24.06.2015, 12:47

Kimse düşünmedi...

Latif Karaali

Latif Karaali

Otomarsan AŞ’nin ilk Genel Müdürü Hasan Tahsin ÖNALP’ın anısına. (2)

OTOMARSAN’ın ilk genel müdürü sayın H. Tahsin Önalp ile sohbetimize devam ediyoruz...
Tahsin Bey anlatıyor: “Milli Eğitim Bakanlığı hesabına Almanya’da  okudum. Zürih’te doktora yaptım.
1930’lu yıllarda Atatürk’ün direktifiyle kurulacak olan yüksek mühendislik mektebinin hocalarından biri olmak için bizzat Atatürk’ün talimatlarıyla gönderildim Almanya’ya.
3 sene arka arkaya 10’ar kişilik grup, toplam 30 kişi gittik. Maalesef  2. Cihan Harbi’nin patlaması nedeniyle Ankara’da bu üniversite kurulamadığı için, bizler de Türkiye’ye döndüğümüzde çalışacak yer bulamadık.
Ben Milli Eğitim Bakanlığı hesabına 10.5 sene dışarıda okudum, devletin parasıyla doktora yaptım. 3 yıl sonra bana ‘seni Ankara Teknik okuluna mekanik öğretmeni olarak tayin edelim’ dediler.
Böyle çıktılar karşıma.
Benim teknik okulda ne işim var? Kariyerim başka! Bu yüzden kabul etmedim.
Karayolları Genel Müdürlüğü Şose ve Köprüler Reisliği adam arıyordu. Gittik.
Beni 10 seneyi aşkın bir süre Almanya’da okutan müessese iş vermezken, kadro bulamazken Karayolları Genel Müdürü bana 5 dakikada ‘30 lira yevmiye ile gel başla’ dedi”
Evet...
Kendini böyle tanıtan H. Tahsin Özalp, Otomarsan’ın ilk genel müdürü... Kurucu Genel Müdürü...
Otomotiv sanayinin hayatta olan en eski mensubu...
*          *             *
Otomarsan günleriyle başlayalım...
“Mercedes uzun yıllar Türkiye’de herhangi bir tesis kurmayı düşünmedi.
İhtiyaçlar arttıkça, Türkiye’nin döviz imkanları daraldıkça, montaj sanayi bünyesinde, hiç olmazsa az parayla daha fazla araç alınabilecek bir düzen kurulmaya başlamıştı.
Montaj sanayinin temelinde bu düşünce yatar.
Yerli katkıyı yavaş yavaş arttırarak, zamanla heyet-i umumiyesini yerli yapabildik.
Ve böylece Türkiye’de yılda 240 otobüs imal etmek üzere Otomarsan kuruldu. Bu bir ihtiyaç tabii...
1967 senesinin başlarıydı. Şirket henüz kurulmuştu. Ben intisap ettim.
68 başında ilk otobüsü banttan indirdik. 8 haziran 1968’te de resmi açılış yaptık.
Gerçekten zor kuruldu Otomarsan... Rahmetli Ahmet Veli Menger Mercedes’i ikna etmek için çok uğraştı.”
Türk hükümetlerini ve bürokratlarını ikna etmek daha da zordu.
Tahsin Bey devamla:
“Mercedes buraya kolay kolay gelmek istemedi. 
Hiçbir şey yok... Parça yok... Yetişmiş eleman yok... Yetişmiş kadro yoktu. Almanya’dan dönen işçiler vardı... 
Sanat okulu mezunlarını aldım, mühendis yaptım.”
Ben soruyorum: Sayın Özalp, çok zorluk çektiniz mi?
Özalp: “Kolay bir iş değil... Evvela montaj yapıyorsunuz, devletle uğraşıyorsunuz... Devletin imkanları kısıtlı...
Mahdut bir dövizle, muayyen bir faaliyeti icra etmek için mümkün olduğu kadar zorluk çıkartıyor.
Siz o parayla, aldığınız tahsisle otobüs parçası getireceksiniz. Motor getireceksiniz...
Dövizimizin müsait olmadığı andan itibaren ana kasamı getiremezsiniz ve otobüs yapamazsınız.
Bu yüzden ihracata yöneldim. O benim kurtarıcım. O benim dövizim...
İhracat olmasaydı, döviz bulamayacaktım.
Kredi bulmak da zor.
Bankaların güveni yok.
O zaman bankacılığı, her şeyi gayri menkule endekslemişti. Varsa gayrimenkulun, para alabiliyorsun. Amam, fabrikaya zor veriyorlar krediyi.”
Evet... Menderes’i ikna etmek de zor olmuştu...
İhtilal oldu, iş 1967’ye sarktı. İhtilal olmasaydı, Otomarsan’ın kuruluşu 1960’ta da olabilirdi. Belki de...
