OBİLET, BİLETALL’ı aldı: Tekelleşme Endişesi

HAZIRLAYAN: ERKAN YILMAZ

Online bilet satış alanında yaşanan bu satın alma ve 1 Temmuz sonrasında normalleşme süreciyle ilgili biz de firma sahiplerinin görüşlerini aldık. 

BU SATIN ALMA SEKTÖRE POZİTİF ETKİ YAPACAK

Obilet.com CEO’su Yiğit Gürocak satın almaya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Seyahat sektörü için çok heyecan verici olan bu gelişmeyi pazarda faaliyet gösteren firmalarımızla ve vatandaşlarımızla paylaşmanın mutluluğu içindeyiz. Sektörün içinden gelen iki firma güçlerini birleştirirken bu satın almanın sektördeki tüm oyunculara hizmet kalitesi ve verimlilik anlamında pozitif yöne fayda sağlayacağını öngörüyoruz. Obilet’i dünya ölçeğinde bir marka haline getirmeyi hedefliyoruz.

Biletall CEO’su Yaşar Çelik ise "Biletall, Türkiye’de şehirlerarası seyahat sektörünün dijitalleşmesinde öncü rol oynamıştı. Sektörün içinde bulunduğu kriz ortamında böylesi bir anlaşma ile sektörümüzün küresel çapta daha da güçlenmesinin önünü açmanın gururunu yaşıyoruz” dedi. ■

FİRMA SAHİPLERİ OBİLET’İN BİLETALL’I SATIN ALMASINI, 1 TEMMUZ SONRASINDA YOLCU HAREKETLİLİĞİNİ VE BİLET FİYATLARINI DEĞERLENDİRDİ 

BU SATIN ALMA MALİYET ARTIŞI GETİRİRSE ALTERNATİF GİRİŞİMLER OLABİLİR.

Efe Tur-İzmit Seyahat Ve Öz Emniyet Turizm Genel Müdürü Alper Birant: 

Bu satın alma sonrasında tekelleşmenin olacağı  bunun maliyet artışı artış getirebileceği düşünülebilir, ama bizim sektörümüz neler gördü, neler yaşadı. Bu satın alma bir maliyet artışı getirirse, sektörün içinden olmasa bile alternatif oluşturulması için çaba gösterilecektir. Her zaman böyle oldu.  Beni endişelendiriyor mu bu durum? Evet, komisyonların artması yönünde endişelerimiz var. Ama  bunu yapıp, yapmayacaklarını da henüz bilemiyoruz. Yaparlarsa bu sefer www.enuygun.com veya www.neredennereye.com ön plana çıkabilir. Biz bu sitelerde de varız. Bizim dijital satış oranlarımız yüzde 30-40 bandına ulaştı. 

1 Temmuz sonrası

Şu an üç firmanın filosunda 115 otobüs var. 75'i özmal. 1 Temmuz sonrasındaki hafta sonu kapasiteler doldu ama şu an tek taraflı iş var. Ege tarafına arabalar dolu gidiyor, boş geliyor. Bayram için rezervasyon var. Mayıs-Haziran ayında yaşamamız gereken hareketliliği Temmuz ayında yaşıyoruz. Tek taraflı iş oluyor. Ağustos’un son haftasıyla birlikte üniversite öğrencilerinin gelişiyle hareketlilik daha da artar. Fiyatlar kendi içimize göre normal ama bir lastik olmuş 3 bin, akü olmuş 2 bin TL. Yağ olmuş 400-500 TL. İkram, otoban ve köprü geçişlerinde maliyet artışları çok yüksek. ■

BELİRSİZLİKTEN KAYNAKLI CİDDİ KAYGILAR VAR 

Best Van Turizm Yönetim Kurulu Üyesi İrem Bayram:

Satın alan taraf bu konuda firmalara bilgi vermek anlamında bir açıklamada bulunmuyor. Bu durumda bir belirsizlik getiriyor. Belirsizlik ortamından kaynaklı hepimizde ciddi kaygılar var. Tekelleşir ve belli yaptırımları uygulamaya başlar da, komisyon oranları artarsa gibi endişeler var. 
Bu tür bir gelişme olmadığı takdirde ve komisyon oranları arttırılmadığı sürece, hatta hizmet sürecinde daha kaliteli bir yapıya gidilmesi halinde biz bunu memnuniyetle karşılayacağız ve iyi ki tekel olmuşlar diyeceğiz. Ayrıca rekabet etmek zorunda kalmayacağı için reklam giderleri azalacak belki bu da komisyon oranlarını düşürmeyi de gündeme getirebilecektir. Ama 'biz tekiz, rakibimiz yok' düşüncesiyle komisyon oranlarını arttıracaklarını sanmıyorum.  Böyle bir hataya düşerlerse sektör gereken tepkiyi verecektir. Sonuç olarak orada olmama noktasında da sektör hemfikir olur. 
Benim, mevcut TOFED yönetiminin bilet portalı oluşturma çalışmalarına yönelik bir güvenim yok. Sektörün gerçek bir sahibi de yok. Sektörün kendi içinde örgütlenmesine yönelik adımlarla ilgili Ağustos ayının ortasına kadar netleşmeler görebiliriz. Sektör kendi içinde bir araya gelerek portal oluşumuna gidebilir. Bizim internet bilet satış oranımız yüzde 30.

