Hiçbirşey eskisi gibi olmayacak

Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimlerin ülkemize, milletimize ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum. Artık bundan sonraki süreçte biz taleplerimizi yeni kurulacak hükümete iletmeye devam edeceğiz.

Bugüne kadar günmede getirdiğimiz ama yapamadığımız birçok sorunumuzun çözüme kavuşturulması gerekiyor. Son 20 yılda taşıma modları arasında çok büyük bir değişim yaşandı. Havayollarına ve demiryollarına çok büyük destekler sağlandı.

Demiryolu taşımacılığı 

Ankara-Sivas hattı seçimlerden önce açıldı. 1 ay ücretsiz olan hatta ücretli taşımacılık başladı. Ancak ilan edilen fiyatlar Ankara-Sivas hattında otobüs bilet fiyatlarının çok aşağısında. Otobüs işletmeciliğinin bu hatta nasıl etkileneceğini Ankara-Eskişehir ve Ankara-Konya hattında yaşananlardan anlamamız gerekiyor. Türkiye’nin orta noktalarında olan şehirler Konya, Kayseri, Sivas özellikle zaman içerisinde çok daha fazla etkilenecek. İstanbul-Ankara hattı başta olmak üzere raylı sistemler, birçok hattı etkilemeye devam edecek. Tabii raylı sistem yatırımları ülkenin ihtiyacı. Sadece karayolu taşımacılığı şeklinde sürdürülmesi mümkün değil. 

Taşıma modları arasında denge sağlanmalı

Öte yandan karayolu taşımacılığının da artık eski alışkanlıklarla sürdürülmesi mümkün değil. Taşıma modları arasında bir dengenin sağlanmasını her platformda dile getirdik, getirmeye de devam edeceğiz. İnsanlar tabi ki uçak, tren ve otobüs noktasında tercih yapabilme imkanı sunulmalıdır. Birçok ile havaalanı yapılması bizim konumuz değil ancak ihtiyacın ötesinde bir havalimanı yapıldığını da bazı havaalanlarındaki yolcu trafiğinden gözlemleyebiliyoruz. 

Şunu görmemiz gerekiyor; Türkiye’de havayolunda iç hatlarda taşınan yolcu sayısı 10 kat arttı. Havayoluna giden yolcuların büyük bölümü otobüsle seyahat edenlerdi. Sayın Binali Yıldırım’ın ‘herkes uçakla seyahat edebilecek’ söylediği söz gerçek oldu ve bugün havayoluyla seyahat birçok insan için hayal olmaktan çıktı. Burada bizim rahatsız olduğumuz konu; havaalanlarında popülist fiyatlandırma yapılması. Otobüsten daha ucuz bilet kesilmesi.Bir sistemi geliştirirken diğeri yok etmemek gerekiyor. Taşıma modları arasındaki gelişimin de planlı bir şekilde ilerlemesi şart. Karayolu taşımacılığının gelişimi için de yeni yollar, köprüler yapıldı. Ama bu yatırımlara rağmen yolcumuz diğer modlara gitti. 

Sektörümüz son 20 yılda yüzde 40 küçüldü

Bir yandan da yaptırımların ve denetimlerin yetersiz kalması nedeniyle korsan taşımacılığın da büyümesi sektörümüzü etkileyen olumsuz gelişmeler arasında yer aldı. Sektörümüz son 20 yılda yüzde 40 küçüldü. Biz havayolu, demiryolu karşısında küçülmeyi kabul edebiliriz ama kayıt dışı korsan taşımacılık nedeniyle yaşadığımız mağduriyeti kabul etmemiz mümkün değil. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın yeni dönemde çok ciddi adımlar atması gerekiyor. Devletin de çok ciddi vergi kayıplarının olduğu korsan taşımacılık nedeniyle çok büyük bir haksız rekabet ortamı da oluşturuluyor. 

Sorunların çözümü noktasında bir tek merci; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı değil. İçişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın da yapması gerekenler var. Onun için daha önce de söyledik, yeni dönemde de söylemeye devam edeceğiz. Karayolu Yolcu Taşımacılığı Koordinasyon Kurulu oluşturulmalı. Ulaşımda verimliliği, kapasite kullanımını arttıran, kaynak israfını önleyen yeni bir yapıya ihtiyaç var. Sektör mensupları haklı olarak dert yanıyorlar ama o yıllar artık geri gelmeyecek ve çok söylenen söz var ya onu biz de yazalım; Hiçbirşey eskisi gibi olmayacak. Bunu herkesin bilmesi gerekiyor. Yüzde 40 yolcumuz, havayolunu, demiryoluna ve kayıtdışı taşımacılık tarafına gitti. 220 milyon civarında yolcu taşırken 140 milyonların altına düştük. Bu sektördeki durumu ifade ediyor. 

Yatırımlar çok dikkatli yapılması

Bundan sonraki süreçte sektörün yatırımlarını kentiçi ulaşıma kaydırması, belediyelerin yaptıkları taşımaları özel sektöre devretmeleri, düzenleme ve denetleme yetkileri yine belediye de kalmak üzere bu konu gündeme getirilmeli. İçişleri Bakanlığı ve Belediyeler Birliği yeni düzenlemelerin yapılmasını sağlamalı. Artık bir otobüsün yatırım maliyeti çok arttı. Bir otobüs 10 milyon TL fiyatlara kadar ulaştı. Yine kurlarda yaşanacak artışların otobüs fiyatlarına yansıyacak olması da bize bir mesaj da veriyor.  Yatırımların bundan sonra çok daha dikkatli şekilde yapılması gerekiyor. 

Yaşanan ekonomik zorluklar yolcu hareketliliğini de düşürüyor. Diğer taşıma modlarına yolcumuz giderken hareketlilik katsayısının da düştüğünü de görüyoruz. Üniversite öğrencileri haftada bir evlerine gidip, gelirken bunu ayda bir yapmaya başladılar. Deprem nedeniyle uzaktan eğitim sürecine de geçilmesi ile seyahatler zaten yapılamadı. Bütün bunlar dikkate alındığında sektörümüzün önünde açmazlar var. 

Önümüzdeki günler kolay olmayacak

Maliyet artışlarını bilet fiyatlarını yansıtmak durumundasınız ama yolcuların bu kez de seyahat sıklığı düşüyor. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle hareketliliğin daha da azalacağını görüyoruz. Önümüz yaz, bütün zorluklara rağmen, iyi bir sezon olmasını diliyorum. Önümüzdeki günler kolay olmayacak. Sektörümüz için çok güzel sözleri söylemek mümkün değil. Kurların hangi noktaya geleceğini, otobüs fiyatlarını nereye gideceğini, akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin ne olacağını göremiyoruz. ■