24.04.2023, 15:28

Buruk bir bayram ve tatil süreci

10 yıllık bir süreçte ilk kez bu kadar hareketsiz bir bayram ve tatil süreci yaşıyoruz. Tabii bunun nedenleri var. Bir taraftan havayollarında düşük bilet bedelleri, kayıt dışı taşımacılık, demiryollarında popülist fiyatlandırmaların hepsi sektörümüze zarar veriyor. Pazar payımız giderek daralıyor ve bu daralma yüzde 40’lar civarına ulaşmış durumda. İstanbul’dan 550 TL’ye ülkenin her yerine uçak bileti satılabiliyor. 

Uçak bilet fiyatları 

İstanbul-Ankara ile İstanbul-Van uçak bilet fiyatları birbirine çok yakın seviyelerde. Buda popülist bir yaklaşım. Eskiden sektörde şakayla söylenen tek rakibimiz THY sözü bugün gerçek olmuş durumda. Pazar payını en çok uçak bilet fiyatlarının bilet politikası daraltıyor. Tren noktasında 230 TL’ye bilet alınabiliyor. Sektörün omurgası konumunda olan İstanbul- Ankara hattında yolcu talebini çok aşağıya çekiyor.  Kayıt dışı taşımacılık noktasında da yaptırımlar, denetimler yetersiz. Uzun mesafede havayolu, orta mesafede demiryolu, kısa mesafede kayıt dışı taşımacılık sektörümüze zarar veriyor.

Hareketlilik yüzde 50 aşağıda  

Belediyeler tekel konumunda şirketler kurarak havalimanlarına yaptığı taşımalarla sektörün rakibi olma konumuna geldiler. Öte yandan sektör mensuplarının havalimanlarına girişi engelleniyor. Tabii sektörün pazar payının daralması noktasında nedenler sadece bununla da sınırlı değil.  Nisan ayının başlarında olmamız, mevsim normallerinin olmaması, ekonomik zorluklar ve önümüzde seçim sürecinin olması da etkileyen unsurlar arasında.  Okulların ara tatiline rağmen beklenen hareketlilik oluşmadı. Geçmiş yıllar ile mukayese edildiğinde yüzde 50 daha aşağıda. Tatilin ilk başladığı Cuma ve Cumartesi günü bir parça hareketlilik oldu. Bunun bir dönüşü de olacak ama diğer günler boş seferler. Bu hareketliliği etkileyen bir unsur da deprem nedeniyle alınan kararla birlikte üniversitelerde yüz yüze eğitime ara verildi ve kısmen bazı bölümlerde yüz yüze eğitim başlasa da büyük bölümün de yüz yüze eğitim yapılmıyor. Bu durum seyahat talebini de etkiliyor.  Geçmiş sezonları göremeyeceğiz.

Bilet fiyatları geçen yaz ortalamasına gelmedi 

Otobüs bilet fiyatlarının arttığı noktasında ulusal medya da çıkan haberler gerçeği yansıtmıyor. Halen sektörde bilet fiyatları geçen yaz ortalamasına gelmiş durumda değil. Şu anda hiçbir firma yeni fiyat tarifesine yönelik bir başvuruda bulunmuş değil. Geçen yaz alınan fiyatlar uygulanıyor. Akaryakıt fiyatları bir nebze gerilese de diğer tüm maliyetlerde çok yüksek artışlar söz konusu. Araç sigortalarında çok yüksek artışlar var. Araç fiyatları, yedek parça ve bakım ücreti ile personel maliyetleri de çok arttı. Üstelik akaryakıtta tekrar yükseliş söz konusu. Dünyada petrol fiyatları 80 doları geçti. Tekrar 100 dolar ve üstü senaryoları konuşuluyor.  
Öte yandan şehiriçinde artan trafik yoğunluğu da zaman kayıpları getiriyor. Sefer saatleri uzuyor, maliyetler artıyor. Trafiğin daha normal bir seviyede seyretmesi için kademeli saat uygulamasının hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Ulaşımda otorite çokluğu,mevzuatlar arasındaki çelişkiler ortadan kaldırılmalı. Karayolu Yolcu Taşımacılığı Koordinasyon Kurulu oluşturulmasına yönelik talebimiz de çok uzun süredir var. Bunun bir an önce oluşturulması yaşanan sorunların çözümünde önemli katkılar sağlayacaktır. Önümüzdeki dönemde bu adımları atacağız. 

