Alpay Lök: Otobüs yolculuğunda hedef sıfır ölüm!

banner113

Mak.Y.Müh. Alpay Lök, Ülkemizin önemli sorunlarından biri olan trafik kazalarına Otobüslerin penceresinden baktı. Türkiye, Avrupa Birliği ve Almanya rakamlarıyla durumu aktardı. Alpay Lök, konuyu hem kaza istatistikleri hem teknik yönleri ve "Alınması gereken acil genel önlemler"i birlikte ele aldı. Bu değerli çalışmayı okuyucularımıza sunuyoruz. Editör

KARAYOLU 24.02.2024, 11:44 25.02.2024, 00:39 Taşıma Dünyası
Alpay Lök: Otobüs yolculuğunda hedef sıfır ölüm!

HAZIRLAYAN: Mak.Y.Müh. ALPAY LÖK

Türkiye'de trafik kazalarında; 

- 2021'de 2 bin 421 kişi kaza yerinde, 2 bin 941 kişi kazadan sonraki bir ay içinde olmak üzere toplam 5362 kişi ölmüş. 
- 2022'de 2 bin 282 kişi kaza yerinde, 2 bin 947 kişi kazadan sonraki bir ay içinde olmak üzere toplam 5229 kişi ölmüş. 
- 2023'de; 2 bin 984 kişi kaza yerinde, tahminen   3 bin kişi kazadan sonraki bir ay içinde olmak üzere yaklaşık 6000 kişi ölmüş.

Türkiye’de otobüs kazalarında:

- 2021’de kaza yerinde 59 kişi yaşamını yitirmiş. Kazadan sonraki bir ay içinde ölenlerle birlikte toplam 120 kişinin öldüğü varsayılabilir. 

- 2022’de kaza yerinde 79 kişi yaşamını yitirmiş. Kazadan sonraki bir ay içinde ölenlerle birlikte toplam 180 kişinin öldüğü varsayılabilir. (2021’den 2022’ye ölü sayısı yaklaşık %50 artmış)

- 2023’de kaza yerinde 115 kişi yaşamını yitirmiş. Kazadan sonraki bir ay içinde ölenlerle birlikte toplam 230 kişinin öldüğü varsayılabilir. (2021’den 2023’ye ölü sayısı yaklaşık %90 artmış) EGM tarafından kazaların %59’unun aşırı hız ve arkadan çarpma kaynaklı olduğu bildirilmiş.

Almanya’da 2022’de trafik kazalarında 2788, otobüs kazalarında ise 8 kişi ölmüş.

AB'de (550milyon) 2019'da belediye ve şehirlerarası otobüslerin karıştığı kazalarda 521 ölüm olmuş. Otobüs kazalarında ölenlerin %21'i (yaklaşık 100 kişi) otobüs yolcusuymuş. 

   

2019'daki bu sayının 2023'de düştüğü varsayılabilir. 

Ülkemizde şehirler arası yolculuk için tescilli otobüs sayısı 2021’den 2023’e %63 artmış: 
- 2021’de 4303
- 2022’de 5128 
- 2023’de 7010 olmuş, 

Otobüs kazalarında yaşamını yitiren yolcu sayısı: Kazalarda yaşamını yitirenler

Türkiye, Almanya ve AB’deki genelde trafik ve özelde otobüs kazalarındaki ölümleri göz önüne alacak olursak aşağıdaki sonuçları yazabiliriz:

- Türkiye’de trafik ölümleri 2022’ye kadar azalma gösterirken 2023’den itibaren yükselmeye başladı,

- Türkiye’de trafik ölümleri Almanya’nın iki katı,

- Türkiye’de otobüs kazalarındaki ölümler 2021’den itibaren artış göstermekte,

- Türkiye’de otobüs kazalarındaki trafik ölümleri Almanya’nın 18.5 katı,

- 85 milyon nüfuslu ülkemizdeki otobüs kazalarındaki ölüm 550 milyon nüfuslu AB'nin 2.3 katı.

