30.12.2014, 12:02

Mesleki yeterlilik yeterli mi?

Tüm insanlara yetecek miktarda üretim yapılması, insanlar tarafından hep arzu edilegelmiştir. Başlangıçta pek üzerinde durulmayan üretim kalitesi ise zamanla önem kazanmıştır. Bugün, pek çok üründe sağlığa uygunluk gibi önemli ve hassas incelemeler yapılıyor. Keza diş tedavisi, berber tıraşı, elbise temizliği gibi her çeşit hizmette de kalite arıyoruz. Özellikle de üretimin kalitesinde çeşitli unsurların yanı sıra insan gücü niteliği çok önemli. 

İnsanların yapacağı işe uygun olması epeydir aranan bir husus. Son dönemde bunun belgelenmesi gerekti. Çeşitli diplomalar bir yeterlilik şartı. Bunun yanı sıra sertifika, belge vs.ler de önemli. 

Ülkemizde mesleki yeterlilik

Ülkemizde meslek standartları ve mesleki yeterlilik 1992’de konuşulmaya başlanmış. AB’ye uyum kapsamında 2007’de yasası çıkmış. 2010’da da ilk mesleki standartlar yayınlanmış. Ülkemizde 750 meslek standardına ihtiyaç belirlenmiş. Bunlardan 572’sinin ulusal meslek standardı yürürlüğe girmiş. 153’ü için sınav ve belgelendirme uygulanıyor. 103 adedi çok tehlikeli meslekler grubunda olup hayli önemli. 

Akredite olunması…

Mesleki yeterlilikte sınav ve belgelendirme yapılıyor. Tabii, bunu yapacak kuruluşun yeterliliği ayrıca önemli. Bu kuruluşların TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akreditasyonu gerekiyor. Bundan sonra da MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu) tarafından yetki belgesi verilmesi şart. Bunun sonrasında sınav ve belgelendirme yapılabiliyor. 

Mesleki yeterlilik uygulamaları 

MYK’dan yapılan açıklamalara göre 2012’den bu yana 32 kuruluşa yetki belgesi verilmiş. Sırada yıl sonuna kadar 10 kuruluş varmış. Yetki belgeli kuruluşlarca 2012’den bu yana 41 bini aşkın kişi sınava alınmış. Bunların da yarısı sınavı geçerek belge sahibi olmuş. Yani yeterliliğini belgeyle kanıtlayabilecek kişi sayısı 20 binin biraz üzerinde. Bunların kaçının önceden bu işi yaptığı, kaçının sınav ve belge sonrası ilgili bir iş bulduğu gibi konular ise bilinmiyor. 

Ücret durumu

Mesleki Yeterlilik Kurumunun kendisine esas teşkil eden Kanunun yanında Yönetmeliği de söz konusu. Pek çok detayın burada yer alması muhtemel. Bunlar arasında sınav ve belgelendirme ücreti de yer alıyor. Ücret miktar ve tarifelerinin yetkilendirilen kuruluşça belirlenmesi söz konusu. Yapılan açıklamada 350 ile 750 lira arasında ücret ödendiği belirtiliyor. 

Taşımada mesleki yeterlilik

Karayolu taşıma mevzuatı da mesleki yeterlilik konusuna yer veriyor. Bazı hususlar sonradan Karayolu Taşıma Kanununa eklenmiş olsa da bu konunun önemli bir yer tuttuğu ve taşımacılıkta mesleki yeterlilik uygulamasının genel uygulamadan epey önce başladığı görülüyor. Karayolu mevzuatı taşımanın iki önemli unsurunda mesleki yeterlilik arıyor: sürücü ve yönetici. 

