Karayolu Taşıma Yönetmeliği değişikliğine dikkat!

Dr. Zeki Dönmez Değerlendirdi

8 Ocak 2018 tarih ve 30295 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ve 25 Mayıs 2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete’de ilk değişikliği yapılan yeni Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde ikinci değişiklik yapılarak 31 Aralık 2018 tarih ve 30642 (4’üncü mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de duyuruldu. Yeni değişiklikleri Resmi Gazete’deki madde numarası sırasıyla ve değişiklik yapılan maddenin numarasını da vererek özet biçiminde aktarıyoruz. 

Madde-1: (2. madde, 3 fıkra e ve f bentleri) Kamyonetlerle (van, panelvan dahil) ilgili düzenlemeler N1 ve N1G araç sınıfı olarak birleştirilip bunlarla ticari olmayan eşya taşınması hali kapsam dışında tutuldu. (Yani belge gerekmiyor.) 

Madde-2: ( 3. madde) Bakanlığın adı, yeni adına (Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı) ve yeni yönetim tarzının mevzuatına göre düzenlendi. 

Madde-3: (4. madde) Mesleki saygınlık tanımında değişiklik yapıldı. 

Sözleşmeli taşıt tanımı içine uzun süreli kiralama sözleşmesi de eklendi. Ancak uzun süreli kiralama tanımlanıp açıklanmadığından durum net anlaşılmıyor. Bu kiralamanın, bu mevzuattaki yetki belgesi sahiplerince yapılıp taşıtları kendi unvan ve sorumlulukları altında çalıştırmaları söz konusu. Finansal kiralama, faktoring vb. konularda bir değişiklik yok. 

Şehiriçi tanımına belediye mücavir alanı da eklendi. 

Yük taşımacılığında kullanılan ve azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan motorlu araç şeklinde N1 sınıfı taşıt tanımı yapıldı. Mevzuatta M ve N türü sınıflamalara geçilmesi açısından bu başlangıç önemli. 

Madde-4: (6. madde.1) A1’ler “kamuya hizmet dışında yurtiçi taşıma yapma” şeklinde tanımlandı. Bu düzeltme A1’lerin yeniden canlanması için bir başlangıç olabilir. Şehirdışı otomobille taşımacılık bir ihtiyaçtır. A1 veya B, D belgeleri altında mutlaka olmalıdır. A1’lerin kamuya da olsa belediye alanında taşımacılık yapıp yapamayacakları ise hala belirsizdir. 

Madde-5: (7. madde) D4 yetki belgesi alımında UKOME veya trafik komisyonu şartları ve valilik kararları kaldırıldı. Arz talep dengesini gözetme işini Bakanlık yapacak (Nasıl yapacak veya şart mı?). Uygulama esasları Bakanlıkça düzenlenecek  

Madde-6: (14. madde) 1 fıkranın ç bendi, 4 fıkranın ç bendinin 2 numaralı alt bendi ve 16’ncı fıkra hükümleri değişti. 4’üncü fıkranın ç bendinin 3 numaralı alt bendi yürürlükten kaldırıldı. 

4.ç’de kamu taşıması yapılması kurallandırıldı. 

16’da G, L, M, N ve T türü yetki belgeleri için kullanılacak yer şartları yeniden düzenlendi. 

Madde-7: (15. madde) fıkra 10 bent e’ye T yetki belgelerinin 16’ıncı madde gereğince düzenlenen belgeyi yetki belgesi başvurusunda sunmaları eklendi. 

Madde-8: (24. madde) 1’inci fıkra a bendinin 2’nci alt bendinde A1 belgelerinin 20 olan en fazla taşıt sayısı 10’a indirildi. Kamuya hizmet halinde bu kısıtlama yok. Kamu kurumlarına hizmet dışında A1’lerdeki taşıtlar 2900 santimetreküpü geçemeyecek. 4 yaşından büyük taşıtlar kaydedilemeyecek.  

Madde-9: 25.1.c.1’deki K2 belgelilere sözleşme sınırlaması kalkıyor. 

Madde-10: Yetki belgesi sahiplerinin arıza, kaza vb. istisnai hallerde başkasının taşıtlarını kullanmaları durumunda, yedi iş günü olan bildirim süresi 24 saate indi. 

A1, B2 ve D2 yetki belgesi sahiplerinin taşıtlarını başkalarına kullandırmalarına ilişkin olarak genelge ile getirilen ve UBER’i önleme amaçlı olduğu düşünülen düzenleme, cezalarıyla birlikte Yönetmeliğe eklenmiş bulunuyor. Yetki belgesi sahipleri titizlikle ilgilenmeli. 

Madde-11: Soğutma tertibatı bulunanlar hariç römork ve yarı römorklarda yakıt deposu bulundurulmasını yasaklayan 2’nci fıkra kalktı. 4’üncü fıkradaki cezalandırmalardan bu 2’nci fıkraya aykırılık çıktı. 

Madde-12: 34’üncü maddedeki 2’nci fıkradaki mesleki yeterlilik belgesi bulunmayan şoförlerin cezalandırılmasına diğer eksiklikler de dahil edildi. 

Madde-13: (37. madde) Taşıma Sözleşmesi, yolcu listesinin numaralandırılmış oturma yerlerine göre olması zorunluluğu kalktı. Hatta bu otobüslerde yerlerin numaralı olması da zorunlu olmaktan çıkarıldı. Fatura veya fatura yerine geçen belgenin bir nüshasının denetimlerde gösterilmek üzere taşıtta bulundurulması zorunluluğu da kalktı. Tarifeli yolcu taşımacılığındaki etiketli yolcu bagajı dışında bagaj taşımama hususu burada da uygulanacak.

