektörde devrim yapma zamanı geldi. Birliği beraberliği geliştirip, hizmetleri yüceltebiliriz. Eğitimleri de ortak bir hareketle yapabiliriz. Kaliteyi arttırabiliriz. Şirketlerimiz ve sivil toplum örgütler ayrı ayrı olduğunda ilerleme mümkün olmuyor. Havayolu, HAVATAŞ ile ortak servisi başardı. Bu sayede uçaklar daha düşük maliyetle bilet satabiliyorlar. Bu projeye sektörün önde gelen firmaları önderlik yapmalı. Orta ölçekli firmalar da destek vermeli. 

Sektörde istihdam yükü, kira yükü, acente yükü, servis yükü kaldırılmalı artık. Bunlar, sektörün mutlaka atılması gereken adımlardır. Sürdürülebilir bir ulaşım için giderlerimizi mutlaka kontrol altına almamız gerekiyor. Kârı burada aramak gerekiyor. İki şık var: Ya büyük firmalarla ya küçük firmalarla ortaklık yapılacak ya da önümüzdeki süreçte firma sayısı hızla azalacak. Bunun da sektörün bitmesi anlamına geleceğini bilmem söylememe gerek var mı?

Herkese iyi haftalar… ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7