04.05.2015, 15:45

Demiryolu Yatırımları ve Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi - 5

Arazi özellikleri, değerlendirme yöntemleri, motive edici sebepleri (hareket nedenleri gibi) tarafından etkilenen yaşam alanı geçişi eğilim ve modellerinin hayata geçirilmesi önemlidir. Bu; türlere göre ekolojik önemli olan modellerin saklanmasını sağlamaktadır. Hareketler ya doğrudan olmayan deliller ya da doğrudan gözlemlerden çıkarılabilmektedir. Kapasitelerine göre değişen şekillerde farklı hareket değerlendirme yöntemleri kullanılmakta olup bu, yayılmaya karşı engelin ne olacağı ve sadece mevsimsel olarak çalışabilirliğini ölçmektedir. Örneğin yumurtlama dönemi boyunca müzik kaydı, sadece sınırlarla belirli alanlardaki hareketleri hedeflemelidir. Literatür yakın zamanda tamamlandığı için sadece anahtar konular belirlenmelidir. 

Hareket değerlendirmesi
Kabuller genellikle hareket patikaları, uzmanlık alanlarına karşılık olarak ve hareket değerlendirmelerindeki bütün yöntemlerde kısıtlar için yapılmaktadır. Bununla beraber, bu durum harekete karşı davranışsal engellerle ilgili araştırma yapmaktan vazgeçirmemelidir, çünkü uygun uzmanlık tasarımı engellerin varlığı ya da yokluğu için ciddi tartışmaların yapılmasını gerektirmektedir. Hareket değerlendirmesinde doğrudan olmayan yöntemler; nüfus sayımı, elde etme çalışmaları ve genetik karşılaştırmalara kadar birçok çalışmayı içermektedir. Doğrudan olmayan çalışmalar genellikle birim iş başına oldukça fazla veri toplanmasını gerektirmekte ve büyük bir yersel ölçekte gerçekleştirilmektedir ancak, normalde hareket edilen patikayı ortaya çıkaramamaktadır. Örneğin, koridorların hareket kolaylaştırıcı ilk araştırmaları için nüfus verileri bir altlık teşkil etmekte, bir koridordaki hareket birbirine bağlı patikalardaki tür kompozisyonuna göre ortaya çıkmakta, fakat koridor yokluğunda kuşların hareket etmediğine dair herhangi bir delil bulunmamakta, bu koridorlarda birbiriyle bağlantılı olan ve olmayan alanlardaki tür zenginliğinin uzmanlık tasarımına göre karşılaştırılması ve bu koridorlarda kuşların diğer izole edilmiş parçalardaki hareket olanağı düşüncesinin desteklenmesidir. Genel olarak, arazi özelliklerine bağlı hareket modellerinin doğrudan olmayan yöntemlerle değerlendirmesi yapılmalıdır ve bu kabuller arazi bağlantı hesaplamalarında kritik bir rol oynamaktadır. Bununla beraber verili yeterli kopyalar ve belki arazi uzmanlık manipülasyonları ve doğrudan olmayan yöntemler davranışsal hareket engelleri için ya da onlara karşı güçlü bir delil sağlayabilmektedir. 

Doğrudan yöntemler
Doğrudan yöntemler, ekotonlar ya da yaşam alanları boyunca uçuş yapan kuşların gözlemlenmesi veya uydu radyo vericileri kullanılarak izlenmesi kadar basit bir şekilde uygulanabilmektedir. Mümkün olan en genel yaklaşım, farklı arazi özelliklerindeki yayılımların sınıflandırılması için sıralı popülasyon araştırmalarıdır. Bu eksenel çalışmalar, kısa mesafeli hareketlerde çok iyi veri gerektirmekte, fakat araştırmacıların çalışma gereksinimlerine göre mesafe artışı gerektikçe zorlaşmaktadır. Harekete karşı davranışsal engellerin bulunduğu durumlarda daha az yaygın olarak kullanılan çalışmalar, farklı habitat girişleri ve yaşam alanı geçişlerinin eğilim değerlendirmesi için aynı türden müzik kayıtları ya da alarmlar kullanılmaktadır. Bununlar beraber tepkiler uyarıcı kaynaklı motivasyona bağlı olup, örneğin bir kuş limitli bir reaksiyon vermektedir. Sonuç olarak, eğer uygun bir müzik kaydı belirlenirse, büyük miktarda gerekli bilgi kısa sürede bir araya getirilebilir. 