Otobüs yolculuğunda hedef sıfır ölüm olmalı. Bu doğrultuda acilen alınması gereken tedbirler aşağıda:

1) Hız sınırlayıcı: Otobüslerde fabrika çıkışı takılı ve 100km/h hıza ayarlı Hız Sınırlayıcı donanımlar devreye alınmalı, takografların sabunlanması önlenmeli. 2 dingilli ve 18 tonluk bir şehirlerarası otobüs 141km/h ile giderse kinetik enerjisi (Ek) 100km/h ile giden iki otobüsün enerjisine eş oluyor, yani bir yerine iki otobüs çarpmış gibi hasar veriyor.

İki dingilli bir otobüs 100km/h yerine 130km/h ile giderse anlık yakıt tüketimi %95 artar.

- 100 km/h'da:  17 - 20 L/100km  (Broşür bilgileri)

- 130 km/h’da:  33 - 40 L/100km  (%95 daha fazla)

Bu tabloyu gördükten sonra akıllara şu iki soru gelmekte:

-  Bu sistem bu aşırı yakıt tüketimiyle nasıl para kazandırır?

- Fazla yakıt maliyetini ve kaza riskini kim üstlenir?

Öte yandan şehirler arası bir otobüsün lastik ve fren dahil hiçbir yürür aksamı 100km/h üzeri hızlara uygun değil.

2) Sürücülerin çalışma şartları: Sürücüler bagajda değil odada uyumalı, 

3) Kış Lastiği: Kışın otobüslerin tekerlerine yanağında 3 tepeli dağ içinde kar tanesi (3pmsf) logosu olan Kış Lastiği istenmeli. Kış lastiği sayılmayan M+S lastikleri kabul edilmemeli,                        

    
  4) Emniyet kemeri: Yolculara emniyet kemeri zorunluluğu takip edilmeli ve %100 uygulanmalı, kurumsal yaptırım uygulanmalı,

5) Merdiven altı tamircilik: Merdiven altı korsan atölyelerin otobüslerin elektronik denetim sistemlerini (AEBS, ESP, AdBlue, hız sınırlayıcı, takograf) sabunlaması önlenmeli. Ağır yaptırımlar uygulanmalı,

6) Araç muayenesi: AB seviyesine (2014/45/EC) getirilmeli.  Arıza tespit cihazı (OBD) kullanmalı ve yukarda sıralanan iptal ve sabunlamaları yakalamalı. Araç muayenesi kandırılabilir olmamalı. 

7) Ek muayene (TGD): Almanya'da şehirler arası otobüsler, 3’ü sökme/takmalı ek muayene (SP) olmak üzere, yılda 4 kez muayene ediliyor. Yıllık araç muayenesine ek olarak yetkili servislerde MMO desteğiyle yılda üç kez TGD yapılmalı.

Alınması gereken acil genel önlemler:

- Avrupa Parlamentosu 18.5.2022 COM/2022/24/final  “hızlar düşürülsün” kararının aksine İçişleri Bakanlığının 1.7.2022’de otoyollarda otomobil hız sınırı artışı kararı iptal edilmeli,

- Otoyollarda EDS destekli hız, şerit disiplini ve takip mesafesi denetimleri yapılmalı,

- Araç servisleri, denetim, kayıt ve sorumluluk altına alınmalı, merdiven altı önlenmeli,

- UAB araç muayene kusurlar tablosu gözden geçirilmeli, noksanlar giderilmeli ve 2021’e kadar olduğu gibi Web sitesinde ulaşılabilir olmalı,

- Almanya’daki SP denetimine benzer bir şekilde ağır ticari taşıtlar MMO işbirliğiyle yetkili servislerde yılda üç ilave OBD ağırlıklı denetime (TGD) alınmalı,

- AdBlue/DPF/EGR, Elektronik Sürüş Destek Sistemi (ESP/AEBS/LDW) iptali önlenmeli,

- Hız sınırlayıcılar kamyonlarda 90km/h, otobüslerde 100km/h’a ayarlanmalı,

Otobüs kazaları kışın en çok Ocak ve Şubat aylarında oluyor. Bu sene (2024) bu kaza ve ölümlerin olmaması için çok acil tedbirler alınmalı. 

