Rekabet Kurulu’ndan Obilet’e soruşturma!

Rekabet Kurumu'nun açıklamasında, "Obilet Bilişim Sistemleri AŞ'nin bilet satışına aracılık hizmeti için otobüs firmalarına uyguladığı bilet satışı komisyon oranlarını aşırı olarak belirlemek ve biletleme yazılımı hizmeti, otobüs biletlerinin platformlar üzerinden satışı ve sefer verilerinin platformlara dağıtımı pazarlarında rakiplerini dışlamak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini; otobüs biletlerinin platformlar üzerinden satışı pazarında imzaladığı sözleşmeler ile 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespitine yönelik yürütülen ön araştırma Rekabet Kurulunca karara bağlandı. Buna göre ön araştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri 16.06.2022 tarihli toplantısında müzakere eden Rekabet Kurulu, bulguları ciddi ve yeterli bularak; 4054 sayılı Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal edip etmediğinin tespitine yönelik olarak; Obilet Bilişim Sistemleri AŞ hakkında soruşturma açılmasına, 22-27/433-M sayı ile karar verdi" denildi.

Haksızlıklarla mücadele 

TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi Başkanı Mustafa Yıldırım, Rekabet Kurulu’nun Obilet’e açtığı soruşturmayı Taşıma Dünyası’na değerlendirdi: “Biz kimsenin karşısında veya yanında durmak istemiyoruz. Sektöre yapılan haksızlıklarla mücadele ediyoruz. Özellikle Obilet’in Biletall’ı satın almasıyla birlikte tekel konuma gelmesi ve bunu sektör aleyhine kullanması sektörde ciddi rahatsızlık yarattı ve sektörü baskı altına aldı. Bu durumu Ticaret Bakanımıza ve Rekabet Kurulu’na aktardık. Ben bizim taleplerimizi ciddiye alıp değerlendirdikleri için Rekabet Kurulu’na teşekkür ediyorum,” dedi. 

Biletin parası firmanındır

“Amacımız; birilerini dövmek, yermek değil, haksız ve adaletsiz uygulamalara son vermek” diyen Yıldırım, “Tekel oldum diye istediği komisyon oranını dayatmak, insanları esir almak doğru değil. Yazılım ayrı bir şey, satış ayrı bir şey. Yazılımı kullanarak satıştaki payda hâkim konuma gelmek doğru değil. Burada bizim dile getirdiğimiz nokta; biletin parası firmanındır. Satıldığı andan itibaren firmanın hesabına sanal poslar üzerinden düşmelidir. Bilet parasından herhangi bir komisyon kesilmesin, havayolunda olduğu gibi hizmet bedeli yolcudan alınsın. Hizmet bedelini de Bakanlık belirli bir kriterler koyarak düzenlesin. Biz Bakanlığa bunu anlatacağız. Otobüsçünün en büyük avantajı önceden satılan biletlerin parasını peşin almaktı. Şimdi onu da ortadan kaldırdılar. Bütün cazibesi kayboldu. Para kazanamıyoruz, nitelikli şoför istihdam edemiyoruz. Birilerinin sektör üzerinden yüksek paralar kazanması bizi ciddi şekilde rahatsız ediyor” dedi. 

“Obilet sektöre bir değer katmıştır. Süreci hızlandırmıştır” açıklamasını da yapan Yıldırım, “Ama tekelleşme ile işleyişte adaletsizlik var. Tekelleşme ile baskı kuruluyor. Onun için Rekabet Kurulu’na yaptığımız başvuruların ilk etabında sonuç aldık. Onlar tüketiciyi korumak zorundalar; rekabetin eşit olduğu şartları sağlamak görevleri. Obilet Biletall’ı satın alarak rekabeti ortadan kaldırdı. Yazılımda kural belli olmalı, herkese açık olmalı. Satış şirketi ile yazılım şirketi arasındaki bağlar kopmalı. Mevcut yapı doğru değil. Obilet’in hiçbir firmaya, hiçbir taşımacıya tahakküm kuracak konumda olmaması lazım. Sektöre ciddi komisyon oranları dayatılıyor. Hâlbuki biz elektronik bilete geçişin bilet almayı eziyet ve maliyet olmaktan çıkarmasını önemsedik. Ama yüksek komisyon oranları ile acentelerin, firmaların ve bireysel otobüsçülerin hakları gasp ediliyor. Onun için diyoruz ki, biletin parası firmanındır. Satıldığı anda sanal postan firmanın hesabına düşer. İade, iptal konuları mazeret değil, hepsinin çözümü var” dedi. 