Sürücü önemli

Pek çok faaliyette olduğu gibi taşımacılıkta da hizmet kalitesi önemli. Bundaki yetersizliklerin çeşitli olumsuz sonuçları var. En önemlisi de, trafik kazaları. Trafik kazalarında da sürücü kusuru yüzde 95’lerin üzerinde. Böyle olunca da sürücü mesleki yeterliliği öne çıkıyor. Aslında tüm sürücülerde yeterliliği gösteren sürücü belgesi, yani ehliyet eskiden beri aranıyor. Ayrıca bir belge gerekli mi? Aynı belgenin -otomobil ehliyeti gibi- hem ticari hem de ticari olmayan kullanımları söz konusu olduğunda işin gereğine göre ticari kullanımda ayrı şartlar ve belge aranması normaldir. Ancak otobüs, kamyon sürücülüğü gibi özel hali olmayan, sadece ticari amaçlı olan belgeler de ehliyetin diğer mesleki yeterlilik şartlarını da kapsayacak şekilde verilmesi düşünülebilir. 
Eskiden verilmiş olan ticari amaçlı sürücü belgesi sahiplerinin yetersizliklerini gidermek üzere sürücülerde mesleki yeterlilik aranması mevzuatla getirildi. Yolcu-yük ve yurtdışı-yurtiçi faaliyet durumlarına göre SRC1-2-3-4 şeklinde dört mesleki yeterlilik ve belge tanımlandı. 

Taşımacı yeterliliği…

Bir önemli konu da yönetici mesleki yeterliliği… Çok öncelerde araç sahipleri kendi araçlarını işletirken zamanla taşımacılıkta da patron dönemi başladı. Patronlar da kendi araçlarında araç sahibi olmayan sürücü istihdam etti. Bu kişilerde yeterlilik aranması ayrıca önemliydi. Bunun yanında taşımacılık yapan patronların yetersizliği, hatta taşımacılığa ayıracak zamanlarının olmaması taşımacılık işinin kalitesinde yöneticileri öne çıkardı. Tabii, bu yöneticilerin de yeterliliği önemliydi. Yaptıkları işe göre üst düzey ve orta düzey yönetici yeterlilikleri belirlendi. 

Mevzuat durumu…

Mesleki yeterliliğe ilişkin özel bir yönetmelik de hazırlanıp yürürlüğe sokuldu. Buna göre, mesleki yeterlilik eğitimi Bakanlığın yetkilendirdiği kişilerce yapılıyor, sınav ve belgelendirme ise Bakanlıkça. Üstelik Bakanlıkça alınan belge ve sınav ücretleri çok uygun, yani düşük. Bakanlığın yaptığı bu işteki sınav ve belgelendirme yeterliliğine ilişkin TÜRKAK akreditasyonu mutlaka vardır. Ben, bu işin eğitiminin yetkilendirilmesi konusunun UDH Bakanlığının değil, Milli Eğitim Bakanlığı yetkisinde olması gerektiğini düşünenlerdenim. Bazı problemlerine rağmen sürücü eğitiminin Milli Eğitim Bakanlığına olmasının daha doğru ise mesleki yeterlilik eğitiminde de aynı yol izlenmelidir. Bu, tüm mesleki yeterlilikler içindir.

Bakanlık yetkin mi, yetkili mi?

UDH Bakanlığı çok sayıda sürücüye ve yöneticiye mesleki yeterlilik belgesi verdi. Bunların bir kısmı muafiyetle, bir kısmı da eğitim ve/veya sınav yoluyla oldu. Buna ilişkin sayıları bilmiyoruz… Keza muafiyet veya eğitim/sınav yollarıyla belge alan sürücüler arasında deneyim farkına ve eğitim farkına göre ne gibi başarı farklılıkları gözlendi, onu da bilmiyoruz. Bu değerlendirmelere göre mesleki yeterlilik sisteminin sorgulanması ve geliştirilmesi gerekiyor. Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından 41 bin kişinin sınava alınıp 20 bin kişiye belge verildiği açıklaması dikkate alındığında UDH Bakanlığı tarafından yapılan belgelendirmenin bu sayılara dahil olmadığı açık. Zira Bakanlığın sayıları bunun çok çok üzerinde. Öyleyse MYK, Bakanlığın mesleki yeterlilik faaliyetlerini değerlendirmeye almıyor.
Acaba neden?  

Tüm hizmetlerin ve gelirlerin yeterli olduğu bir yıl dilerim. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7