31.08.2020, 14:40

Kazalarda sürücü unsuru ve sorumluluklar

Trafik kazaları ve bu kazalardaki kayıplar, ülkemizde ve dünyada çok büyük bir önem taşıyor. Dolayısıyla bunun üzerinde ne kadar durulursa yeridir. Tabii, kazaları azaltabilmek için kazaların nedenleri üzerinde durmak lazım. Neler kazaya neden oluyor, hangi unsurların kazalar üzerinde payı var? 

Otobüsçüler, kazalara ilişkin konuşmalarında yol kusurlarına önem verirler. Yol kusurlarının önemli olmadığını söylemek mümkün değil, ama asli kusurlu insandır. Hepsinden insan sorumlu olduğu için. Tabii ki bütün kusurları yaratan insandır, yol kusurları dahil, ama burada kastımız, trafikteki insan. Yolcu, yaya veya sürücü olarak trafikte bulunanları kast ediyoruz. Tabii, konumuz taşımacılık olunca ticari araç sürücüleri şoförler esas oluyor. Burada yolcu ve yük ayrımı yapmak mümkün ise de özünde konular aynı. Sadece bazı farklar var. Birazcık şu etmenler üzerinde duralım. 

Yaş konusu 
Yaş, çok küçük yaşların yeterli olgunlukta olmama nedenini, istenmemesini anlayabiliriz. Keza yaşlıyken bazı yetersizlikler ve kayıplar olduğunu düşünebiliriz. Mevzuatımızda 26-65 yaş ayrımı yapıldı. Bu da eleştirilebilir, ama eleştirenler bir öneride bulunmalıdırlar. Şunu bir eleştiri olarak yapabilirler 65 yaşını geçen geçimini nasıl sağlayacak? Geçimini nasıl sağlayacağı önemli olmakla birlikte kazaya sebep olabilecekse bunu görmezden gelmek gerekir. (Havayolu kaptanlarında bu yaş sınırı 63).

Sağlık
Beden yapısı, beden sağlığı şüphesiz ki önemli. Özellikle sürücülükte etkin olan hususlarda tam sağlam olması istenmeli. Fiziki yeterlilik önemli. Bu nedenle sağlık konusunu göz ardı etmemek gerekir. Yeni mevzuatta belirli sürelerde sağlık taramasından geçmek gerektirilecekse de henüz bunun tam olarak uygulamaya girdiğini söylemek mümkün değil. Bir de ekmek parası veya bununla işime gideceğim diye gerekçelerle kişilere acımak ve rapor vermek gibi alışkanlıklarımız var, bunlardan vaz geçmeliyiz. Bunun sorumluluğunu bilmeliyiz. Bir de şunu söylemek gerekir ki, bir Psiko-teknik tutturuldu, önemli olabilir ama sağlığın içinde sadece parçadır. Önemli olan bu.

Eğitim 
Geçmişte okur-yazar, ilkokul, ortaokul mezunu şartı sürücülerde arandı. Artan eğitimin daha iyi sürücü için az dahi olsa rolü olduğunu reddetmek mümkün değil. Bu nedenle ne kadar çok eğitim verilirse bir kişiye o kadar çok iyi sürücü olduğunu düşünebiliriz. Ancak başka bir amaçla eğitim almış bir yüksekokul mezununun sürücülük yapmak durumunda olması iyi sonuçlar yerine kötü sonuçlar verebilir, bir isteksizlik bir motivasyon kaybı getirebilir.

Mesleki eğitim
Sürücülük esas olarak kurslarda öğretiliyor. Bunun süresi ve kapsamı mutlaka yeniden değerlendirilmeli. Bunun içindeki saha çalışmaları yani pratikle mutlaka gözden geçirilmeli ve artırılmalı. Bir de yüksekokul mezunu sürücüler var, bunların başarısına ilişkin bir çalışma ben duymadım. Eğer olumlu bir sonuç elde edilmiş ise bu kaynağı arttırmak düşünülebilir. 

