UBAK konusunda yanıldık: 5 milyar dolar zarar ettik

ERKAN YILMAZ

Uluslararası Nakliyeciler Derneği yönetimi bu yılki en önemli hedefini UBAK belgelerinin getirdiği sorunlara çözüm bulmak olarak belirledi. “Türkiye’nin ihracatındaki Türk taşımacılarının payını artırırken ne korumacılık istiyoruz, ne teşvik istiyoruz, ne de ayrımcılık istiyoruz” diyen UND Başkanı Çetin Nuhoğlu, çok net bir mesaj verdiklerini söyledi: “Eşit şartlar altında, her ülke ile rekabet etmeye hazırız. Ama siz bir başka ülke kamusunu, sivil toplumunu yanına alarak Türk taşımalarını engellemeye çalışıyorsanız, bu bizim kabul edeceğimiz ve susacağımız bir model değil.” 

Taşımacılık engellenemez

Nuhoğlu, taşımacılığın engellememesine yönelik, 159 ülkenin 3 Aralık 2013’te Bali’deki Dünya Ticaret Örgütü’nün toplantısında attıkları imzaya değindi: “Dünyanın refahının gelişmesi, ülkeler arasındaki gelir dağılımının sağlanabilmesi için taşımacılık engellenemez. Bu Dünya Ticaret Örgütünün temel yasasıdır. DTÖ üyesi hiçbir ülke, kendi ülkesi üzerinden geçerek, başka bir ülkeye taşıma yapmayı engelleyemez. Gerek miktar olarak,  gerek mali fiyat olarak herhangi bir vergi ile engelleyemez. Bu paraf ile ilgili anlaşma Temmuz 2014’te imzalanacak.”

Transit geçişleri konuşmayacağız 

Nuhoğlu, hiçbir KEK ve KUK toplantısında transit geçişi konuşmayacaklarını söyledi: “Bütün dünya biliyor ki, serbest ticaretin önündeki her türlü engel kaldırılmalı. Bu BM’nin, AB’nin de temel hedefidir. UND olarak net kararımız şu: Hiçbir KUK ve KEK toplantısında transit geçişi konuşmayacağız. Romanya, Bulgaristan, İtalya, Avusturya ile yaptığım KUK toplantılarında ikili taşımayı, üçüncü ülke taşımalarını konuşabilirim. Ama transit konusu; iki ülkenin birbiri ile oturup konuşacağı tartışacağı, birbirine hal verip alacağı veya bunu kötü niyetle kullanacağı bir taşıma modu değildir. Transit geçiş, insan hakkı gibidir. Transit geçiş uluslararası kabul görmüş adalet kavramı gibidir. Bunu net bir şekilde tanımlayacağız. UND olarak bu konuda tek tavrımız bu. Hiçbir ülke ile transit konusunu konuşmayı şiddetle reddediyoruz. Bunun için de eğer o ülkeler transit konusunu gündeme getirdiği zaman hiçbir toplantıda olmayacağız. Bunu hem kendimi hem ülkemiz açısından bir onur meselesi yaptığımızın altı çizilerek bilinmesini istiyorum.” 

Sivil toplum ve kamu el ele 

TOBB, TİM, TÜSİAD, MÜSİAD gibi örgütlerin ve kamunun önderliğinde aldıkları bu kararın hayata geçmesine yönelik çalışmalar yürüteceklerini vurgulayan Nuhoğlu, “İsmi İtalya’dan alınan Patronati Fonunu biz de oluşturmaya başladık. Bireysel olarak bu mücadeleyi belki veremiyoruz, ama oluşturulmuş olan bu grup tüm bu ülkelerle mücadelesini birebir yapacak. Belki 20 ülkede 20 dava açılacak, bu konu ile ilgili lobi faaliyetleri için çalışmalar yapılacak. AB ülkeleri, AB Komisyonu, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü nezdinde var gücümüzle bu mücadeleyi vereceğiz. Coğrafyadan dolayı bir başka ülkeyi tahakküm altına alamazsınız. Senin ülkenden geçeceğim diye, geçme kurallarını ve şartlarını sen belirleyemezsin. O zaman Dünya Ticaret Örgütü’nün o anlaşmasını reddediyorsun demektir. 2014 yılı bu konuda uluslararası nakliyenin ne gerekirse yapacağı yıldır. Bunu hak etmiyoruz, Türkiye’nin zenginleşmeye ve büyümeye ihtiyacı var. Bunun da tek yolu Türkiye’nin ihracatıdır” dedi. 