Canlı çeşitliliğine tehdit
Kentleşme süreci; fauna dağılımı ve hareket ögelerini etkilemekte, biyolojik homojenleşme doğrudan katılmakta ve canlı çeşitliliğine tehditler oluşturmaktadır. Özellikle kuşlar, canlı dağılımıyla ilgili olarak bu konudaki çalışmalarda önemli bir gösterge teşkil etmektedir. 
Bu süreçlerin ve yapıların olumsuz etkilerinde, karayolu ve demiryolu ağlarının önemi daha da anlaşılmakta olup yaban hayatı üzerindeki potansiyel olumlu etkiler de dikkate alınmaktadır. Bulgular; karayolları, demiryolları ve ilgili yapıların genel olarak tür çeşitliliğinin azalmasına etkimekte olup mevcut kuş türleri veya toplulukları üzerine olumlu etkileri de olabilmektedir. Kuşlardaki olumlu etkilerin ana türleri şu şekilde tanımlanmıştır: 
• Karayolları: habitat ihtiyacının karşılanması, besin baskısının azaltılması, metabolik enerjinin korunması için ılıman bir yüzey temin edilmesi, 
• Cadde ışıkları: günlük aktivitelerin uzatılması, 
• Yol boyunca güç hatları çitler vb.: avlanma aktiviteleri için yerleşme yerleri ve 
• Yol boyunca köprüler, sütunlar, ağaçlar, güç hattı sütunları: yumurtlama yerlerinin sağlanması ve yırtıcı hayvanlardan korunması…

Kentleşme süreci
Kentleşme; yerleşim ve endüstri alanlarındaki insan varlığı yoğunlaşması ile karakterize edilebilir olup bu merkezlerin birbirine bağlanmasında demiryolu ve karayolu ağlarının geliştirilmesi ana ögelerden birisidir. Bu özellikler peyzaj (yeşil alan) değişiminin ana nedenlerinden birisini oluşturmakta ve tür çeşitliliğine potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. Kentleşme prosesi ve coğrafyası yaşam alanı dağılımı ve hareket ögelerine doğrudan etki etmektedir. Ayrıca, geçen yüzyıl boyunca, karayolu, demiryolu, elektrik şebekeleri ve çitler gibi doğrusal altyapı yapıları doğal yaşam alanının birer parçasına dönüşmüştür. Bu özelliklerin olumsuz etkileri, özellikle karayolu ve demiryolu ağları açısından, bütün peyzajlarda dikkate değer sonuçlar vermiştir. Küresel olarak gelişmeye devam eden ulaştırma koridorları dahilinde tür çeşitliliğindeki değişimin ne yönde ve ne şekilde oluşacağı önemli bir sorudur.

