Karayolu taşımacılık sistemi vizyonsuzluktan kaybediyor

Ulaştırma Bakanlığı, Yönetmelikte birtakım değişiklikler yaptı. Bunların bir bölümü bizim taleplerimizdi, bu yüzden, onlara teşekkür ediyoruz, başta Ulaştırma Bakanımız olmak üzere. Şoför yaşının 24’e inmesi sektörde şoför yaşının çözümüne adım atmamızı sağlayacak. 
Gençlerin bu işi meslek olarak kabul etmesi için yeni düzenlemelere ihtiyaç var. Bunları, “açılış kaptanlığı” olarak adlandırarak ayrı bir statü kazandırılması için Çalışma Bakanlığı ile görüşme yapacağız. Yani, şoförlük mesleğinin yeniden saygın ve itibarlı meslek haline gelmesi için sorunların çözümlenmesini, özlük haklarının tanınmasını istiyoruz. 

Sektöre giriş teşvik edilmeli

26 yaşından sonra şoförlüğü meslek olarak kabullenmek kolay bir şey değil. O nedenle iki yıl önemli bizim için, ama tek başına yeterli değil. Bizim, çalışma şartlarını mutlaka iyileştirmemiz lazım. Dinlenme şartlarını iyileştirmemiz lazım. Maaşlarını mutlaka iyileştirmemiz lazım. Burada, 15-16 bin liradan aşağı maaş alan yok. Şoförün alacağı parayı şoföre, şoför olarak vermemiz lazım. Yani gençlerin bu mesleği severek otobüse binmeleri lazım. Arkasından, eğitimleri başta olmak üzere, mesleki olarak geliştirilmeleri için her şeyin yapılması lazım. Şoför sorununun çözümü için yirmi dört yaş önemli bir unsur. Ben, Bakanlığa bunun için, teşekkür ediyorum, zaten bizim talebimizdi. Onun dışında, D4 ile ilgili konuları tekrar gündeme getireceğiz. 

19 +1 araç 

19 +1 araç kullanımı, Yönetmelikte yer almasa da taşıt kartlarının son tarihi 1 Temmuz 2023. Sektörde bunu isteyen de var istemeyen de. Otobüsle yolcu taşımacılığı kısa mesafelere doğru eviriliyor. Bakanlık, herhalde, havaalanlarından bölgesel dağıtımın düzenlenmesi için D4 bildirimi yaptı. D4 tarifeli taşımaları belediye ile yapılıyor, o yanlış. Bilmiyorum, Bakanlık ne yapar? Bakanlık, bizim söylediğimiz sorunların bir kısmını gündeme getirdi, ama esas kısmını yapacağımız çalıştayda gündeme getireceğiz. 

F1’lere 20 sözleşme yapma hakkı 

F1 acenteliği ile bütün firmalara sınırsız bilet kesilebiliyor. Acente sayısı azalmaya devam edecek. Bana göre, F1’lere 20 firma hakkının verilmesi çok doğru. Artık acentelik kavramı elektronik sistem, e ticaret... Ticaret Bakanlığına yazı yazdım. F1 acenteliği gibi bir düzenleme veya yönetmelik yok. Bir yönetmelik hazırlanması lazım. F1, elektronik sisteme bağlanılırsa Ulaştırma Bakanlığının, kurallarını belirlemesi ve bir yönetmelik hazırlaması lazım. 
Bilet satış portallarındaki ticareti rekabetçi bir ortama taşımak lazım. Böylelikle taşeron oluşumunun önüne geçilebilir.

Rekabet Kurumu ile görüşüyoruz

Sayın Ticaret Bakanımıza teşekkür ediyorum, bizi kabul etti ve son derece ilgili davrandı. Rekabet Kurumuna randevu da ayarladı. Ancak bir ayrılık üzerine bir boşluk oluştu ve yeni bir hanımefendi geldi. Şimdi onunla ve Rekabet Kurumu Başkanı ile işleri yürüteceğiz. Önümüzdeki dönemdeki en önemli sorularımızdan birisi de e-bilette rekabetçi ortamın yaratılması. En önemlisi, Ulaştırma Bakanlığından, bilet paralarının satıldığı anda firmaların hesabına düşmesini sağlayacak bir düzenleme yapılmasını istedik. Bizim isteklerimiz akla, mantığa uyan rekabetçi bir ortam şeklindedir. Elektronik ticaret kapsamına alınırsa, karayolu taşımacılığı bu imkana kavuşmuş olacak. 

Araç yaşı 12’den 15’e…

Pandemi sürecine girince öz mallarını satmak zorunda olan firmalar oldu. Yeni yatırım otobüs fiyatları çok arttı. Öz mallarda araç yaşının 15 yaşına çıkmasını biz istedik. Her araca çalışma imkanı yaratılması lazım. Yaş sınırlaması dünya genelinde yok. Yaş sınırının 15’e çıkması bir avantajdır. Karşı çıkan firmalar da var, ama biz sektörün bütününü değerlendirmeliyiz. Firma sayısı giderek azalıyor. Karayolu taşımacılığı yolcunun yüzde 45’i oranında yolcu alıyor. Dünyanın her yerinde olduğu gibi, havayolu 100 ise demiryolu 80, otobüs 40 liradır; böyle olması lazım. 

Bütünleşik ulaşım

Karayolu taşımacılık sistemi vizyonsuzluktan kaybediyor. Devletin, ulaşımı bütünleşik olarak değerlendirmesi lazım. 12 bin otobüsten 8 bin otobüse düştük. Otobüsçülükte yatırım gücü olan insanların önünün açılması için yapılması gereken; karayoluyla yolcu taşımacılığına düzenleme yapılarak, belediyelerin taşımacılıktan çekilmesidir. Belediyelerimiz rakibimiz olmaktan çıkmalı. Özel sektörün karayolu taşımacılığındaki yatırım gücünü, tıpkı belediyelerin kurumsal sistemindeki gibi düzenleyen kurallar olmalı. Buna İETT, EGO, ESHOT gibi kurumları örnek olarak gösterebiliriz.

Sefer sayıları azaldı 

Bizim ciddi düzenlemelere ihtiyacımız var. Otogarlarda fahiş fiyatlar var. Sefer sayıları azaldı, giderler arttı. Yönetmelikte mutlaka birtakım düzenlemeler yapılmalı. Yeni yönetmelik taslağı sektörün yeni bir ihtiyacını karşılamıyor. Yönetmelikte değişiklikler olması gerekiyor. Seçime kadar taleplerimizi vurgulayacağız. Seçimden sonra da uygulanmasını takip edeceğiz. Devletin, ulaştırma sistemlerine bütünleşik olarak bakması lazım. Altyapı ve işletmeyi akıllı olarak işletmek lazım. Tabii, bunların hepsinin yolculara konfor ve zamandan kazandıracak olması lazım.
Sektörümüzün ihtiyaçlarına cevap verecek Yönetmelik için Bakanlık ile görüşmelerimize devam edeceğiz. Yönetmelik bizim takibimizde herkesin bunu bilmesini istiyoruz.