Bayram sonrası bilanço...

Bilinen hikayedir, kompartımanda sıcaktan bunaldığını söyleyen radyatörü kapatarak serinler. Biraz sonra bir başka yolcu üşüdüğünü ileri sürerek düğmeli açar. Üşüdüm, yandım tartışması kavgaya dönüşecekken kondüktör, boşuna kavga etmemelerini söyler, çünkü kalorifer bozuktur ve çalışmıyordur.

Tam da bu günlere uygun, tam da ülkemizdeki tartışmaların doruğa çıktığı zaman için söylenmiş bir anekdot. Kimi can derdinde, kimi post… Kimi geleceği de düşünmeyi işaret ediyor, kimi günü kurtarma peşinde… 

Bu durumu Cumhurbaşkanlığı seçimiyle de ilişkilendirmek mümkün, bayram sonrası ortaya çıkan istatistiklerin sonucuyla da… Ben ikinci seçeneği ele alacağım. Bir bayram daha idrak ettik. Hafta sonu ile birleşince uzun denilebilecek, havaların sıcaklığı dolayısıyla da tatil yörelerine seyahat edilen bir bayramdı. Ancak bir hafta içinde 100’den fazla insan hayatını kaybetti. Bayramın arkasından tatilini   9 güne uzatanlar da olduğu gerçeğini göz ardı etmezsek, haklı olarak bu sayının artmasından endişe ediyoruz. 

Hız, temel sorun. Bir anda yüzlerce aracın paylaştığı kalabalık yoldan kurtulmak için gaza yüklenen sürücüler, uzun yol tecrübeleri de olmadığı için direksiyon hakimiyetini kaybediyor ve kaza yapıyor. Şehirlerarası yolcu taşımacılığı otobüslerinin karıştığı kazalar ise daha çok yorgunluktan dolayı. Yolcu yolda kalmasın, insanlar bayramı yolda geçirmesin diye bütün araçlar ve bütün personel insanüstü bir çaba harcayarak hizmet vermeye çalışıyor. 

Buna bir de içinde bulunduğumuz zor durum açısından bakmak gerekir. Bir yandan havayolu rekabeti, bir yandan ekonomik koşulları dolayısıyla seyahat etmekten kaçınan insanlar, bir yandan yüksek hızlı trenle birlikte otobüsçünün gelecek endişesi ile zaten birkaç güne sıkışmış yoğun yolcudan alabileceği kadarını alma hesabı… İşte bunların hepsi birden (hiçbirinin diğerinden daha çok veya daha az etkisi yok, hepsi etkili) bu bilançoyu çıkarıyor. 

Peki, ne yapmak gerekir? Tabii, bütün yollar tek bir sonuca çıkıyor: Eğitim. İnsanların yol ve yolculuk kültürü gelişirse, yola çıkarken bakım onarım başta olmak üzere dinlenmiş olarak yola çıkılırsa, hız yapmanın yanlışlığı bilinirse, karşınızdakinin de yol üzerinde en az sizin kadar hakkı olduğu baştan kabul edilirse sorunun büyük bir kısmı çözümlenmiş olur. Yoksa duble yollar bile yetmez bu can pazarına. ■