17.10.2016, 11:26

İnsansız terminaller

Ulaştırma politikalarındaki değişime ve dönüşüme bakıldığında, şartlar sektörün aleyhinde gelişiyor.  Bir taraftan havayollarındaki gelişmeler çapraz hatlar, artan uçaklar, artan uçak yolcusu, diğer taraftan demiryollarının Ankara merkezli taşımaları çemberimizi giderek daraltıyor.  Hep dediğimiz gibi, otobüs işletmeciliği bölgesel hale geliyor. Otobüs sektörü içindeki aktörlere bakmak lazım. Otobüs, taşımayı yapan ana unsur. Bilet satan acenteler var. Kaptanlar, şoförler ve satış memurları… Sektörün durumu ortada, Türkiye genelinde bilet satış acenteleri ciddi yük olmaya başladı. 

Servis yükü de taşınamaz halde 
Özellikle yüzde 10 komisyon acentelere yetmemeye başladı. Açılan her acente beraberinde servis talebini de getiriyor. Büyük şehirlerde servis yükü de taşınamaz hale geldi. Sektörün bir çıkış yolu bulması gerekiyor. Firmalarımızın ortak akıl kullanma zamanı geldi geçiyor. Bu konuda yapılması gereken insansız terminal ve ücretli servis. Yapılması gereken budur. Şirketler biletlerini elektronik ortamda satabiliyorlar. İnsansız terminal dediğimiz; içinde kiosk bulunan sistemin gelmesi gerekiyor. Havayolunda check-inleri artık kiokslarda yapıyorsunuz. Havayolu sektörü bu alanı geliştirdi ve insanlara öğretmeye başladı. Yapamayanlara oradaki elemanları ile yardımcı oluyorlar. Yolcu toplama merkezlerini yapıp, insansız terminal haline getirip orada bir elemanla yapamayanlara yardımcı olacaklar. Sektör böylece yüzde 10 yükünden kurtulacak. Rezervasyonu yapıp, kart sokulup bilet alınacak.  Bunu İDO da yapıyor. 

Yolcu toplama merkezleri 
Farklı olarak, şehiriçi hizmet verebilmek için de 25-30 yolcu toplama merkezleri yapıp il içinde bu yolcu toplama merkezlerini insansız terminal haline getirip, sektörü komisyon ve kiradan kurtarmak lazım. Bunlar aynı zamanda kafeteryası, tuvaleti, mescidi olan yolcu salonları olacak. Müşterek kurulacak şirketle buraları işletme imkanı var. Yüzde 10 acente komisyonu, Metro Turizm için, 100 milyon TL bir maliyet demektir. Oysa bu paranın yarısını bile kazanamıyoruz. Bu, bütün firmalar için de aynı. Servis parası 50 milyon TL maliyet. İşte, bu noktada, havayolu ile maliyetleri düşürerek rekabet edebiliriz. Uzun yolda yolcularımız artık havayoluna gidiyor. Otobüsçülük bölgesel hale geldi.  Köprü, otogar, feribot ücreti derken servis ve acente ağır maliyetleri ile hangisinden kurtulabiliriz ona bakmak lazım. Servis ve acente komisyonlarından kurtulmak mümkün.  

3 ayda kazanılan 9 aya yetmiyor 
Yılda 3 ay para kazanan sektör, geride kalan 9 ayda bu parayı koruyamıyor. Sektör de giderek firmaları borçlandırıyor ve faaliyetlerini sürdüremez hale getiriyor. Ortak akılla bakarsak, insansız terminal ve ücretli servis zorunlu hale geldi. 

Bir sonraki adım da, kısa mesafede ikramların kaldırılması. Koltuk numarası bile verilmiyor Avrupa’da. Almanya’da otobüslere otomat makinesi konuyor. Bizim de ikramı gelir kapısı olarak görmemiz gerekiyor. İkram vermek rekabet unsuru olmamalı. O yapmasın, ben yapayım. Herkes yapıyor, herkes zarar ediyor. Hepimiz zarar edelimi, hepimiz kar edelime dönüştürebilir miyiz? 

Ortak akıl, ortak hareket 
Burada ortak akıl, ortak hareket ve daha büyük kârlılık öne çıkıyor. Sektöre arz edilebilecek, 10 bin hisseli bir şirket kurulabilir. Herkes otobüs sayısına göre hisse alabilir. İl adımı da toplama merkezleri ile atılabilir. Sektörde devrim yapma zamanı geldi. Birliği beraberliği geliştirip, hizmetleri yüceltebiliriz. Eğitimleri de ortak bir hareketle yapabiliriz. Kaliteyi arttırabiliriz. Şirketlerimiz ve sivil toplum örgütler ayrı ayrı olduğunda ilerleme mümkün olmuyor. Havayolu, HAVATAŞ ile ortak servisi başardı. Bu sayede uçaklar daha düşük maliyetle bilet satabiliyorlar. Bu projeye sektörün önde gelen firmaları önderlik yapmalı. Orta ölçekli firmalar da destek vermeli. 

Sektörde istihdam yükü, kira yükü, acente yükü, servis yükü kaldırılmalı artık. Bunlar, sektörün mutlaka atılması gereken adımlardır. Sürdürülebilir bir ulaşım için giderlerimizi mutlaka kontrol altına almamız gerekiyor. Kârı burada aramak gerekiyor. İki şık var: Ya büyük firmalarla ya küçük firmalarla ortaklık yapılacak ya da önümüzdeki süreçte firma sayısı hızla azalacak. Bunun da sektörün bitmesi anlamına geleceğini bilmem söylememe gerek var mı?

Herkese iyi haftalar… ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7