31.08.2020, 14:40

Kazalarda sürücü unsuru ve sorumluluklar

Trafik kazaları ve bu kazalardaki kayıplar, ülkemizde ve dünyada çok büyük bir önem taşıyor. Dolayısıyla bunun üzerinde ne kadar durulursa yeridir. Tabii, kazaları azaltabilmek için kazaların nedenleri üzerinde durmak lazım. Neler kazaya neden oluyor, hangi unsurların kazalar üzerinde payı var? 

Otobüsçüler, kazalara ilişkin konuşmalarında yol kusurlarına önem verirler. Yol kusurlarının önemli olmadığını söylemek mümkün değil, ama asli kusurlu insandır. Hepsinden insan sorumlu olduğu için. Tabii ki bütün kusurları yaratan insandır, yol kusurları dahil, ama burada kastımız, trafikteki insan. Yolcu, yaya veya sürücü olarak trafikte bulunanları kast ediyoruz. Tabii, konumuz taşımacılık olunca ticari araç sürücüleri şoförler esas oluyor. Burada yolcu ve yük ayrımı yapmak mümkün ise de özünde konular aynı. Sadece bazı farklar var. Birazcık şu etmenler üzerinde duralım. 

Yaş konusu 
Yaş, çok küçük yaşların yeterli olgunlukta olmama nedenini, istenmemesini anlayabiliriz. Keza yaşlıyken bazı yetersizlikler ve kayıplar olduğunu düşünebiliriz. Mevzuatımızda 26-65 yaş ayrımı yapıldı. Bu da eleştirilebilir, ama eleştirenler bir öneride bulunmalıdırlar. Şunu bir eleştiri olarak yapabilirler 65 yaşını geçen geçimini nasıl sağlayacak? Geçimini nasıl sağlayacağı önemli olmakla birlikte kazaya sebep olabilecekse bunu görmezden gelmek gerekir. (Havayolu kaptanlarında bu yaş sınırı 63).

Sağlık
Beden yapısı, beden sağlığı şüphesiz ki önemli. Özellikle sürücülükte etkin olan hususlarda tam sağlam olması istenmeli. Fiziki yeterlilik önemli. Bu nedenle sağlık konusunu göz ardı etmemek gerekir. Yeni mevzuatta belirli sürelerde sağlık taramasından geçmek gerektirilecekse de henüz bunun tam olarak uygulamaya girdiğini söylemek mümkün değil. Bir de ekmek parası veya bununla işime gideceğim diye gerekçelerle kişilere acımak ve rapor vermek gibi alışkanlıklarımız var, bunlardan vaz geçmeliyiz. Bunun sorumluluğunu bilmeliyiz. Bir de şunu söylemek gerekir ki, bir Psiko-teknik tutturuldu, önemli olabilir ama sağlığın içinde sadece parçadır. Önemli olan bu.

Eğitim 
Geçmişte okur-yazar, ilkokul, ortaokul mezunu şartı sürücülerde arandı. Artan eğitimin daha iyi sürücü için az dahi olsa rolü olduğunu reddetmek mümkün değil. Bu nedenle ne kadar çok eğitim verilirse bir kişiye o kadar çok iyi sürücü olduğunu düşünebiliriz. Ancak başka bir amaçla eğitim almış bir yüksekokul mezununun sürücülük yapmak durumunda olması iyi sonuçlar yerine kötü sonuçlar verebilir, bir isteksizlik bir motivasyon kaybı getirebilir.

Mesleki eğitim
Sürücülük esas olarak kurslarda öğretiliyor. Bunun süresi ve kapsamı mutlaka yeniden değerlendirilmeli. Bunun içindeki saha çalışmaları yani pratikle mutlaka gözden geçirilmeli ve artırılmalı. Bir de yüksekokul mezunu sürücüler var, bunların başarısına ilişkin bir çalışma ben duymadım. Eğer olumlu bir sonuç elde edilmiş ise bu kaynağı arttırmak düşünülebilir. 