Madde-14: (40. madde) fıkra 15’in ifadesi daha iyi hale getirilmiş, maddenin sonuna C2, C3, K1, K3, L, M, N ve P belge sahiplerinin, yük verenlerin G, H ve taşıma işleri organizatörü belgesi kapsamında faaliyette bulunup, bulunmadıklarını sorgulaması gerekiyor. 

Madde-15: (41. madde) 2’nci fıkra a bendi kamu taşıması için A1 belgesi alanların diğer taşımaları yapmaması şekline getirilmiş. 

5’inci fıkrada, öncedenki B1 ve D1’lerin 22.01-04.59 saatleri dışında iliçi taşıma ve 100 km.ye kadar şehirlerarası taşıma yapmalarına ilişkin yasaklamadan yeni düzenlemede 100 km.ye kadar olan taşımalarla ilgili yasaklama çıkarılmış. Yani bu belge sahipleri 100 km.ye kadar olan şehirlerarası taşımaları 24 saat yapabilecek. Kısıtlama sadece iliçi taşımalara ilişkin olarak adı geçen saatler dışında sürüyor. Bu belge sahipleri sadece belirtilen saatler içinde iliçi taşıma yapmaya devam edebilecekler. 

Madde-16: 56’ıncı maddenin 2, 7, 10, 12, 13 ve 15’inci fıkralarında iyileştirmeler yapılmış. 

Madde-17: Zaman tarifelerine ilişkin 57’inci maddenin 2’nci fıkrası iyileştirilmiş.

9’uncu fıkrada mücbir sebeplerle sefer yapılmaması kabul edilmiş, ancak bunun yapılamayacak seferden 12 saat önce Bakanlığa bildirilmesi zorunluluğu getirilmiş. Bu mücbir sebebin son 12 saat içinde ortaya çıkma olasılığı çok yüksek (Mesela sefere iki saat kala sel köprüyü uçurabilir, kar bir anda yolu kapatabilir).

10’uncu fıkradaki zaman tarifesindeki saatten 10 dakika öncesi veya sonrasına ek sefer koyma hali 48 saat önce Bakanlığa bildirip onay alma şartına bağlanmış. Özel durumlarda, mesela bayram, deplasmanda maç gibi hallerde ek sefer ihtiyacının bırakınız 48 saat öncesini son birkaç saat içinde bile çıkması söz konusu olabilir. Adı üstünde ek sefer. 

Madde-18: (64. Madde) 2’nci fıkrasında adı geçen kararnamenin bir fıkrasının numarası düzeltilmiş.

Madde-19: (73. Madde) 4’üncü fıkrasında diğer belgelerle beraber R taşıma işleri organizatörlüğü belgesi de belirtildiği halde (taşıma işleri organizatörü) ifadesi metne ekleniyor. Taşıma işleri organizatörlüğünün ayrı bir Yönetmelik ile düzenlenmesi sonucu R ile ifade edilmeyen belgeleri de olabileceği düşünülürse bu uygun. Geçiş döneminde bu türden ifadeler değişik yerlerde geçiyor. 

Madde-20: Geçici madde 1’in 3’üncü fıkrasındaki belge değiştirmelerinin kolaylık sınırı olarak belirtilen 31.12.2018 tarihi 30.06.2019’a kadar uzatılıyor. 

Ayrıca 2007’den önce L1, M1 veya N1 belgelerine kayıtlı taşıt sahiplerinin K1 belgesi almak istemeleri halinde 2019 sonuna kadar yüzde 50 belge ücreti indiriminden faydalanacaklar. 

Madde-21: Geçici 2’nci maddenin 1’inci fıkrasının a bendinde yer alan 01.10.2018 ibaresi 02.01.2019 olarak değiştiriliyor. 

40’ıncı maddenin 3’üncü fıkrasında yer alan A1, A2, B2 ve D2 yetki belgesi sahipleri ile 4’üncü fıkrasında yer alan B1 ve D1 yetki belgesi sahiplerinin ATS bilgilerini Bakanlığa bildirme zorunluluğu için 31.12.2020 tarihine kadar süre verildi. 

Madde-22: Geçici madde 5’teki L1, M1, N1 yetki belgesi sahiplerinin sözleşmeli taşıt şartlarına uyum için, 01.10.2018 ibaresi 02.01.2019 olarak değiştiriliyor. 

Kamu kurumu dışında hizmet verecek A1 yetki belgelerinin 24’üncü maddeye uyumu için 30.06.2021’e kadar süre verildi. 

Madde-23: Taşıma işleri organizatörü yetki belgesi başlığı altında getirilen geçici 8’inci maddeye göre Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği 06.07.2018 tarihinden itibaren yeni R belgesi düzenlenmeyecek, mevcutlar yenilenmeyecek. Bu kapsamdaki faaliyetler adı geçen Yönetmeliğe göre değerlendirilecek.  

Takoğraf uygulanmasına ilişkin geçiş hükümleri başlıklı yeni geçici madde 9’da 40’ıncı maddenin 31’inci fıkrasındaki sayısal takoğraf verilerinin arşivi ve kart otoritesine gönderilmesi sorumluluğu 01.01.2020 tarihine kadar uygulanmayacak.

Şekil maddeleri 

Madde-24: Yönetmeliğin 82’inci yürütme maddesindeki yürütme makamı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak düzeltiliyor. 

Madde-25: EK1 Ücret tablosundaki C1 belge ücretindeki 5 bin ibaresi 15 bin olarak değiştiriliyor. 

Madde-26: Bu Yönetmeliğin 25’inci maddesi 01.01.2019 tarihinde, diğerleri ise yayım tarihinde yürürlüğe giriyor. 

Madde-27: Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütecek. 

NOT: Yorumsuz, tam ve kesin anlamlar için Resmi Gazete metni esas alınmalıdır. ■