Ekolojik etkiler
Karayolları ve demiryolları, arazinin her yerinde etki oluşturan bir özelliktedir ve omurgalı doğal yaşam alanı üzerinde birçok etkisi söz konusudur. Doğal yaşam alanı üzerindeki birincil ekolojik etkiler aşağıdaki gibidir:
• Yaşam alanı kaybı: Karayolu ve demiryolu inşası her zaman için doğal yaşam alanında kayıp anlamına gelmektedir. Arazideki fiziksel zarar, canlılara rahatsızlık vermek şeklinde ortaya çıkmakta ve bariyer etkileri altyapıya bağlı olarak tüm habitat bölünmelerinde rol almaktadır.
• Rahatsızlık: Karayolu, demiryolu ve trafik; fiziksel, kimyasal, biyolojik çevreyi rahatsız etmekte ve kirletmekte olup karayolu-demiryolu güzergahlarından daha geniş bir alandaki birçok bitki ve hayvan türleri için yaşam alanı uygunluk koşullarını değiştirmektedir. Ayrıca dolaylı değişkenler de önemli bir etki oluşturabilmektedir. Bu etkiler, gürültü ve yapay ışıklardır. İkincisi ise, örneğin, gelişim, işaretleme elemanları, tüy dökme, üreme ve göçe bağlı oluşan kuş biyoritmindeki etkilerdir. 
• Ölüm oranı: Trafik kazalarındaki hayvan ölümleri kaynaklı olup bunlar sınır yaşam alanları veya karayolu-demiryolu hat geçişlerinde gerçekleşmektedir. Trafik ölümleri son yıllarda sürekli olarak artmakta, bununla beraber sadece birkaç türde ciddi tehditler tespit edilmiştir. 
• Bariyer: En çok karasal hayvanlar için söz konusu olup altyapı hayvan hareketlerini kısıtlayan bariyer gerektirmektedir, böylece yaşam alanlarına geçiş erişilebilirliği engellenir, popülasyonların bölünmesi ve izolasyonu için bir potansiyel teşkil edilir. 
Yukarıda tanımlanan etkiler, omurgalılar üzerinde genellikle olumsuz etkiler olarak ortaya çıkmaktadır. İnsanların baskın olduğu arazi yapısı, araştırmacılar için belirli zorluklar oluşturmaktadır, çünkü ekolojik süreçte kentleşmenin etkileri genellikle karmaşık olup bütünüyle anlaşılmış değildir. Bu konuların açıklanması için, kentsel ekoloji ve yol ekolojisinin hesaba katılması için hayvanlar, bitki dağılımı ve hareketler üzerinde kentsel gelişme ve ulaştırma ağlarının etkileri irdelenmelidir. Özellikle kuşlar, vahşi yaşamın teme yapıları olarak ‘rahatsızlık’ ölçücü göstergeler olarak çalışılmıştır, çünkü diğer omurgalılara kıyasla kuşlar yetenekli gözlemciler tarafından daha kolaylıkla izlenebilmekte ve kentsel etkiler ile farklı kentsel tasarımlara karşı ölçücü bir mekanizma sağlamaktadır. 
Hepinize; huzurlu sağlıklı başarılı ve mutlu bir hafta dilerim. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 12 34
2. Fenerbahçe 12 29
3. Samsunspor 13 26
4. Eyüpspor 13 22
5. Göztepe 12 21
6. Beşiktaş 12 21
7. Sivasspor 13 18
8. Başakşehir 12 16
9. Rizespor 12 16
10. Gaziantep FK 12 15
11. Kasımpasa 13 15
12. Konyaspor 13 15
13. Antalyaspor 12 14
14. Trabzonspor 11 12
15. Kayserispor 12 12
16. Alanyaspor 12 11
17. Bodrumspor 13 11
18. Hatayspor 12 7
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 13 26
2. Bandırmaspor 13 25
3. Karagümrük 13 24
4. Erzurumspor 13 22
5. Igdir FK 12 21
6. Boluspor 13 21
7. Ahlatçı Çorum FK 13 20
8. Ankaragücü 13 19
9. Esenler Erokspor 13 18
10. Keçiörengücü 13 18
11. Şanlıurfaspor 13 18
12. Ümraniye 13 18
13. Gençlerbirliği 13 18
14. Pendikspor 13 18
15. İstanbulspor 13 17
16. Manisa FK 13 17
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 13 14
19. Adanaspor 13 8
20. Yeni Malatyaspor 13 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 12 31
2. M.City 12 23
3. Chelsea 12 22
4. Arsenal 12 22
5. Brighton 12 22
6. Tottenham 12 19
7. Nottingham Forest 12 19
8. Aston Villa 12 19
9. Newcastle 11 18
10. Fulham 12 18
11. Brentford 12 17
12. M. United 12 16
13. Bournemouth 12 15
14. West Ham United 11 12
15. Everton 12 11
16. Leicester City 12 10
17. Wolves 12 9
18. Ipswich Town 12 9
19. Crystal Palace 12 8
20. Southampton 12 4
Takımlar O P
1. Barcelona 14 34
2. Real Madrid 13 30
3. Atletico Madrid 14 29
4. Villarreal 13 25
5. Athletic Bilbao 14 23
6. Osasuna 14 22
7. Girona 14 21
8. Mallorca 14 21
9. Real Betis 14 20
10. Real Sociedad 14 18
11. Celta Vigo 14 18
12. Sevilla 14 18
13. Rayo Vallecano 13 16
14. Leganes 14 14
15. Getafe 14 13
16. Deportivo Alaves 14 13
17. Las Palmas 14 12
18. Valencia 12 10
19. Espanyol 13 10
20. Real Valladolid 14 9