Geleceğin Liderleri sektörü değerlendirdi

“Ulaştırmada Geleceğin Liderleri Zirvesi” başlıklı panelde Turkcel'den Seval Üçler Yıldız moderatörlüğünde Tokat Seyahat’ten Mustafa Tekeli, Best Van Turizm’den İrem Bayram, Tursan’dan Sarp Tardu Orduhan, Has Turizm’den İrem Karaali konuşmacı olarak yer aldılar.  

12 yıldır sektördeyim. İşletme mezunuyum. Hem okullu hem alaylıyım diyebilirim. Başka işler yapmayı düşündüm, denedim de. Aile şirketi içerisinde olunca 365 gün ulaşılabilir olmanız gerekiyor.  Bu işin en güzel tarafı 81 ilde arkadaşınız, dostunuz var. Dezavantajı ise sürekli yollarda olmanız. Teknoloji hayatımızın içerisine çok fazla girdi. Koltuk arkası ekranlar konusunun hem sağlık hem maliyetler açısından büyük bir sıkıntı olduğunu düşünüyorum. İnternet kotasının çok hızlı tüketilmesi de ayrı bir sorun. 

Otobüs firmalarının adının kaza sonrasında haberlerde yazılması konusunda bir karar alındı. Kanun buna yetki vermiş. Aslında bu kim yaptı demek ve nedenlerini bir tarafa bırakmak oluyor. Dijital takografların sektörde kullanılması aracın takibini de kolaylaştıracak. Araçta iki kaptan var ama üç ehliyet var. Bunu çözecek önerilerimiz oldu. Emniyet kemeri kullanımı için kaptanların ve yolcuların uyarılması çok önemli. Kaptanların birçoğu kemer takmaktan kaçınıyor. Şerit takip sisteminin otobüslerin tamamında olması da güvenlik açısından önemli. Dijital takografla denetim süreçleri de kolaylaşacağı için bugün ihtiyaç duyduğumuz kaptan sayısı daha da artacak. Ama artık kaptan yetişmiyor. Bu sektörümüz için çok büyük bir sorun. Tüm sektörlerde ara elaman sıkıntısı var. Hiç kimse kaptan olmak hayali kurmuyor artık. Eskiden direksiyona geçen birisinin en büyük hayali kaptan olmaktı. 10 yıl sonra bugünün 4-5 katı maaşla kaptan arayacağız. 

İrem Bayram:  

5 yıldır sektördeyim. İşletme bölümünde lisans yaptım. Bu işe bilet satarak başladım. En keyifli yeri de sahada olmak. Sektörden farklı bir alana kaymayı düşünmedim. Bundan sonra da işi geliştirerek, bu işte yer almayı hedefliyorum. Kamera konulmasından yanayım ve tüm araçlarımızda 8’er kamera var. Kaptanlarımız kameraların olmasından çekindiler. Ama bir kaza sonrasında, kameralar sayesinde kaptanın bir hatasının olmadığı tespit edildi.  Kaptanların elinde sürekli telefon görmek beni üzüyor. Teknoloji bazen fayda sağlar, kötü kullanırsanız zararlı da olabilir.  Kadın olmanın pozitif ayrımcılığını gördük. Bizim sektörümüz kadına çok saygılı bir sektör. Otobüslerde kadınlara çanta taşıtıldığını görmedim. Bir talimat verdiğimizde onun hemen yerine getirildiğini görüyoruz. Yollar artık eskisi gibi değil. Her tarafta bölünmüş yollar var. Burada güvenli kullanım için kaptanların eğitimi önem taşıyor. Kaptanların dinlenmiş bir şekilde sefer gerçekleştirmesi, güvenli seyahat için çok önemli. Yolcuların ve kaptanların emniyet kemeri kullanımına çok dikkat etmeye çalışıyoruz. Her zaman denetim olacak değil, aracın yöneteni, sorumlusu olan kaptanlardır. Bugün günümüzde markalaşan firmalar öne çıkıyorsa, önümüzdeki süreçte artık markalaşan kaptanlar süreci başlayacak, buna inanıyorum. İşini ciddiyetle yapan kaptanlara ihtiyacımız artacak. Firmanın kurumsallaşmasının yanı sıra kişisel kurumsallaşma dönemi de gelecek.

10 yıldır sektörün içindeyim. 6 yıldır yazılım proje geliştiriyorum. Sürücü, veli ve firma arasındaki erişim sorununu gördük. Bunun çözülmesini veli ve firmanın mobil uygulamalarıyla sağladık. Servisin konumunun anında görülmesi gibi uygulamalar yaptık. Servisin gelememesi durumunda yolcuların ‘bitaksi’ ile ulaşımını sağlayacak bir uygulama gerçekleştirdik. Ücretsiz taksi servis hizmeti sunmaya başladık. Bunu raporlama imkanımız da var. Hizmetin maliyetini düşürmek açısından avantajlı olan rota optimizasyonu sistemi geliştirmeye çalışıyoruz. Yolcular, kendilerini sisteme eklediler.  Servislerin doluluk oranı ve kaç araçla hizmet verilmesi gerektiği gibi geri dönüşler aldık. Bir sayede 38 aracı, 32’ye düşürdük. 200 bin TL gibi bir avantajımız oldu.  Araçların daha fazla yakıt tüketmesini ve trafikte fazla kalmalarını önledik. Serviste çocuklarının unutulmamasını önlemek için sensorlar yerleştireceğiz ve camların açılmasını sağlayan bir sistem kuracağız. 

İrem Karaali: 

Ekonomi alanında eğitim gördüm. Yurtdışında sektörümüzde aile şirketleri konusunda master yaptım. Sektörün içerisinde büyüdüm, otogarda çığırtkanlık bile yaptım. İki dedem de otobüsçüydü. Bunu da çalışmalarımıza yansıttık. Müşterilerin beklentileri hep var. Teknolojiye uyum sağlanmadığında firmanın sektörde kalıcılığını sağlamak zorlaşıyor. Bu sektörde bayan olmak güzel. Hiçbir zaman bir dışlanma hissetmedim. Tezimi kaptanlar ile görüşerek yazdım. Bir kaptan, ‘yolcular sadece taşıdığım insan değil, onlar benim ailem ve aileme nasıl davranıyorsam onlara da öyle davranmayalım’ dediğinde gurur duyduğumu itiraf etmeliyim. Dinamikleri değişse de bitmeyecek bir sektör otobüsçülük. Önümüzdeki dönemde firma sayısı azalabilir, kurumsallaşanlar ayakta kalacak. ■


“Ulaştırmada Geleceğin Liderleri Zirvesi” başlıklı panelde Turkcel'den Seval Üçler Yıldız moderatörlüğünde Tokat Seyahat’ten Mustafa Tekeli, Best Van Turizm’den İrem Bayram, Tursan’dan Sarp Tardu Orduhan, Has Turizm’den İrem Karaali konuşmacı olarak yer aldılar.