15.05.2017, 10:15

Köyüme gidebilecek miyim?

Yıllar önce de benzer başlıkla bir yazı hazırlamıştım. Sanırım, o yazının başlığı “Köyüme gidemiyorum” idi. Yazının konusu da tarifeli taşımacılıktaki yolcu indirme-bindirme kurallarıydı. Bu kurallara göre köyümde bir araçtan inmem veya bir araca binmem mümkün olamıyordu. Yani köyüme gidemiyordum. Şimdi, Yönetmelik değişiyor. Acaba yeni Yönetmeliğe göre köyüme gidebilecek miyim? 

Önce köyüm…
Bilecik vilayetinin Yenipazar ilçesinin Kuşça köyündenim. Bilecik, büyükşehir değil, hatta nüfusuna bakılırsa büyükşehir olmanın çok uzağında. Dolayısıyla indirme-bindirme konularında büyükşehir mevzuatı geçerli değil. Eğer büyükşehir olsaydı, adı köy kalsa bile bir mahalleye dönüşecekti. Keza bu durumda köyüme bir belediye otobüsü gelecek veya geçen bir hattın bir durağı olacaktı. Bu olamadığına göre, köyüm taşıma ve indirme-bindirme kuralları bakımından KTY’ye tabi olmaya devam edecek. 

KTY’de kalkış-varışlar
KTY’de tarifeli taşımaların kalkış ve varışlarının bir terminalden yapılması esas. Bunun bir faydası, taşımacıların topluca bulundukları terminallerde rekabetin oluşması. Taşımacılar fiyat, kalite ve güvenlik açısından uygun buldukları taşımacıyı kolayca seçebilirler. Ancak şimdi devir, internet devri. Bakanlığın zorunlu kıldığı internet sitesinden bilgi edinilebiliyor. Uzaktan edinilen bilgilerle uzaktan bilet alınıyor. Yani terminalin bu açıdan önemi epey azaldı. 

İkinci ve en önemli fayda denetim imkanı vermeleri… Terminal çıkışlarında etkinliği tartışılsa bile epey bir denetim oluyor. Bu da faydalı, ancak abartılmaması gerek. Bazı terminallerde içeriye konan kontrol noktasına transit taşıtların dahi girip terminale para ödeyerek kontrol yaptırması gibi ilginç abartmalar var. Bunun ötesinde, tarifeli taşımacılık artık ana taşımacılık şekli değil. Firmaların sadece yüzde 16 kadarı tarifeli taşımacı, diğerleri tarifesiz. Otobüslerin de yüzde 80’i tarifesiz taşımacılıkta çalışıyor. Bunlarda hiçbir otogar denetimi yok. Daha mı kötüler? Hayır. Denetim yok demedim; denetim, yollarda var. Öyleyse tarifeli taşımacılar da yollarda denetlenebilir. Belki de sadece bu yetebilir. 

İndirme-bindirme
Kalkış-varış dışındaki indirmeler için üç seçenek var. Biri, yine ara duraklardaki terminal. İkincisi, büyükşehirlerde belediyenin izin verdiği yerler. Üçüncüsü ise terminal olmayan ara durak, dense de ne olduğu pek belli değil. 

Peki, kalkış-varış gibi bir zorunluluğa tabi olmayan özel otomobiller, diğer otobüsler ve araçlar için indirme-bindirme kuralı var mı? Var. O da Karayolları Trafik Kanun ve Yönetmeliği’nde… Peki, bu Kanun ve Yönetmeliğe göre tarifeli otobüslerin indirme-bindirme yapmasına imkan var mı? Mevcut Yönetmeliğe göre hayır. Büyükşehir olmayan, belediye de olmayan bir yere gideceksiniz, burada terminal olur mu? Tabii ki yok. Mevcut Yönetmeliğe göre burada inemezsiniz. Bu insanlığa da, eşyanın tabiatına da aykırı. Ne yapacaksın? Terminal olan önceki veya sonraki noktada inip başının çaresine bakacaksın. Çarelerden biri hayvan kiralamak olabilir. 

