03.02.2014, 12:44

Kazaların sorumlusu öncelikle taşımacıdır

Gazetemizde kazalara ilişkin haberlere pek yer vermiyoruz. Bu, asla görmezden gelme düşüncemizden değil. Bunların ağır psikolojisinin okuyucular üzerine çökmesini istemememiz önemli. Artan son kazalar bunlar hakkındaki kişisel görüşlerimi yazmamı zorunlu kıldı.

Başkasını suçla!

Kazalara ilişkin düşünceleri sorulan taşımacılar ve onların sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinin ilk yaptığı iş kendilerinin sorumlulukları olmadığını belirtip başkalarını suçlamak, sorulduğunda hemen hiç düşünmeksizin yapılabilecek her şeyi yaptıklarını söylemektir. Acaba gerçek bu mu?

İnsan faktörü

Kazalara ilişkin istatistiklerde çok büyük pay sürücü kusuru olarak görülür. Taşımacılar bunu pek sevmezler. Kendi sorumluluklarını az göstermek ve bu sorumlulukları için tazminat ödemekten kaçınmak için devletin böyle gösterdiğini söylerler. Ben ise buna katılmıyorum. Açıklamaya çalışacağım üzere; asli kusur sürücüde ve bu kusuru engelleyemeyen taşımacılardadır. Tabii ki biz, ticari araçlar hakkında konuşuyoruz. 

Yol faktörü

Şüphesiz ki yol yeterliliği kazalar açısından çok önemli. Bu yeterlilik içinde iki husus aklıma geliyor: Birincisi yol miktarı, yani çok fazla yol veya çok şeritli yol olması. Böylece yoğunluk azalacağı, imkanları zorlamak gerekmeyeceği için kazalar azalacak. Ötekisi ise yolun kalitesi. Teknik yönden uygun yollar tabii ki kazaları azaltır. 

Son dönem 

Son yıllarda yol yeterliliği her iki anlamda da iyileşti. Bölünmüş yollar solamaya bağlı kazaları önemli ölçüde azalttı. Gerek karşıdan gelen araçla gerekse takip edilen veya sollamada aralarına girilen araçlarla ilgili kazalar çok düştü. Üstelik bunların bir kısmı kafa kafaya dediğimiz kaybın büyük olduğu kötü kazalar idi. 

Yol bakımı

Yolun olması yetmez. Değişik nedenlerle meydana gelen aşınma, yıpranma ve bozulmaların zamanında iyileştirilmesi gerekir. Aksi halde iyi yolda dahi olumsuz sonuç kaçınılmazdır. İklim koşullarına tedbir alınması da buna dahildir. Zaten eğim vs. yönünden iklim koşullarına uygun olması gereken yollarda donma vs.ye karşı tedbirlerin zamanında alınması gerekir. 

Aksi halde…

Yolun yeterliliğinin ve şartlarının iyi olmaması kazalardan yolun sorumlu olması anlamına gelir mi? Bana göre hayır. Her sürücü yolun bilinen şartlarına göre hareket etmek, mevcut imkanlarla yetinmek zorundadır. Kalabalık veya buzlu yolda dikkatli ve sabırlı olmak gerekir. Belli bir saatte yolu kat edip belirli saatte bir yere varmak gerekliliği bir savunma olamaz. Yani “mecburen hız yapıyorum” denilemez. 
Şüphesiz ki sürücünün yol sorumluluğu sınırsız değildir. Hiç kimseden “ya yolda bir çukur oluştuysa, ya yola bir cisim düştüyse” diye düşünüp çok yavaş gitmesini bekleyemezsiniz. Burada ticari araç sürücüleri yol koşullarını bilme bakımından biraz daha sorumludurlar. 