Ülkemiz Avrupa’da şehirlerarası yolcu taşımacılığında otobüsleri en yaygın kullanan ülke. Buradan elde ettiğimiz geri bildirim ve deneyimler ürettiğimiz otobüslere de destek oluyor. 

Türkiye Avrupa’nın birinci otobüs üretim merkezi. Avrupa’nın otobüs ihtiyacının çoğunu bizim üreticilerimiz karşılıyor. Bu bizi gururlandırıyor. Bu otobüsleri uluslararası mevzuatlara uygun şekilde mühendisler tasarlıyor, geliştiriyor ve üretiyor. Bu otobüsler üretim bandından hız sınırlayıcıları 100 km/h hıza ayarlı olarak çıkıyor ve ihraç ediliyor. Ülkemizde ise bu hız sınırlayıcıların ayarı hemen bozuluyor ve kimse bunu önleyemiyor. Neden? 

Bu üzücü kazalar bu sektörün yurtiçi ve yurtdışındaki güvenirliğine çok zarar veriyor. 

Sürücüler sorumluluk zincirinin en son ve en zayıf, ama ceza alan tek halkası. Bu kadar yönetilmemiş risk ve ihmallerin içinde daha çok kaza olmamasının tek nedeni; sürücülerin ölümüne çalışması.

Alpay Lök / Mak.Y.Müh / 17 Şubat 2024

Yorumlar (0)
banner116
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 23 63
2. Fenerbahçe 23 57
3. Samsunspor 23 46
4. Eyüpspor 23 40
5. Beşiktaş 22 38
6. Göztepe 22 35
7. Başakşehir 23 33
8. Kasımpaşa 23 31
9. Trabzonspor 22 29
10. Gaziantep FK 22 29
11. Alanyaspor 23 28
12. Rizespor 23 27
13. Antalyaspor 23 27
14. Konyaspor 23 24
15. Sivasspor 23 23
16. Kayserispor 22 21
17. Bodrum FK 23 20
18. Hatayspor 23 13
19. A.Demirspor 23 3
Takımlar O P
1. Kocaelispor 25 54
2. Karagümrük 25 46
3. Erzurumspor 25 43
4. Gençlerbirliği 25 43
5. Bandırmaspor 25 40
6. Ahlatçı Çorum FK 25 38
7. Keçiörengücü 25 37
8. İstanbulspor 25 36
9. Ümraniye 25 36
10. Pendikspor 25 36
11. Amed Sportif 25 35
12. Boluspor 25 34
13. Esenler Erokspor 25 34
14. Sakaryaspor 25 34
15. Manisa FK 25 33
16. Igdir FK 25 32
17. Ankaragücü 25 31
18. Şanlıurfaspor 25 29
19. Adanaspor 25 20
20. Yeni Malatyaspor 25 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 25 60
2. Arsenal 25 53
3. Nottingham Forest 25 47
4. M.City 25 44
5. Bournemouth 25 43
6. Chelsea 25 43
7. Newcastle 25 41
8. Fulham 25 39
9. Aston Villa 25 38
10. Brighton 25 37
11. Brentford 25 34
12. Tottenham 25 30
13. Crystal Palace 25 30
14. Everton 25 30
15. M. United 25 29
16. West Ham United 25 27
17. Wolves 25 19
18. Ipswich Town 25 17
19. Leicester City 25 17
20. Southampton 25 9
Takımlar O P
1. Barcelona 24 51
2. Real Madrid 24 51
3. Atletico Madrid 24 50
4. Athletic Bilbao 24 45
5. Villarreal 24 41
6. Rayo Vallecano 24 35
7. Mallorca 24 34
8. Real Betis 24 32
9. Osasuna 24 32
10. Girona 24 31
11. Real Sociedad 24 31
12. Sevilla 24 31
13. Getafe 24 30
14. Celta Vigo 24 29
15. Espanyol 24 24
16. Leganes 24 24
17. Las Palmas 24 23
18. Valencia 24 23
19. Deportivo Alaves 24 22
20. Real Valladolid 24 15