Korsan araçlarla virüs taşınıyor

Geçen hafta çok önemli bir kayıp yaşadık. 14 Nisan Salı günü sektörümüzün duayen ismi Özkaymak Holding’in kurucusu Sayın Rahim Özkaymak’ı kaybettik. Özkaymak ailesine ve sektörümüze başsağlığı dileklerimi iletiyorum. 

Tabii konumuz PANDEMİ. Korona virüs ve bu virüsün sosyal yaşama ve ekonomiye yansımaları. Hayat büyük bir ölçüde durmuş durumda. Salgının ülke sathına yayılmasının önüne geçilmesi için önlemler alındı ama yeterli değil. Özellikle şehirlerarası ulaşım izne bağlandı ama yolculuklar şu anda tamamen denetimsiz ve kontrolsüz şekilde yürüyor. 

Pandemi Kurulları oluşturuldu

Biz bu konudaki görüşlerimizi, yaşanan sorunu İçişleri Bakanı ile Ulastırma ve Altyapı Bakanımıza gönderdik. 

İçişleri Bakanlığı’nın ilk genelgesiyle otogarlarda valilikler tarafından kurulan pandemi kurulları yolcuların izin alma işlemleri, araçların dezenfekte işlemleri, sürücü ve yolcuların sağlık kontrolleri ve salgınla ilgili tüm tedbirler sadece otogarlardan yolcu alma şartıyla şehirlerarası yolcu taşımacılığının kontrol altına alınmasını sağlamıştı. Ancak ilk günlerde sektör; sosyal mesafe kuralı ve yüzde 50 kapasite şartı nedeniyle bilet fiyatlarını yükseltmek durumunda kaldı. Ulusal medyada doğru şekilde aktarılmayan birkaç haber çıkınca Ulastırma ve Altyapı Bakanlığı fiyatları dondurdu. Bu fiyatlarla yüzde 50 kapasite şartı ile tarifeli sefer yapmak mümkün olmazdı. 

Sektörümüze haksızlık
İkinci genelgeyle sadece D2 belgesine kayıtlı 20 kişilik araçlara taşıma müsaadesi verilmesi, salgın riskini arttırırken, asıl işi D1 belgesiyle şehirlerarası tarifeli yolcu taşımacılığı yapmak olan sektörümüze yapılan haksızlık ve adaletsizliktir.

İkinci genelgeden sonra izin belgesi alan ve yolculuk yapmak isteyen yolcular, otobüs firmaları yerine otogarlarda kayıt dışı faaliyet sürdüren sorumsuz insanlar tarafından, otogar çevresinde sokak aralarında, daha önce UBER uygulamasında olduğu gibi D2 belgesine kaydedilmiş 20 kişilik minibüsler biletsiz ve belgesiz bir şekilde yolcu taşıyor. Firmalar kapandı, onun yerine çıgırtkanlar, ayakçılar firma gibi çalışmaya başladı. 20 kişilik minibüslerin dar hacimleri sosyal yaklaşma mesafesi şartlarına uygun değil.

Minibüslerle taşımacılık çoğunlukla uzun yol tecrübesi olmayan tek şoförle yapılıyor.

Sürücü ve yolcuların sağlık kontrolleri, araçların dezenfekte işlemleri yapılmıyor. Bu şartlar altında D2 belgesine kayıtlı 20 kişilik minibüsler gittikleri her yere virüs taşıyarak salgın riskini artırıyor.

İstanbul Valisi’ne çağrı 

Valimiz Sayın Ali Yerlikaya’ya çağrıda bulunuyorum: Otogara bir bakın, içerisi bomboş, otogar dışında saatte 40-50 minibüs denetimsiz, başıboş şekilde, araçların hijyen durumlarına bakılmadan sefer yapıyor. Herkes elini taşın altına koymalı, sorumluluğunun gereğini yapmalı. Bu konu, sivil toplum örgütlerinin katılımı ile toplumsal bir seferberlik ile çözülmesi mümkün olabilir. İlk genelge ile kurulan pandemi kurulları çalışamaz hale getirildi. Çünkü otobüsler çalışmadı. Niye otobüslere fiyat zammı verilmedi. Bugün 600-800 TL’ye Adana’ya minibüslerle yolcu taşınıyor. Oysa firmalar yüzde 50 kapasite şartı nedeniyle taşıyamadığı yolcunun bedelini ya devletten alacak ya da yolcudan bunun başka çözümü yoktu. Buna müsaade edilmedi, şu andaki durum ortada. 

Ulastırma ve Altyapı Bakanlığı ortada yok

Ulastırma ve Altyapı Bakanlığı maalesef bütün çağrılarımıza rağmen ortada yok. Bütün işler İçişleri Bakanlığı’na yığılmış durumda. Burada Turizm Bakanı Sayın Mehmet Ersoy’a teşekkür etmek istiyorum. Kendisi, sanal ortamda sektörün görüşlerini dinlemek için bizleri davet etti ve bir toplantı yaptı. Bu toplantılar her hafta çarşamba günleri yapılacak. 

Sayın Bakana çağrı

Sayın Bakanımız Adil Karaismailoğlu’na da bir çağrı da bulunmak istiyorum: Mesleki örgütleri dinleyin lütfen ve katılımcı bir anlayışla hareket edin. En önemlisi, bakanlıklar arasındaki koordinasyonun sağlanmasında öncü olun. 

Sayın Bakana yaşadığımız sorunlar ve çözüm önerilerimizi yazılı olarak da ilettik. Toplantı da talep ettik. Taşımacılıkta yaşanan sorunlara çözüm bulunmadığı sürece salgının önlenmesinin güçlüğünün de farkına varılması lazım. 

Ulaşım kontrol dışına itildi 

Sayın Bakanımızın bir an önce müdahale etmesi gerektiğine inanıyoruz. Biz ne yapmak istediğimizi biliyoruz. Kontrol, denetim şart. Taşımacılığın yüzde 50 kapasite şartı ile mevcut fiyatlarla yapılmasının mümkün olmadığını herkes biliyor. Sayın Bakanımız, evet, koltuğa yeni oturdu. Yoğun bir gündemi var. Allah yolunu açık etsin. Ulaştırmanın konuşulacağı platformun bir an önce oluşturulması gerekiyor. TOBB Sektör Meclisi Başkanı olarak, bizi dinlemesinde fayda görüyoruz. İnşallah bu toplantıyı yaparız ve sorunlarımıza çözüm buluruz.
Salgınla ilgili önlemlerin ve sektörümüzün yaşadığı sorunların çözümü için tekrar yazma ve hatırlatma ihtiyacı duydum.

Allah, ülkemizi insanlığı bu dertten kurtarsın. Herkes evinde mutlu olmanın yollarını bulacak, evde kalacak ve bu süreci atlatacağız. Hayat devam edecek. ■