26.04.2024, 21:03

Çiçeği ve kokusuyla bir güzellik: Erguvan, İstanbul’un rengi

Söylenceler önemlidir; anlattıklarıyla geçmişten geleceğe yaşama bağlar bizleri. Kimi zaman tersine akan ırmak gibidir ve yanlışlarla taşınmıştır bu güne; kimi zaman da bilinçli olarak çarpıtılmıştır ki, yaşayabilsin diye. 

İstanbul, kültürler kavşağı, medeniyetler beşiği, başından beri hükümdarların göz koyduğu, ama bir türlü fethedemediği iki kıtaya oturmuş tek şehir. Bilindiği gibi erguvandan rengini, ıhlamurdan da kokusunu almıştır. Ihlamuru tanırız, çayının ne denli sağlık kaynağı olduğunu biliriz de erguvanı, endemik (sadece yöreye özgü) olduğu halde pek bilmeyiz. 
İki ucu da sivri…

Efsaneye göre, erguvan bembeyaz çiçekleriyle çok sevilen bir ağaçtır. Hz. İsa’nın 12 havarisinden belki de en bilineni, Yahya (Yahova veya Yehova) İsa’yı ele vermiş. Romalılar İsa’yı çarmıha gerince, utancından bir ağaca asmış kendisini. Erguvanmış o ağaç. Erguvan sindirememiş bir ihanetin kendisinde son bulmasını ve çiçeklerine kan gelmiş… Bugünkü erguvan rengini almış çiçekleri. 

Hıristiyanların bir kısmı Yahya’yı ihanet eden biri olarak görmezler; İsa’nın çarmıha gerilemeyeceğine inandıkları için ve Yahya’nın da, bu gerçeği bildiği için gönül rahatlığıyla saklandığı yeri söylediğini savunurlar. 

Her ne nedenle olursa olsun; Bizans’ın kraliyet rengi de, Osmanlı’nın saltanat rengi de erguvan rengidir. Asaleti simgeler erguvan rengi. 

Her yerde olmaz, herkes taşıyamaz…

Erguvan ağacı her yerde olmaz, Marmara bölgesindeki endemik bir bitkidir… İlgi çekmesi de bu nedenledir zaten… Bizans tekfurları da, Osmanlı padişahları da erguvanın önemini bilir ağacının sert, kırılmaz ve güçlü olduğunu kavradıkları ve çiçeğinin yararına inandıkları için salata yapıp yerler. 

Haksız da değillerdir; birçok hastalığın tedavisinde kullanmışlar ve sonuç da almışlar. İster çiğ ister kavurarak tüketmişler, yapraklarından ve dallarından şifalı çay yapıp içmişler, kas ağrılarına iyi geldiği söylenen.

Zaman içerisinde, beton imparatorluğu muhafazakârlığa galip gelince, Boğaz boyunca sıralanmış güzelim erguvan ağaçları yerini beton grisi almış, zaten arkasından da ne ağaç kalmış ne yeşillik… Bir küçük gölge, bir nefes alınacak alan yok artık. Yazın güneşin altında, kışında rüzgârın esiri olarak gerçekten sersefil yaşıyoruz… Üzgünüm.

Unutmamak gerekir…

Baharın müjdecisi olarak tanımlanan erguvan, çiçeğinin güzelliği kadar kalp görünümlü yaprağıyla da kendini gösterir. Baharla birlikte canlanan doğa, erguvanlarla birlikte aşkın da doğmasını ister. O çiçekleri, o yaprakları görüp de aşka düşmeyen kalır mı?

Bir zamanlar Çatalca’da ve Bursa’da erguvan şenlikleri yapılırdı; artık yok. Aslına bakarsanız, erguvan ağaçları da kalmadı. Tek tük gördüğümüzde bile içimize bahar coşkusu doluyor. Kim bilir, belki bir yerel yönetici, yeni bir beton yığını yapan yüklenici ya da site yöneticisi kendisinin ve kendisinden öncekilerin hatasını affettirmek için erguvan diker ve bizi o güzelliklerle tanıştırır yeniden.
Edebiyatımızda da önemli bir yeri var erguvanın… Baharın, yeniden doğuşun, sürdürülebilirliğin simgesi erguvanı yaşamımızın kalıcı simgesi olarak saklayan ve erguvanla özdeşleşen Hilmi Yavuz ile tamamlayalım yazımızı: 

“Erguvanlar geçip gittiler bahçelerden 
Geriye sadece erguvanlar kaldı.”
  ■

•  Erguvan baklagillerden, eflatunla kırmızı arası renkte çiçek açan, 10 metreye kadar boylanan süs ağacı. 
•  Erguvani, erguvan çiçeği renginde, eflatunla kırmızı arası renk.

(©) Kaynak: https://www.lafsozluk.com/2012/11/erguvan-nedir-erguvani-ne-demektir.html

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7