Denetim

Şüphesiz ki sürücü ve araçların sefere ve sürücü davranışlarının seyir kurallarına uygunluğu açılarından denetim çok önemli. Denetim, karşıdakinin kusursuz olmasının istenmesidir; yoksa “beni denetleyin de hata yapmayayım” denemez. Yani taşımacının kendi kusurları denetim yetersizliğiyle açıklanamaz. İki taşımacı arasında meydana gelen kazada taraflar karşı tarafın denetimini istese de aslında her iki tarafın kusuru da denetim kusuru değil, taşımacı kusurudur. Başka bir aracın karışmadığı yoldan çıkma, bir yere uçma gibi kazalardan tümüyle taşımacı ve/veya sürücüsü sorumludur. Ancak özel araç kusurdan meydana gelen kazalarda taşımacılar denetim savunması yapabilirler.

Terminalden kalkış

Tarifeli taşımacılar adına konuşanlar, sıkça terminalden kalkmayan diğer tarifeli taşımacıları suçlarlar. Halbuki bunları sayısı ve kazalardaki payı çok azdır. Kazalarda terminalden kalkma zorunluluğu olan ve büyük ölçüde de buna uyan tarifeli taşımacıların payının yüksekliği dikkat çekicidir. Bu da sefer hızlarıyla ilişkilendirilebilir. Terminal kalkış zorunluluğu olmayan tarifesiz taşımaların daha kusurlu olduğunu söylemek mümkün değildir. Amacı hedef saptırmak veya terminal gelirini arttırmak olan terminal dışı kalkış iddialarına fazla itibar etmemek gerekir. Aksi doğru olsaydı tüm taşımaları terminalden yaptırmak gerekirdi. Terminallerin menfaatini savunanlar bundan çok da memnun olurlardı. 

Terminal denetimlerine evet, ama asli olarak tarifeli-tarifesiz, yolcu-yük, ticari-hususi ayrımı olmaksızın tüm taşıtlara daha yoğun yol denetimi esas olmalıdır.

Taşımacı düşünmeli…

Taşımacılar önce kendi sorumluluklarını kabul edip ne yapabiliriz sorusunu sormalı. Araçların ve sürücülerin sefer öncesinde polis denetimine gerek olmaksızın taşımacı tarafından denetlenmesi, seferlerde sürat istenmemesi aksine yol ve iklim koşullarına göre daha düşük hızda seyir istenmesi çok önemlidir. Bunun için firmalarda başşoför gibi bir unvanı olabilecek kontrol görevlileri düşünülebilir. Hatta her seferin en azından başlangıcında bir rapor tanzim edilmesi bile istenebilir. 

Bir öneri de şu olabilir: Medyanın, taşımacılara “kazalar hakkında ne düşünüyorsunuz” veya “kazalardan kim sorumlu” gibi cevabı belli sorular yerine “kazaları önlemek için taşımacı veya onların örgütü olarak -başkalarını hedef gösterme dışında- ne yapıyorsunuz” diye sorması faydalı olabilir. 

Bu arada taşımacıların ve sürücülerin ekonomik olarak zorda olması kazaları etkilese de sürücü ve araçlara ilişkin, yorgun sürücü, eski lastik, bakımsız araç gibi tedbirsizlikler ile sürücülerin dikkatsizliklerinin ekonomik imkansızlıklarla açıklanması kabul edilemez. 

Sigorta konusu

Sadece kazalara bakış açısından önemli bir örnek teşkil etmesi nedeniyle sigorta düşüncesini örnek vermek isterim. Zorunlu sigorta teminatlarının yüksek ve primlerinin herkese eşit olması iyi ile kötüyü aynı kaba koymaktır. Kim ki bunları istiyorsa, kötüden yanadır.

Neyse ki artık sigorta primleri serbest piyasada belirleniyor da yüksek prim yoluyla kötülere küçük de olsa bir ceza düşüyor. 

Taşımacıların bireysel sorumluluğu esastır. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 16 23
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Kasımpasa 16 20
11. Konyaspor 16 20
12. Rizespor 16 20
13. Trabzonspor 16 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 16 9
19. A.Demirspor 16 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Amed Sportif 17 25
8. Ahlatçı Çorum FK 17 25
9. İstanbulspor 17 24
10. Ankaragücü 17 24
11. Manisa FK 17 23
12. Pendikspor 17 23
13. Gençlerbirliği 17 23
14. Esenler Erokspor 17 22
15. Boluspor 17 22
16. Ümraniye 17 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 17 14
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12