Bütün mesele işsizlik, kapasite sorunumuz büyük

Sıkıntılı bir süreçten geçiyoruz. 3 aylık normalleşme sürecinde beklediğimiz hareketliliği yaşayamadık. Parçalı bir tatil geçirdik. Kapasite kısıtlaması devam ediyor. Fiyatlar geçen yılın seviyesine geriledi. Bazı meslek örgütlerimiz, ticaret odaları komiteleri taban-tavan fiyat uygulamasının geri getirilmesini istiyor. Taban fiyatını getiriyoruz, şikayet ediliyor. Serbest bırakıyoruz, şikayet ediliyor. 

Bütün mesele işsizlik, büyük bir kapasite sıkıntısı yaşıyoruz. Türkiye’nin aynası konumundaki Büyük İstanbul Otogarı’nda geçen yıl aynı dönemde 2 bin 500 çıkış yapılırken, bu yıl 1500 dolayında otobüs çıkış yapıyor.
Seferlerde yüzde 40’lık bir düşüş var. 

Seferlerin doluluk oranı ise yüzde 60-65’lerde. Geçmiş yıllara göre neredeyse yüzde 50 daha düşük kapasite ile çalışıyoruz. Bir yandan da sektörümüz seferlerde hala yüzde 50 kısıtlama ile faaliyet gösteriyor. Aile bireylerinin yan yana oturması ile bu oran yüzde 60’lara kadar çıktı, ancak kısıtlama sektörü çok etkiliyor. Diğer taşıma modlarında böyle bir kısıtlama yok. Bakanlığın tüm tedbirlerin alınmasını sağlayarak sektörde de tam kapasite ile çalışmanın yolunu açması gerekiyor. 

Sıkıntılı bir süreç bekliyor

Okulların açılması için de 21 Eylül deniliyor, ama net değil. Her gün farklı bir açıklama yapılıyor. İnsanlar da şaşkın bir şekilde. Herkesin önünü görmesi lazım. Çok sıkıntılı bir kış süreci bizi bekliyor. Firmaların çok sefer yerine otobüsleri dolu göndermeye yönelmesi gerekiyor. 

Turizm de hareketsiz

Firmaların otobüs parklarına baktığımızda büyük bir kısmının yatarda olduğunu görüyoruz. Ağustos ayında, özellikle Antalya, Muğla tarafında yurtdışından gelen turistlerin hareketliliği oldu. Bu turistler pandemi nedeniyle şehiriçinde çok fazla hareket etmiyorlar. Uçaklarla gelen yolcular yan yana seyahat ediyor, ancak turizm otobüslerinde yan yana oturamıyorlar. Üstelik turizm otobüsünde geçirdikleri süre uçaktakinden çok daha kısa. 

Hiçbir destek alamadık

Hiçbir destek alamadık, otoyol, köprü ücreti, Motorlu Taşıt Vergisi ödemelerinde, zorunlu trafik ve kasko sigortalarında herhangi bir iyileştirme olmadı. Sadece kısa çalışma ödeneği. Bazı otogarlarda çıkış ücreti ve kira almayan belediyeler oldu. 

Bunlar iyi gelişme ve onlara teşekkür ediyoruz ama diğer belediyelerin de bu hassasiyeti göstermesini bekliyoruz. İstanbul ve Ankara iyi adımlar attı. Biz Bakanlığın da köprü ve otoyol ücretlerinde indirime gitmesini istiyorduk, bunu hala bekliyoruz.

Kısıtlamalar zarar verir

İnsanlar bu süreçte seyahat etmedi değil, seyahatler yapıldı. Ancak genelde insanlar otomobilleri ile seyahat etmeyi tercih etti. Pandemi sürecinin bir an önce bitmesi herkesin dileği. Eğer biz gerekli önlemleri almaz, maske takmazsak yeni tedbirler, yeni kısıtlamalar gelebilir. Bu da sektör için yeni bir kriz anlamına gelir. Firmaların ödenmesi gereken borçları var. Bütün borç ertelemelerinin Ekim ayında ödenmesi gündeme geldiğinde bu sürdürülebilir bir yapı olmayacak. Sektör Meclisi olarak talepleri yetkili mercilere iletme çalışmaları yürütüyoruz. Otobüs işletmeciliği, düzeltilmesi çok zor hale gelecek bir düzeye geldi. Önümüz kış ve sıkıntılı bir sürece gireceğiz. Devletten beklediklerimiz ve kendi yapacaklarımız olarak strateji belirlememiz gerekiyor.

Otobüs kazaları 

Bu arada beklenmedik kazalar yaşandı. Abartılacak seviyede değil ama ciddi ölümlü kazalar yaşadık. Bu kazaların nedeni de ekonomik. Çift şoför çalışması gereken yerde tek şoför çalışıyor. Uykusuzluk, yorgunluk dikkatsizliği getiriyor ve kazalar olabiliyor. Birinci derecede sorumluluk firmalardadır. Firmaların iyi bir otokontrol yapması, şoförlerin dinlenmesinin mutlaka iyi bir şekilde sağlanması ve kontrol edilmesi gerekiyor. 

Yanan otobüsler

Yanan otobüslere bakıyoruz. Bununla ilgili çok ciddi önlemlerin alınması gerekiyor. Bunun temelinde bakımsızlık, tedbirsizlik ve eğitimsizlik var. Motorlara iyi bakım yapılmıyor. Şehirlerarası araçlar çok fazla km yaptığı için bakımların düzenli olması ve firmaların da bu konuda duyarlı olması gerekiyor. 

Trabzon ve Bodrum otogarları 

Trabzon Belediyesi şehrin ters istikametinde, eski otogarın 1 km uzağında, dere yatağında büyük bir otogar yapılıyor. 

Sektörün görüşlerinin alınması çok önemli. Muğla Büyükşehir Belediyesi Bodrum’da çok güzel bir otogar inşa etti. Biz belediyelerin otogar yapımında sektörün görüşlerini alarak ilerlemesinin çok olumlu olacağına inanıyoruz. Bodrum Otogarı ile ilgili talep ve önerilerimizi belediyeye sunduk. Çok olumlu bulundu, projelerin taleplerimize uygun şekilde hayata geçirileceğine inanıyoruz. ■