Kendini Haritalarda Gör…

Haritasız konuşmak, haritasız incelemek olmaz. Dünyada tek başımıza değiliz ki. Çin'de ekonomik faaliyet yavaşladı. Çin'e hammadde satan ülkeler de bağlı olarak yavaşlıyor. Bu ülkeler ihracatın yavaşlamasını, iç talebi canlandırma yolu ile aşmaya ve ekonomilerini yürütmeye çabalıyorlar. Devalüasyon yapıyorlar ihracatı canlandırmak için, ama ihraç müşterisi yok, fiyatlar düşüyor, pazarlar açılmıyor.

İçerde harcamak içinse dış borca ihtiyaçları oluyor. Borcun da maliyeti, masrafı, faizi yükseliyor. Gelişmekte Olan (GO) ülkelerde Dolar kuru 1 yılda yüzde 20 ile yüzde 50 arasında artmış; bizde de arttı tabii. Dedik ya "dünyada tek başımıza değiliz". 

Kur artar , faiz artar, harcama azalır, yatırım yavaşlar, istihdam daralır. İşte bir küresel kriz daha. Hayır, kötümser düşünmedik.
AB'de ve Japonya'da para basmanın hızlanacağını söylüyor analistler. Durum çıkmaz olunca da ABD faiz arttırmayı çok daha ince eliyor, yoksa kendini de durduracak. IMF bile uyarıyor koca ABD'yi, 6 yıldır yaptıklarının boşa gitmemesi için.

* * *

Bu haritada bize bakalım. Doların değeri artınca mallarımızın ederi azaldı. Miktar olarak aynı ihracatı yapıyoruz ama dolar olarak yüzde 9 az kazanıyoruz. Dolar da yılbaşından bu yana yüzde 13 değer kazanmış ve kaybımız daha küçük.                                                   Biz işimize devam ediyoruz; frekans ihalesi bir büyük ekonomik faaliyet olmadı mı? 2,7 milyar açılışa 3,9 milyar Avro fiyat geldi. Telekomunikasyon şirketleri bu paraları -vatandaştan toplayıp- devlete ödeyecekler; sattıkları hizmetlerin artışına ve hızlanmasına karşılık. Demek ki durgunluktan korkmadılar.
Hatta bir önemli nokta var: En çok parayı kırsal frekans diyebileceğimiz düşük frekansa verdiler, toplamın yüzde 33'ü. Bu bedel kırsal bölgelerden tahsil edilecek, düşük gelir gruplarından. Demek ki telekom şirketleri kırsal ekonomiye güveniyorlar.                                     İletişim 10 kat hızlanacak. Çabuk karar, çabuk çözüm ekonomiyi hızlandıracak.  Hatırlarsınız, bir yazımda belirtmiştim, cep telefonunun yüzde 10 artmasının milli geliri yüzde 1 arttırıyor.                                             

* * *

Findeks'i hatırlarsınız. Bankacılıkla ilgisi olmuş her kişi hakkında mali sicil notu demek. 40 kriter ile çıkıyor bu not. Uygulama ilk yılını doldurdu, bilgiler var. 32 milyon vatandaşın bankacılıkla ilgisi olmuş ve findeks kapsamına girmişler. Tam not 1.900. Türkiye'nin notu 1.450, iyi. 32 milyon kişinin yüzde 65'i krediyi hak ediyor. findeks.com.tr'den kendi notunuza bakınız. Ben biliyorum  notumu, mesela.   

* * *

Bir de sigorta hallerimizi hatırlayalım. Artvin'de sel yaşandı, büyük zarar oldu, ölümler oldu, 15 milyon TL hasar tahmini var. Sadece yüzde 15 sigortalı var, onlar da araçlardaki zorunlu sigortalar.   Hiçbir evin sigortası yok. Yılda 150 TL ödeselerdi sigortalara, şimdi masraf dertleri olmayacaktı. 

Sigorta güvencedir.

İyi haftalar... ■