UBAK sekretaryası 

UBAK belgelerinin ihracata katkısı olduğunu inanarak çok büyük bir yanılgı içinde olduklarını da ifade eden Nuhoğlu, “UBAK yeni ismi ile ITP 43 ülkenin ulaştırma bakanlarının yan yana gelerek oluşturdukları bir platform. Her 6 ayda bir 43 ülke bakanlarının katılması ile üye ülkelerin taşımacılığının sorunları konuşulur. Onun da tek gayesi; ülkelerin birbirine uyguladıkları kotaları, transit taşımalarının önündeki engelleri kaldırmaktır. Onun için UBAK belgelerini tanzim etmişlerdir. Yani bu 43 ülke belli kriterlere göre serbest geçiş haklarını UBAK sekretaryasından alarak kullanmaktadırlar. Yani diyor ki, ticaretin önündeki engelleri kaldırmak istiyoruz. Kotasız serbest ticaretin, transitin önünde hiçbir engel olamayacak şekilde geliştirilmesini istiyoruz. Türkiye UBAK konusunda en fazla belge sahibi olan iki ülkeden biri. UBAK belgesinin temel gayesi kendi ülke arasında iki ülke arasındaki taşımayı yapabilmektir. Biz bu belgeye sahip arkadaşların hizmet ihracatına destek olmak, hizmet ihracatı sonucunda döviz getirebilmesi için senelerce UBAK belgesinin en büyük savunucusu olduk. UBAK belgesi Türk nakliyecileri için çok önemli diye olmazsa olmaz olarak değerlendirdik. Çok büyük bir yanılgı içindeymişiz. UBAK tamamen Türkiye ve Türk nakliyecisinin aleyhine çalışıyor; hepsinden öte yaklaşık 80 bin taşımamızı, ihracatımızı direkt Fransa’ya Almanya’ya, İngiltere’ye, İtalya’ya, Rusya’ya taşıyan bir model haline geldik. Biz iki ülke, üç ülke arasında taşıma yapacakken, bunu Dünya Ticaret Örgütü’ne, Avrupa Birliği’ne attığımız imzanın verdiği sorumluluğu yerine getirmeyenlere karşı transit geçmeye kullanmışız. Hani bu, benim hakkımdı? Hani adalet gibiydi bu transit geçiş? UBAK belgelerinin bu haliyle verilmesine artık şiddetle karşıyız. Eğer aynı şekilde transit problemim bu sene içinde çözümlenmezse, 1 Ocak 2015 itibari ile UBAK belgesi ile Türkiye’ye hiç kimse giremeyecek. UBAK belgesini ben de kullanmak istemiyorum. Çok basit bir hesapla 80 bin taşımamı UBAK belgesi ile onlar yapıyorlarsa, ben de bu 80 binden pay alırım. Transit olarak zaten geçmem. UBAK belgesi şu haliyle Türk taşımacılığına zarar veriyor. UBAK belgelerini ben üçüncü ülkelerde kullanabilsem hiç Türkiye’ye uğramadan taşıma yapabilsem ülkeye senelik 492 milyon Euro döviz götüreceğim. 10 senede 5 milyar Euro’yu konuşuyoruz. Bu UBAK belgesinin bize 10 yılda verdiği zarar 5 milyar Euro. Benim transit geçiş hakkım gasp edildi ve ben 5 milyar Euro’yu çöpe attım. UBAK belgesi kullanımının bizim tarafımızda bir mağduriyete yol açtığı ortada. 2014 yılı UBAK kullanımında transitin yeniden sorgulanacağı ve muhakkak çözülmesi gereken en önemli tehdit olarak görüyoruz. Biz UND üyeleri olarak hiçbir belge almayacağız. Hiçbir belge ile Türkiye girişine müsaade etmeyeceğiz” dedi.

2014 değerlendirmesi

Çetin Nuhoğlu, 2014 yılına yönelik şu değerlendirmeleri yaptı: “166 milyar dolar orta vadeli programın bu yıl içinde yakalanabileceğine yüzde yüz inanıyorum. Bizim ihracatımızın yüzde 45’lik bölümü Batı ülkelerine. Uluslararası nakliyede Batıya taşımalar önümüzdeki sene yüzde 15 artacak. Biz toplam 575 bin sefere çıkacağımızı planlıyoruz. Bu seferlerin içinde de Türkiye’nin pazar payının 400 binlere çıkacağını hesap ettik. Bu da demektir ki, yabancıların payı yüzde 35’in daha altına inecek. Kurlardaki dalgalanma Türk ihracatçısının önünü açmaz, daha çok ihracatı vurur. 10. Kalkınma Planında da önem verilen, daha küçük firmaların yan yana gelerek büyük firma yapısına dönüşmesi… Son zamanlarda kümeleme konusunda çok ciddi çalışmalarımız var. Marmara bölgesine yaptığımız çalışmalar var. Özellikle Bolu’daki nakliyecilerle birlikte yapılan çalışmalar var. Bu firmaların yan yana gelmesi sonucunda daha güçlü firmalar oluşturmak istiyoruz. 

“Küstüm oynamıyorum” diyemeyiz 

Dünyada ticaret ilişkilerin çözümlenmesinde iki yöntem var: Müzakere ve yargı. Bu sene yeterli derecede müzakere ettik. 2014 yılında hakkımızı aramak için belki 20 ülkede birden dava açacağız. Ben, AB’nin temel yaklaşımlarına ve AB hukukuna sonuna kadar inanıyorum. Mücadelemizin temeli hukukla olacaktır. ■