Yakından takip edeceğiz 

“Sektörün haklarını korumak için elimizden geleni yapacağız” diyen Mustafa Yıldırım şunları söyledi: “Bilet satmak gibi çok basit bir işlemden emeksiz yüzde 8, yüzde 10, yüzde 14 gibi rakamların alınması kabul edilebilir değil. Firmalar arasında küçük büyük ayrımı yapılarak yüzde 5’ten yüzde 14’lere gelen komisyon oranları haksız rekabet ortamı oluşturuyor. Küçük firmaların büyük firmalarla rekabet etme şansı kalmıyor. Onun için Obilet ve Biletall ilişkisi farklı bir yapıya dönüştürülmeli. Yazılım şirketi tekel oluşturamaz, yazılım herkese açık olmalı. Kullanıcı başı sabit makul bir fiyat konulabilir. Yazılım bir kere yapılmıştır ve ömür boyu bir gelir kapısı olmamalı. Bizim kimseye karşı olumsuz bir tavrımız yok. Haksızlığa, yanlışlığa dur demek istiyoruz. Obilet işini yapsın. Biletini satsın, hizmet bedelini alsın. Bilet parası firmanındır. Bizim taleplerimiz bunlar. Bu sektör yüzde 8-10 komisyon vererek bu işi sürdüremez. Bu şekilde devam ederse teknolojinin getirdiği nimetten faydalanma imkanı kalmayacaktır. Bu sektörün hakkını, hukukunu kimse gasp edemez. Buna müsaade etmeyeceğiz. Hakkımızı sonuna kadar yasal yollarla arayacağız ve hakkı sahibine teslim etmeye çalışacağız. İnşallah başarılı oluruz. Ticaret Bakanımıza ve Rekabet Kurulu’na teşekkür ediyorum. Sektörümüzün ve tüketicilerin haklarını korumak için attıkları bu adım için tebrik ediyorum.” 

Rahatsızlık uzun süredir var 

TOFED Genel Başkan Yardımcısı Hasan Kurnaz da açılan soruşturmaya yönelik şu değerlendirmelerde bulundu: “Sektörde çok uzun süredir rahatsızlık vardı. Biz bu rahatsızlıkları kamu tarafına iletiyorduk. Rekabet Kurulu da bununla ilgili araştırmalar yapıyordu ve soruşturma açmaya karar verdi. Obilet, Biletall’ı satın aldıktan sonra Biletall sisteminde olan firmalara yüzde 13’lere varan komisyonlar dile getirilmeye başlandı. Kimi firmalara yüzde 8, kimine yüzde 10, kimine de yüzde 13 kesiliyor. Rekabet Kurulu bunu da araştıracaktır. Sahada tekelleşme endişesi arttı. Gelinen aşamada biletler yüzde 50’lere varan oranlarda portallar aracılığıyla satılıyor. Ancak biletin parası firmalara anında ödenmiyor. Nakit akışı düzenli olmadığı için de firmalar personel ücretlerini ödemekte zorlanıyor. Ön ödeme almak istediğinde tekrar bir kesinti yapılıyor. Paranın firmaya aktarılmasındaki gecikme için yapılan açıklama da doğru değil. 40 kişilik bir otobüsün bütün yolcuların bileti iptal ediliyor? ‘Ben bankaya komisyon ödüyorum, firmaya parasını verirsem burada sıkıntı yaşarım’ anlayışı doğru değil. Hep sektörden alayım hedefinde ilerleyemezsiniz. Otobüs bilet fiyatları arttıkça aslında burada kazanan da portallar oldu. Bilet fiyatı arttı diye otobüsçünün elde ettiği kâr yükselmedi ki. Doluluk oranları yüzde 85’lere geldiğinde siz maliyeti karşılıyorsunuz. Bir de yüksek komisyon alındığında otobüsçünün kâr elde etmesi hiç mümkün değil. Obilet, firmaların ortağı konumuna geldi. Firmaların kazanmadığı paraları elde ediyorlar. Maliyetlerin arttığı dönemde Obilet’in de elini taşın altına koyması ve sektöre destek vermesi gerekiyor. Söktürün yanıldığı nokta; Obilet olmasa bilet satışı yapamayız. Sektörün bir araya gelerek kendi oluşumunu yapması gerekiyor.” ■

 TIKLAYINIZ!

 TIKLAYINIZ!