Köyüme gelince… 
Köyüm, otoyollar, işlek devlet yolları üzerinde değil. Bunların kural ve şartları geçerli değil. Dolayısıyla büyük firmalar geçmiyor, sadece D4-Y belgeli küçük otobüs var. Yenipazar-Eskişehir hattında günde iki sefer yapılıyor. Küçükken bir kısmını yürüyerek gittiğimizi düşünürsek iyi bir imkan. Ama kurallara göre köyde inme-binme mümkün olmayınca, buna izin verecek bir büyükşehir de bulunmayınca, yıllar önce “köyüme gidemiyorum” demiştim.

Taslak ne diyor?
Mevcut taslak kalkış-varış kuralını aynen tekrarlamakla birlikte -ki bu Kanun gereği- indirme-bindirmede yumuşama getiriyor. Büyükşehir belediyesi izni dışında, bunun olmadığı illerde ilgili belediyenin iznini de yeterli görüyor, ama benim köyümde bu da yok. 

Taslakta lehime bir iyileştirme daha var. O da iliçinde yolcu taşımacılık faaliyetinde bulunanlarda terminal zorunluluğu aranmaması. Sadece D4-Y belgesiyle yapılabilecek iliçi taşıma hatlarında kalkış-varış dahil terminal zorunluluğu net olarak kalkıyor. Bu çok iyi. Peki, bizim köyden geçen hat, D4-Y belgesiyle yapılabilecek 100 km.ye kadar şehirlerarası olunca bu kapsama giriyor mu? Bu, biraz tartışmalı. Korkarım ki, ben yine köyüme gidememe durumunda kalabilirim. 

Bazı öneriler…
Benim örneğimde büyükşehir olan Eskişehir’in sınırları içinde belediye yetkili. Ancak bunun sınırları dışına çıkınca bu taşıma, iliçi taşıma olmasa bile D4-Y belgeli taşıt, terminal ve ara durak gibi kurallardan muaf olmalı. Bunun dahası da olabilir… Benim köyümden D1 belgeli bir otobüs hattı geçse, ben bundan faydalanamayacak mıyım? Köyüm, otoyol üzerinde olsaydı, tabii ki faydalanamazdım, ama değil. Sorun şu: Büyükşehir olmayan illerde, il merkezi, ilçe merkezi veya belde belediyesi sınırları dışında kalan yerlerde nasıl inilip binilecek? Bana göre burada geçerli olabilecek tek kural, her yerde geçerli olan Trafik Kanunu ve Yönetmeliğidir. 

Ortaya karışık…
Bazıları “amma büyüttün, köyünün öncesinde veya sonrasında iner, bir taksiye binersin” diyebilir. Tabii, bulabilirsen. Ayrıca belirteyim ki taksilere verilen izinler belediye sınırları içinde geçerlidir, sınır dışına gidemez. Belki A belgeli ticari otomobil olabilir, tabii varsa. Bu arada belirtelim ki, taslaktan sonra hiç olmayacak. Ve soralım: Sabiha Gökçen’den İzmit’e, Atatürk’ten Çorlu’ya hangi ticari otomobil ile gidilecek? Şu cevaplar yanlış: İstanbul plakalı taksi, bir de kiralanacak şoförlü otomobil. İstanbul plakalı taksi, İstanbul dışında taşıma yapamaz. Şoförlü otomobil araç kiralama hizmeti değil, taşıma hizmetidir, taşımacıdan alınır. Taslak sonrasında D2 belgeli taşımacıların belgelerine kaydedilecek ticari otomobiller bu hizmeti verebilir. O da şehiriçi değil, şehirlerarası olmak kaydıyla. 
Şehiriçinde ticari taşıma yapabilecek tek otomobil taksi. Peki, kamunun şehiriçi ihtiyaçları ne olacak? Bunlar için özel bir A belgesi yaratılması ne kadar uygun? Birincisi, bu otomobillerden vatandaş faydalanamıyor. İkincisi, taksicinin sınırına giriyor. Bir dahası var: O da bu amaçla belge almak-vermek. Bu ihtiyacı bari özel belge almadan karşılayabilecek D2 belgeli otobüs firmalarıyla giderin. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7