Bilet portalları 

Bilet portallarına yönelik düzenlemelerin ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın yıllardır dile getirdiği Ulusal Ulaşım Portalınında bir an önce hayata geçirilmesi, serbest piyasa ortamında rekabetçi bir yapının oluşturulması gerekiyor. Portallar noktasında Yönetmelik düzenlemesi ve elektronik ortamda bilet satışının e-ticaret kapsamına alınması için Ticaret Bakanlığı’na başvurduk. Ayrıca e-acentelik düzenlemesi ile tekelleşmenin kırılması gerekiyor. Bilet portallarında komisyon oranları yüzde 30’lar seviyesine çıktı.  

Sektörün küçülmeye ihtiyacı var

Sektörün yeni aktörlere değil, küçülmeye ihtiyacı var. Bu noktada taşıma organizatörlüğü gibi ortak taşıma, kapasite kullanım verimliliğini sağlayacak yapılanmaya gitmek gerekiyor. Karayolu taşımacılığında yüzde 50 atıl kapasite var. Bu durum sürdürülebilir bir durum değil. Ulaşımda verimsizliği, vergi kaybını ve kamu zararını ortadan kaldırmak, ülkenin kaynaklarını doğru yönetmek gerekiyor. 

Herkesin Ramazan Bayramı’nı ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çoçuk Bayramını kutluyorum.  ■

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 12 34
2. Fenerbahçe 12 29
3. Samsunspor 13 26
4. Eyüpspor 13 22
5. Göztepe 12 21
6. Beşiktaş 12 21
7. Sivasspor 13 18
8. Başakşehir 12 16
9. Rizespor 12 16
10. Gaziantep FK 12 15
11. Kasımpasa 13 15
12. Konyaspor 13 15
13. Antalyaspor 12 14
14. Trabzonspor 11 12
15. Kayserispor 12 12
16. Alanyaspor 12 11
17. Bodrumspor 13 11
18. Hatayspor 12 7
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 13 26
2. Bandırmaspor 13 25
3. Karagümrük 13 24
4. Erzurumspor 13 22
5. Igdir FK 12 21
6. Boluspor 13 21
7. Ahlatçı Çorum FK 13 20
8. Ankaragücü 13 19
9. Esenler Erokspor 13 18
10. Keçiörengücü 13 18
11. Şanlıurfaspor 13 18
12. Ümraniye 13 18
13. Gençlerbirliği 13 18
14. Pendikspor 13 18
15. İstanbulspor 13 17
16. Manisa FK 13 17
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 13 14
19. Adanaspor 13 8
20. Yeni Malatyaspor 13 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 12 31
2. M.City 12 23
3. Chelsea 12 22
4. Arsenal 12 22
5. Brighton 12 22
6. Tottenham 12 19
7. Nottingham Forest 12 19
8. Aston Villa 12 19
9. Newcastle 11 18
10. Fulham 12 18
11. Brentford 12 17
12. M. United 12 16
13. Bournemouth 12 15
14. West Ham United 11 12
15. Everton 12 11
16. Leicester City 12 10
17. Wolves 12 9
18. Ipswich Town 12 9
19. Crystal Palace 12 8
20. Southampton 12 4
Takımlar O P
1. Barcelona 14 34
2. Real Madrid 13 30
3. Atletico Madrid 14 29
4. Villarreal 13 25
5. Osasuna 14 22
6. Girona 14 21
7. Mallorca 14 21
8. Athletic Bilbao 13 20
9. Real Betis 14 20
10. Real Sociedad 13 18
11. Celta Vigo 14 18
12. Sevilla 14 18
13. Rayo Vallecano 13 16
14. Leganes 14 14
15. Getafe 14 13
16. Deportivo Alaves 14 13
17. Las Palmas 14 12
18. Valencia 12 10
19. Espanyol 13 10
20. Real Valladolid 14 9