Deneyim 
Bazıları özellikle yolcu taşımacılığında, otobüsçülükte deneyimli sürücü derler. Bilmem kaç yıllık ehliyet sahibi olmaktan söz edilir. Ehliyetin alınıp yastık altında bekletilmesi deneyim kazandırmaz. Bu nedenle bu konuyu geçelim. Ancak kişi otobüs ehliyeti öncesinde başka bir ehliyetle veya otobüs ehliyeti aldıktan sonra bunun kapsamında yapabileceği başka bir taşıtı belirli bir süre kullandığında bunun daha sonra otobüs şoförü olmaya faydası olup olmayacağı üzerinde durulmalı. Tabii ki, küçük araç kullanımının, şehiriçi araç kullanımının, yük taşıtı kullanımının iyi otobüs sürücüsü yetiştirilmesinde olumlu etkisi olup olmayacağı üzerinde durulmalı. Bir de bazıları firmaya deneyimli otobüs şoförü alınmasından bahsederler. Bu gerçek anlamda iyi bir şeydir, ama bir başka firmanın otobüs şoförünü çalmaktan başka bir anlamı yoktur. Böylelikle sizin iyi sürücüleriniz olur, ama diğer firma iyi sürücüsüz kalır. Bu pek olumlu görülebilecek bir öneri olarak düşünülmemelidir. Tabii ki, herkes daha yüksek ücret ödeyerek iyi sürücüleri firmasında toplamak ister. Bu da onun hakkıdır, ama bu sektörün sorununu çözmez. Otobüs kullanımında deneyimli şoför yanında stajyer sürücülük uygulaması üzerinde mutlaka durulmalıdır. 

Araç kullanma süreleri 
Bununla ilgili mevzuatımız var, Avrupa mevzuatına da uyumlu. Ancak daha da geliştirilmesi mümkün mü? Katıldığım bir Portekiz-İspanya turunda 4-5 dil bilen bir sürücü bizi bir hafta tek başına gezdirdi. Araç kullanma sürelerine tam uydu. Burada günlük araç kullanma süresinin miktarı yanında belirli sürelerle molalar verme kuralını kendisine uyguladığını gördük. 
Diğer taraftan araç kullanma süresinin tamamını 12 saat içerisinde doldurmak, diğer 12 saatte ise tam istirahatte olmak durumundaydı. Böylece o kısım bölünmeyecek, ertesi güne daha iyi başlayabilecekti. Bu türden örnekler değerlendirilebilir.

Denetim 
Takograflar yoluyla belirli hususları kapsamak üzere önemli denetimler yapılıyor. Önceden otogar çıkışındaki denetimlerin üzerinde durulurdu. Burada zaten eksiği olan sürücü denetime gitmez, başka bir sürücü gider veya böyle biri görevlendirilir. Önemli olan yoldaki kurallara uymaktır. Bu da yoldaki denetimlerle sağlanabilir. Bunun için yollarda ani biçimde, beklenmedik yerlerde denetimlere çıkıp, aracı durdurmalı ve şoför iyi bir kontrolden geçirilmeli. Burada ehliyetsiz kişilerin başkasının ehliyeti ile araç kullanması, araç kullanma süresini aşan kişilerin başkasının ehliyetini takografa takması gibi bir sürü olumsuz durumlar görüyoruz. Bunların tespit edileceği çözümler mutlaka bulunmalı. Burada ehliyetini kullandıran da başkasının ehliyetini kullanan da ağır cezalar almalı. Bu bilerek işlenen kasti kusurdur, cezası ağır olmalıdır. Burada bu kişi geçimini nereden sağlayacak gibi birtakım saplantılara girilmemelidir. Yoksa kişi geçimi insan canından daha önemli görülmeye başlar. 

Firma sorumluluğu 
Mevzuatta işverenler, çalışanların kusurlarından aynen sorumludurlar. Hatalı yapılan bir işin sonucunda zarar doğduğunda “E, çalışan yapmış, bu onun kusuru, ben herkesi tek tek kontrol edemem ki” denilemez. Böyle bir işe talip olan, bu sorumlulukları taşımayı göze alacaktır. Aynı husus taşımacılıkta da geçerlidir. Aracın sahibi, sürücünün kusurlarından doğrudan sorumludur. Sözleşmeli araç sahipleri için de bu geçerlidir. Bir de sözleşmeli araç olması firmayı asla sorumluluktan kurtarmamalıdır. Hiç kimse bindiği aracın sözleşmeli veya özmal olduğunu bilmez ve bunu merak da etmez. Herkes firmaya güvenerek seyahatini seçer ve buna göre biletini alır. Bu nedenle yolcunun muhatabı firmadır ve firma her kusura karşı sorumlu olmalıdır. 

Mesleki sorumluluk
İşin aslı yaptığın mesleğin sorumluluklarını taşımanın senin görevin olduğunu bilmekten geçer. İster taşımacı, ister araç sahibi, ister sürücü olun buradan para kazanarak geçiminizi sağlayıp yaşamak istiyorsanız bunun her türlü sorumluluğunu taşımaya hazır olacaksınız. Bunun ekmek kapınız olduğunu bilerek, kendinizi kontrol edecek ve kendinizi mesleğinize göre düzenleyeceksiniz. Eğer denetimlerden korktuğunuz için bunu yaparsanız, burada bir sonuca varmak mümkün değildir. Yani mesleki sorumluluk duygusu gelişmiş insanlarla ancak sonuca varabiliriz. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7