Kurban Bayramı ve BlaBlaCar

Öncelikle yaz sezonu sonunda geldiğimiz bir nokta var. Önümüz Kurban Bayramı. Ramazan Bayramı’nı atlattık, yazı bitirdik, okullar açıldı ve öğrenci hareketleri başladı ama işlerimizde tabiî ki büyük bir düşüş var.  Önümüzde iki parçalı bir Bayram tatili var. Bu Bayramda kazaların önlenmesi için İçişleri Bakanlığı ile ilk defa bir model deniyoruz. Turkcell ile İçişleri Bakanlığı’nın yaptığı anlaşma çerçevesinde belli sayıdaki otobüse telefon verilecek ve aracın hızı kesintisiz her türlü denetime açık şekilde takip edilecek. İçişleri Bakanlığı, Bahçeşehir Üniversitesi ulaşım birimi bunu beraber kontrol altına alacak. Biz sistemi daha yaygın biçimde kullanmaya çalışacağız. Ben buradan İçişleri Bakanlığımıza, Bakanlık yetkililerine, Sayın Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı’ya, teşekkür ediyorum. Trafik güvenliği konusunda atılan her adıma destekleme sözü verdik ve desteklemeye devam edeceğiz. Bayramın kazasız, belasız geçmesini diliyorum. Tabi yollar ıslandı, yer yer kuru, yer yer ıslak yollardan geçiyoruz. Yaz alışkanlıklarının değiştirip, daha kontrollü araç sürülmesi kazaları önlemek için çok önemli. 

BlaBlaCar 

Bir başka konu BlaBlaCar sistemi. Avrupa’da çılgın şekilde büyümüş, şimdi önlem alınmaya çalışılan bir sistem. Türkiye’de ofis açtılar. Korsan taşımacılığın legal bir şekli bu. Bizde daha önce A belgesi ile denendi. A belgesi tarifesiz taşıma yapmak için verilmiş bir belgeydi. Tarifeliğe dönüştürülmüştü. Bunla mücadele ettik, belgeli olduğu halde zorla durdurduk. Şimdi belgesiz olarak BlaBlaCar Türkiye’de. Bir yerden bir yere internet üzerinden iletişime geçip insanlara “ben gidiyorum, sen de gel çağrısı” yapıyorlar. Almanya’da yılda 40 milyon yolcu bu şekilde seyahat ediyor. Büyük bir korsan taşıma, kayıt dışı taşıma, vergi kaybı, belgesiz taşıma. Bunun mutlaka önüne geçilmesi lazım. BlaBlaCar’ın Türkiye’nin kapısından içeri sokulmaması gerektiğini düşünüyorum. Bu anlamda Ulaştırma Bakanlığı bürokratları ile yaptığımız görüşmede, uyarımızı yaptık. Yakında ulusal medya da bunu açıklamaya çalışacağız. Bu sektörün, ülkenin başına bir beladır. Neden beladır? Almanya’da işsizlik olmadığı halde pahalı tren ücretleri nedeniyle 40 milyon kişi bunu tercih ediyorsa Türkiye’de yeni bir meslek olarak şehirlerarası kayıtsız taksiciliğin, korsan taksiciliğin yeni bir modelidir bu. 

BlaBlaCar ne yapar? 

Ülke ekonomisine, ulaşım ekonomisine ağır bir darbe vurur. Taşımadan doğacak vergilerin azalmasını getirecek olan bu sistem, dolaylı vergilere yeniden yüklenmeyi getirecek. Ciddi bir kayıp oluşturacak. Yıllık kaybı da ortalama 800 milyon, 1 milyar dolarlık bir yapı. Bu 1.5 milyar dolara da çıkar. 1.5 milyar dolardan vergi almayan devlet, bunu başka yerden almaya çalışacak. Dolayısıyla bunun sosyal, ekonomik ve hukuki boyutu var.  Sosyal yönü ile bize çok fazla zarar verecek. İkincisi şehirlerarası yollarımızda kaza riskleri ile kaza sayılarında çok fazla artış olacak. Yılda 5 bin kişi ölen yollarımızda, bu sayı 25 bin kişiye çıkabilir. Almanya’da yılda 1 milyon kaza olmasının nedeni bu taşıma modelidir. Hiç yola gitmeyecek insanların yola çıktığını ve şehir girişlerinde yoğunluk oluşturduğunu Almanya’da görebilirsiniz. Neden yoğun bu yollar diye merak ederdim, meğerse öğrendik ki nedeni BlaBlaCar. 

Bu sistem bunu tetikliyor. Onun için hukuki boyut var. Bu iş hatır taşımasına giriyor. Kaza yaptıkları zaman tazminatları kim ödeyecek? Yollar kan gölüne dönecek. Bizdeki işsizlikten dolayı arabası olan herkes yola çıkıp yolcu taşımaya çalışacak. “50 liraya buradan İzmit’e gideceğim” diyecek. 200 lira, günde üç tek attım 1200 lira para alacak. Verecek onun 300 TL’sini akaryakıta, 900 TL cebe. Bir nevi korsan taşıma, korsan taksi, kayıt dışı ekonomidir bu. Bunun kazaları tetikleyeceği, ekonomiye zarar vereceği, hukuki sonuçlar doğuracağı ve sosyo ekonomik yaraya dönüşeceği çok açıktır. İnsanların aklına sokmadan bunun gereğini yapılması lazım. Biz ulusal medyada, ilgili bakanlıklarla görüşüp bu sorunu çözmeye çalışacağız. Ulaştırma, İçişleri, hatta Maliye Bakanlığı’nın bu konuda gerekli yaptırımları en ağır biçimde uygulaması ve durdurması lazım. “BlaBlaCar Türkiye’ye hoş geldin de niye geldin” diye sorulması lazım. Bu çalışma modelinin Türkiye’de denenmemesi ve ağır yaptırımlar uygulanması lazım. 

Turizm terminali 

Bu arada turizm terminali konusunda bir toplantı yaptık. Yenikapı’daki terminalin çalışma modelini belirliyoruz, bayramdan sonra bunu kamuoyuna açıklayacağız. ■