1 Temmuz sonrası

Ciddi bir talep artışı var. Yüzümüz gülmeye başladı. Bayram sürecinde otobüslerde yer yok.  Yavaş yavaş bir toparlanma oluyor. Bilet fiyatları, olması gerektiği düzeyde. Yüksek tutmuyoruz, çünkü alım gücünün ciddi anlamda düştüğünü de gözlemliyoruz. ■

ÇAĞ DEĞİŞTİ VE BİZ BU ÇAĞA UYGUN GEREKLİ YATIRIMI YAPMADIK

Lks Turizm Yönetim Kurulu Üyesi Fatih İslam: 

Artık dijital çağdayız. Herkes her şeyi aynı sayfada, parmağının ucunda görmek istiyor. Zamanında bu alanda boşluklar vardı, bu boşlukları bu adamlar geldi doldurdu. İyi de doldurdular. Çağ değişti. Biz bu çağa gerekli yatırımı yapmadık. Bu adamlar yaptı. Bunlar ekmeğini yiyecek. Obilet’in Biletall’ı satın alması öncesinde de zaten bir tekelleşme söz konusuydu. Firmaların büyük bölümü Obilet sistemine geçmişti. Bence Biletall’ın altyapısı ve başka biri tarafından satın alınmasın düşüncesiyle alındı. Böylece yeni bir oluşum riski de önlenmiş oldu. İnternetten bilet satışı yüzde 10 komisyona fikslenmiş durumda. Bazı büyük firmalar yüzde 6-7 veriyor olabilir. Ben bu satın alma sonrasında 'Haydi komisyonları yüzde 15 yapalım' gibi bir hamle yapılacağını düşünmüyorum. Çünkü sektörde 6-7 aydır firma sahiplerinin öncülük yaptığı bir portal çalışması da var zaten.  Ancak bir portalı oluşturmak ve yürütmek de kolay bir iş değil. Obilet’in aylık 1 milyon TL üzerinde google masrafı var. Bu saatten sonra Obilet olmak kolay değil. İnternet bilet satışımız, kendi sitemiz de dahil yüzde 35 civarında. 

1 Temmuz sonrası

Geçen hafta güzeldi. Hafta içi biraz zayıf, hafta sonu iyi. Kapasiteler tam açıldı ama hatların yüzde 30-40’lık kısmı tam kapasiteye ulaşabiliyor. Diğerleri yüzde 23-27-30. Bunu Ankara için söylüyorum. Biz Ankara’dan insanları Ayvalık, Bodrum, Didim, Kaş'a götüreceğiz. Bir hafta sonra dönüşleri olacak. Bayram için ekstra bir talep yok. Bayramlar da bayram gibi değil artık. Fiyatlara müdahale edilmez, yıkıcı rekabete girilmezse  bir sıkıntı olmaz. Şu an fiyatlar iyi. Kimse kötü diyemez. Sezon, yolcu az olmasına rağmen güzel geçecek. ■

BU İŞ TEKELLEŞEBİLİR

Didim Seyahat Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Cengiz: 

Bu satın alma ile bu iş tekelleşebilir.  Sektör için de iyi bir gelişme olmaz. İki gün sonra komisyonları yükseltmeye başlarsa firmalar başlarının çarelerine bakarlar. Muhakkak yeni oluşumlar çıkar. 
İnternetten bilet satışı toplam yolcu sayımızın yüzde 40’ları seviyesinde. ■

1 Temmuz sonrası

1 Temmuz’da normalleşme itibariyle işler güzelleşmeye başladı. Temmuz’un 15’ine kadar da tek yön olarak devam eder. Bayramda çift yön başlar. Gelişlerimiz dolu, gidişlerimiz de normal. Bayrama yönelik de talep var.  