Rahmetli Adnan Menderes’in otomotiv sanayine büyük etkisi var. Sadece Mercedes’te değil...
“Magirus olayı”nda da... Magirus’u kuran İzzet Ünver, Menderes’in terzisiydi.
*          *             *
 “Daha ürün çıkmadan Türkiye sathında servisleri planladık. 10 yerde bayi ve servis ağı kurduk. Karayolu Teşkilatı, başlangıçta Türkiye’nin 10 bölgesinde örgütlenmişti. Otomarsan’a Karayolları tecrübemi taşıdım. Nerede teşkilat kurulması gerektiğini araştırarak bulmuştuk Karayolları’nda...
Stratejik bölgeler...
Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak bölgeler...
Bana ‘sen nerden biliyorsun bunları’ derlerdi. Yahu, Karayolları Genel Müdürlüğü bölge teşkilatı kurulması gerektiğini etüt etmiş ve kararını vermiş. 
Bunlar bilgi ve araştırmaya dayanan kuruluşlardır.
Karayolları Bölge Müdürlükleri bir strateji gereği oluşturulmuş ve iyi işleyen kurumlar olmuş.
Dün de, bugün de durum böyle...”
*          *             *
 “Biz yavaş yavaş yan sanayi desteklemeye başladık. Onlara imkan vererek, proje hazırlayarak hatta maddi destek vererek onların gelişmesinde katkıda bulunduk.
‘Montaj ve ambalaj’ diye alay mevzuuyduk.
Kimse inanmadı Türkiye’nin 40 senede bu seviyeye geleceğine... Bu günleri kimse düşünmedi.
Hoşdere 2 Fabrikasını görünce nerden nereye görüyorum.” ■
#Kimse #düşünmedi
Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Dr. Zeki Dönmez
Dr. Zeki Dönmez
Terminal dışı varış-kalkış...
26 Şubat 2013
Sami Acerüzümoğlu
Sami Acerüzümoğlu
Seyahatname-3
12 Aralık 2024
Yorumlar (0)
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 27 71
2. Fenerbahçe 26 62
3. Samsunspor 27 51
4. Beşiktaş 26 44
5. Eyüpspor 27 44
6. Gaziantep FK 26 38
7. Göztepe 26 37
8. Başakşehir 26 36
9. Trabzonspor 26 35
10. Kasımpaşa 27 35
11. Rizespor 27 33
12. Antalyaspor 27 33
13. Konyaspor 27 31
14. Alanyaspor 27 31
15. Bodrum FK 27 30
16. Sivasspor 27 27
17. Kayserispor 26 27
18. Hatayspor 26 19
19. A.Demirspor 26 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 30 59
2. Karagümrük 30 53
3. Erzurumspor 30 51
4. Bandırmaspor 30 50
5. Gençlerbirliği 30 48
6. İstanbulspor 30 46
7. Ahlatçı Çorum FK 30 45
8. Boluspor 30 44
9. Ümraniye 30 44
10. Amed Sportif 30 43
11. Iğdır FK 30 43
12. Keçiörengücü 30 42
13. Esenler Erokspor 30 41
14. Pendikspor 30 40
15. Sakaryaspor 30 39
16. Ankaragücü 30 38
17. Manisa FK 30 37
18. Şanlıurfaspor 30 34
19. Adanaspor 30 27
20. Yeni Malatyaspor 30 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 29 70
2. Arsenal 29 58
3. Nottingham Forest 29 54
4. Chelsea 29 49
5. M.City 29 48
6. Newcastle 28 47
7. Brighton 29 47
8. Fulham 29 45
9. Aston Villa 29 45
10. Bournemouth 29 44
11. Brentford 29 41
12. Crystal Palace 28 39
13. M. United 29 37
14. Tottenham 29 34
15. Everton 29 34
16. West Ham United 29 34
17. Wolves 29 26
18. Ipswich Town 29 17
19. Leicester City 29 17
20. Southampton 29 9
Takımlar O P
1. Barcelona 27 60
2. Real Madrid 28 60
3. Atletico Madrid 28 56
4. Athletic Bilbao 28 52
5. Villarreal 27 44
6. Real Betis 28 44
7. Mallorca 28 40
8. Celta Vigo 28 39
9. Rayo Vallecano 28 37
10. Sevilla 28 36
11. Getafe 28 36
12. Real Sociedad 28 35
13. Girona 28 34
14. Osasuna 27 33
15. Espanyol 27 28
16. Valencia 28 28
17. Deportivo Alaves 28 27
18. Leganes 28 27
19. Las Palmas 28 25
20. Real Valladolid 28 16