24.04.2023, 15:28

Buruk bir bayram ve tatil süreci

10 yıllık bir süreçte ilk kez bu kadar hareketsiz bir bayram ve tatil süreci yaşıyoruz. Tabii bunun nedenleri var. Bir taraftan havayollarında düşük bilet bedelleri, kayıt dışı taşımacılık, demiryollarında popülist fiyatlandırmaların hepsi sektörümüze zarar veriyor. Pazar payımız giderek daralıyor ve bu daralma yüzde 40’lar civarına ulaşmış durumda. İstanbul’dan 550 TL’ye ülkenin her yerine uçak bileti satılabiliyor. 

Uçak bilet fiyatları 

İstanbul-Ankara ile İstanbul-Van uçak bilet fiyatları birbirine çok yakın seviyelerde. Buda popülist bir yaklaşım. Eskiden sektörde şakayla söylenen tek rakibimiz THY sözü bugün gerçek olmuş durumda. Pazar payını en çok uçak bilet fiyatlarının bilet politikası daraltıyor. Tren noktasında 230 TL’ye bilet alınabiliyor. Sektörün omurgası konumunda olan İstanbul- Ankara hattında yolcu talebini çok aşağıya çekiyor.  Kayıt dışı taşımacılık noktasında da yaptırımlar, denetimler yetersiz. Uzun mesafede havayolu, orta mesafede demiryolu, kısa mesafede kayıt dışı taşımacılık sektörümüze zarar veriyor.

Hareketlilik yüzde 50 aşağıda  

Belediyeler tekel konumunda şirketler kurarak havalimanlarına yaptığı taşımalarla sektörün rakibi olma konumuna geldiler. Öte yandan sektör mensuplarının havalimanlarına girişi engelleniyor. Tabii sektörün pazar payının daralması noktasında nedenler sadece bununla da sınırlı değil.  Nisan ayının başlarında olmamız, mevsim normallerinin olmaması, ekonomik zorluklar ve önümüzde seçim sürecinin olması da etkileyen unsurlar arasında.  Okulların ara tatiline rağmen beklenen hareketlilik oluşmadı. Geçmiş yıllar ile mukayese edildiğinde yüzde 50 daha aşağıda. Tatilin ilk başladığı Cuma ve Cumartesi günü bir parça hareketlilik oldu. Bunun bir dönüşü de olacak ama diğer günler boş seferler. Bu hareketliliği etkileyen bir unsur da deprem nedeniyle alınan kararla birlikte üniversitelerde yüz yüze eğitime ara verildi ve kısmen bazı bölümlerde yüz yüze eğitim başlasa da büyük bölümün de yüz yüze eğitim yapılmıyor. Bu durum seyahat talebini de etkiliyor.  Geçmiş sezonları göremeyeceğiz.

Bilet fiyatları geçen yaz ortalamasına gelmedi 

Otobüs bilet fiyatlarının arttığı noktasında ulusal medya da çıkan haberler gerçeği yansıtmıyor. Halen sektörde bilet fiyatları geçen yaz ortalamasına gelmiş durumda değil. Şu anda hiçbir firma yeni fiyat tarifesine yönelik bir başvuruda bulunmuş değil. Geçen yaz alınan fiyatlar uygulanıyor. Akaryakıt fiyatları bir nebze gerilese de diğer tüm maliyetlerde çok yüksek artışlar söz konusu. Araç sigortalarında çok yüksek artışlar var. Araç fiyatları, yedek parça ve bakım ücreti ile personel maliyetleri de çok arttı. Üstelik akaryakıtta tekrar yükseliş söz konusu. Dünyada petrol fiyatları 80 doları geçti. Tekrar 100 dolar ve üstü senaryoları konuşuluyor.  
Öte yandan şehiriçinde artan trafik yoğunluğu da zaman kayıpları getiriyor. Sefer saatleri uzuyor, maliyetler artıyor. Trafiğin daha normal bir seviyede seyretmesi için kademeli saat uygulamasının hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Ulaşımda otorite çokluğu,mevzuatlar arasındaki çelişkiler ortadan kaldırılmalı. Karayolu Yolcu Taşımacılığı Koordinasyon Kurulu oluşturulmasına yönelik talebimiz de çok uzun süredir var. Bunun bir an önce oluşturulması yaşanan sorunların çözümünde önemli katkılar sağlayacaktır. Önümüzdeki dönemde bu adımları atacağız. 

Bilet portalları 

Bilet portallarına yönelik düzenlemelerin ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın yıllardır dile getirdiği Ulusal Ulaşım Portalınında bir an önce hayata geçirilmesi, serbest piyasa ortamında rekabetçi bir yapının oluşturulması gerekiyor. Portallar noktasında Yönetmelik düzenlemesi ve elektronik ortamda bilet satışının e-ticaret kapsamına alınması için Ticaret Bakanlığı’na başvurduk. Ayrıca e-acentelik düzenlemesi ile tekelleşmenin kırılması gerekiyor. Bilet portallarında komisyon oranları yüzde 30’lar seviyesine çıktı.  

Sektörün küçülmeye ihtiyacı var

Sektörün yeni aktörlere değil, küçülmeye ihtiyacı var. Bu noktada taşıma organizatörlüğü gibi ortak taşıma, kapasite kullanım verimliliğini sağlayacak yapılanmaya gitmek gerekiyor. Karayolu taşımacılığında yüzde 50 atıl kapasite var. Bu durum sürdürülebilir bir durum değil. Ulaşımda verimsizliği, vergi kaybını ve kamu zararını ortadan kaldırmak, ülkenin kaynaklarını doğru yönetmek gerekiyor. 

Herkesin Ramazan Bayramı’nı ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çoçuk Bayramını kutluyorum.  ■

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7