TOFED ONLİNE BİLET SATIŞ PORTALI İÇİN ÖNCÜLÜK ETMELİ 

Sakarya Vıp Turizm Yönetim Kurulu Üyesi Suat Akın: 

Bu satın almayı olumsuz olarak değerlendiriyorum ve sektör için iyi bir gelişme olmadığını düşünüyorum. Şimdiden dayatmalar başladı. Tekelleşme süreci yaşıyoruz. Sektör olarak buna müsaade etmememiz gerekiyor. TOFED bir portal çalışması yürütüyor.  İstanbul’dan araç kaldırma sayısına göre firmalar ortak olacak ve yüzde 5 komisyon  gibi bir uygulama yapılacağı söylendi. İnşallah kısa sürede bu hayata geçer. Bilet satış portalları firmalara yüzde 10 ortak oldu. Ben yıllık 1 milyon TL komisyon ücreti ödüyorum. Bizim internet bilet satış oranı yüzde 50 civarında. 

1 Temmuz sonrası

1 Temmuz sonrasında yolcu hareketliliği anlamında beklediğimiz iş olmadı. İnsanların ekonomik durumlarının bozulması, işsizlik bizi etkiledi. Yoksa çok büyük beklentimiz vardı. Vatandaşta para yok. Bayramdaki hareketlilik de sektörü kurtarmaz. Sezon istediğimiz gibi olmayacak gibi gözüküyor. ■

OBİLET’İN BİLETALL’I SATIN ALMASI

Turgut Reis Group Turizm Seyahat sahibi Tolgahan Reis:

Obilet gerçekten işini kurumsal şekilde yapan bir firma. Sahibi Sayın Yiğit Gürocak’ı kardeşim gibi severim. Bu işi layıkıyla yapan bir ekibi var. Fakat hiçbir zaman tek bir firma veya şahıs üzerinden bir ticaretin yapılmaması lazım. Ne kadar rekabet olursa hizmet kalitesio kadar artar. Obilet ve Biletall’ın aynı bünyede olması bazı aksaklıklar ve bazı tekelleşme kararları da getirebilir. Bu sadece Obilet’e özgü değil, Biletall, Obilet’i satın alsaydı yine aynı şeyleri söylerdik. Biletall’ın sahibi Yaşar Çelik de bizim dostumuz. Ama şu gerçek ki, tekelleşmiş bir sistem hizmetini tam anlamıyla yerine getirmez. Şunu canı gönülden söylüyorum; filodaki araçların tamamı özmalolan bir firmayız, ama tek başımıza hiçbir zaman Kars’a hizmet sunmak istemedik. Çünkü karşımızda rakip olduğunda sürekli yenilenmeye odaklanıyor ve daha büyük hedefler çiziyorsunuz. Bu satın almakonusunda bende tekelleşme olacağından endişeliyim. AmaTürkiye’de hiçbir şey tek başına yapılmaz, öyle de kalmaz. Türk milleti yaratıcıdır, yenilenmeyi sever mutlaka yeni rakipler çıkacaktır. ■

BİRLEŞEN PORTALLARIN DURUMU

Astor Travel Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Fatih Nas:

Bu satın alma haberini aldığımda birkaç firma sahibi ile görüştüm. Çok farklı görüşler var. Bunlar arasında bu gelişmeden endişe duyanlar var. Tek kalem oldu artık. Eskiden ‘biletal’ vardı tek firma. Ufak tefek yine başka firmalar da vardı ama ‘biletal’ (İpek Yol) bütün firmalara kendini tanıtmış, bütün firmalara sistemini kurdurmuş bir firmaydı. Ta ki O-bilet gelene kadar. O-bilet de son 3 senede piyasada çok yer aldı. Biz 2 sene önce O-bilet'e girmeden önce Güneydoğu Bölgesi’nde hiçbir firma ona sıcak bakmıyordu. Ben de önce değiştirmek istemedim, güvenemedim sonra konuştuk anlaştık. Biz başladıktan sonra herkes O-bilet’çi oldu. Şu an ulusal firmalar da O-bilet içinde. O-bilet’in hedefi de öğrendiğim kadarıyla yurtdışına açılmak. Türkiye pazarını tamam olarak görüyorlar. Tabii, sektörde korkanlar da var: Acaba nasıl gelişmeler olacak, komisyonu yükseltecek mi, benden ne gibi talepleri olacak yönünde herkesin soru işaretleri var. Ama ben kendisini zora sokacak bir adım atacağına inanmıyorum. Ben yıllardır çalışıyorum, sürekli de görüşüyorum. Öyle bir düşünce içinde de değiller. Bu endişeleri de aktardım… Kesinlikle böyle bir olumsuzluk olmayacağını ifade ettiler. Onların bileceği iştir artık. Bir yandan da ben O-bilet sisteminde gözüküyordum, şimdi ortak site kurduğunda orada da görüneceğim. Satışımı artıracak bir avantaj olur. Ama nasıl gelişmeler olur, göreceğiz. Bizim internet satışımız yoğun seferlerde yüzde 70 civarında. ■