Deneyim 
Bazıları özellikle yolcu taşımacılığında, otobüsçülükte deneyimli sürücü derler. Bilmem kaç yıllık ehliyet sahibi olmaktan söz edilir. Ehliyetin alınıp yastık altında bekletilmesi deneyim kazandırmaz. Bu nedenle bu konuyu geçelim. Ancak kişi otobüs ehliyeti öncesinde başka bir ehliyetle veya otobüs ehliyeti aldıktan sonra bunun kapsamında yapabileceği başka bir taşıtı belirli bir süre kullandığında bunun daha sonra otobüs şoförü olmaya faydası olup olmayacağı üzerinde durulmalı. Tabii ki, küçük araç kullanımının, şehiriçi araç kullanımının, yük taşıtı kullanımının iyi otobüs sürücüsü yetiştirilmesinde olumlu etkisi olup olmayacağı üzerinde durulmalı. Bir de bazıları firmaya deneyimli otobüs şoförü alınmasından bahsederler. Bu gerçek anlamda iyi bir şeydir, ama bir başka firmanın otobüs şoförünü çalmaktan başka bir anlamı yoktur. Böylelikle sizin iyi sürücüleriniz olur, ama diğer firma iyi sürücüsüz kalır. Bu pek olumlu görülebilecek bir öneri olarak düşünülmemelidir. Tabii ki, herkes daha yüksek ücret ödeyerek iyi sürücüleri firmasında toplamak ister. Bu da onun hakkıdır, ama bu sektörün sorununu çözmez. Otobüs kullanımında deneyimli şoför yanında stajyer sürücülük uygulaması üzerinde mutlaka durulmalıdır. 

Araç kullanma süreleri 
Bununla ilgili mevzuatımız var, Avrupa mevzuatına da uyumlu. Ancak daha da geliştirilmesi mümkün mü? Katıldığım bir Portekiz-İspanya turunda 4-5 dil bilen bir sürücü bizi bir hafta tek başına gezdirdi. Araç kullanma sürelerine tam uydu. Burada günlük araç kullanma süresinin miktarı yanında belirli sürelerle molalar verme kuralını kendisine uyguladığını gördük. 
Diğer taraftan araç kullanma süresinin tamamını 12 saat içerisinde doldurmak, diğer 12 saatte ise tam istirahatte olmak durumundaydı. Böylece o kısım bölünmeyecek, ertesi güne daha iyi başlayabilecekti. Bu türden örnekler değerlendirilebilir.

Denetim 
Takograflar yoluyla belirli hususları kapsamak üzere önemli denetimler yapılıyor. Önceden otogar çıkışındaki denetimlerin üzerinde durulurdu. Burada zaten eksiği olan sürücü denetime gitmez, başka bir sürücü gider veya böyle biri görevlendirilir. Önemli olan yoldaki kurallara uymaktır. Bu da yoldaki denetimlerle sağlanabilir. Bunun için yollarda ani biçimde, beklenmedik yerlerde denetimlere çıkıp, aracı durdurmalı ve şoför iyi bir kontrolden geçirilmeli. Burada ehliyetsiz kişilerin başkasının ehliyeti ile araç kullanması, araç kullanma süresini aşan kişilerin başkasının ehliyetini takografa takması gibi bir sürü olumsuz durumlar görüyoruz. Bunların tespit edileceği çözümler mutlaka bulunmalı. Burada ehliyetini kullandıran da başkasının ehliyetini kullanan da ağır cezalar almalı. Bu bilerek işlenen kasti kusurdur, cezası ağır olmalıdır. Burada bu kişi geçimini nereden sağlayacak gibi birtakım saplantılara girilmemelidir. Yoksa kişi geçimi insan canından daha önemli görülmeye başlar. 

Firma sorumluluğu 
Mevzuatta işverenler, çalışanların kusurlarından aynen sorumludurlar. Hatalı yapılan bir işin sonucunda zarar doğduğunda “E, çalışan yapmış, bu onun kusuru, ben herkesi tek tek kontrol edemem ki” denilemez. Böyle bir işe talip olan, bu sorumlulukları taşımayı göze alacaktır. Aynı husus taşımacılıkta da geçerlidir. Aracın sahibi, sürücünün kusurlarından doğrudan sorumludur. Sözleşmeli araç sahipleri için de bu geçerlidir. Bir de sözleşmeli araç olması firmayı asla sorumluluktan kurtarmamalıdır. Hiç kimse bindiği aracın sözleşmeli veya özmal olduğunu bilmez ve bunu merak da etmez. Herkes firmaya güvenerek seyahatini seçer ve buna göre biletini alır. Bu nedenle yolcunun muhatabı firmadır ve firma her kusura karşı sorumlu olmalıdır. 

Mesleki sorumluluk
İşin aslı yaptığın mesleğin sorumluluklarını taşımanın senin görevin olduğunu bilmekten geçer. İster taşımacı, ister araç sahibi, ister sürücü olun buradan para kazanarak geçiminizi sağlayıp yaşamak istiyorsanız bunun her türlü sorumluluğunu taşımaya hazır olacaksınız. Bunun ekmek kapınız olduğunu bilerek, kendinizi kontrol edecek ve kendinizi mesleğinize göre düzenleyeceksiniz. Eğer denetimlerden korktuğunuz için bunu yaparsanız, burada bir sonuca varmak mümkün değildir. Yani mesleki sorumluluk duygusu gelişmiş insanlarla ancak sonuca varabiliriz. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7